تشیع و تسنن: کاوشی در اشتراک ها و افتراق ها صفحه 7

هم چنین «در سال 554 ه . ق در نیشابور میان احناف و شافعیه، درگیری شدیدی رخ داد که بازارها و مدارس در آتش سوخت و جمعیت زیادی از شافعیه کشته شدند... هم چنین میان شافعیه و حنابله، درگیری هایی وجود داشت».(1)

افزون بر آن، هر گاه مذهبی به قدرت سیاسی دست می یافت یا از پشتیبانی نظام سیاسی حاکم برخوردار می شد، به پاکسازی دیگر مذاهب می پرداخت.

در این میان، مذهب حنفی از نظر نفوذ معنوی، حضور در دستگاه های حکومت و قلمروی فیزیکی بر دیگر مذاهب پیشی گرفت، به گونه ای که تاریخ حضور عینی مذاهب اربعه به ویژه حنفی را در متن فعالیت های سیاسی جهان اسلام باید با حیات خلافت عباسی هم زمان دانست. در همین زمان اختلاف و درگیری های مذهبی به اوج خود رسیده بود.

«در آغاز دوره ی سلجوقی، ابومنصور بن محمد ملقب به عمیدالملک کندری (415 - 456 ه . ق) به وزارت طغرل بیک سلجوقی رسید. چون وی معتزلی و حنفی مذهب بود، به مخالفت با شافعیان و اشاعره پرداخت و تفتش عقاید را درباره ی اهل سنت و جماعت - خاصه شافعیان و اشاعره - از سر گرفت و دستور داد تا بزرگان آن مذهب را در منابر لعنت کنند و ایشان را سخت آزار دهند، هم چنین مذهب اعتزال را دیگر بار، رواج داد و اشعریان را از وعظ و تدریس منع کرد. عده ای از علمای اشعری را بازداشت و بعضی را چون «امام الحرمین» نفی بلد کرد. چون مذهب شافعی