- 1- عوامل و محورهای وحدت 1
- اشاره 1
- الف) خدای واحد، پدر و مادر واحد، دین واحد 1
- 1- بررسی انسجام و ناپایداری وحدت در جامعۀ اسلامی 1
- ب) اطاعت از رهبری 2
- ج) دین مقدس اسلام 3
- د) اهل بیت پیامبر علیهم السلام 5
- ه -) برابری نوعی و برادری دینی 6
- و) اخوت اسلامی 7
- 2- عوامل تفرقه 8
- الف) دامن زدن به اختلافات 8
- ب) کناره گیری از مردم 9
- د) گوش به فریب کاری شیطان 10
- ج) مفاخره و برتری جویی 10
- ه) تحقیر و تذلیل برادر مسلمان 11
- الف) کینه توزی 12
- 3- موانع وحدت 12
- ب) سوءظن و بدفهمی 13
- ج) جهل و نادانی 14
- الف) عدم وحدت، موجب گسستن از اسلام 15
- ب) وحدت، موجب شوکت و قدرت 15
- ج) دست خدا با جماعت 16
- د) لزوم شرکت در جماعت 17
- 5- تلاش برای وحدت و حفظ آن 18
- الف) حفظ پیمان پیوند 18
- ب) حفظ جماعه و پرهیز از تفرقه 19
- ج) حفظ ارتباطات و دوری از قطع رابطه 20
- د) لزوم وحدت عملی و رفتاری 21
- ه -) لزوم حفظ وحدت برای بقا 22
- و) حفظ آداب و اعتقاد جماعت 22
- ز) تلاش و دل سوزی برای تحقق وحدت 24
- 6- آثار وحدت 25
- الف) تعاون و همکاری 25
- ح) تفرقه افکنی، بدترین تلاش 25
- ب) وحدت مایه رحمت 26
- ج) امداد الهی در سایه وحدت 27
- د) قدرت و تسلط 28
- الف) دین زدایی ثمرۀ اختلاف 29
- 7- نتایج تفرقه 29
- ب) چیرگی باطل بر حق 30
- ج) مرگ جاهلی 30
- د) اختلاف، موجب هلاکت 31
- ه) تفرقه موجب عذاب 32
- اشاره 33
- مقدمه 33
- 1- چهل حدیث در موضوع اتحاد و انسجام امت اسلامی 35
- اشاره 35
- الف) اهمیت اتحاد و انسجام امت اسلامی و عدم تفرقه میان مسلمانان 35
- ب) بیان حقوق مسلمانان نسبت به یک دیگر 44
- ج) اهمیت محبت میان مسلمانان و دوری از کذب و سوءظن 47
- د) اهمیت به امور مسلمین و اصلاح میان آنها 49
- ه) معنای اسلام و ایمان و احترام نفس و مال مسلمانان 51
- اشاره 57
- 2- ده راهکار عملی برای انسجام اسلامی 81
- 3- ده راهکار عملی برای اتحاد ملی 81
- اشاره 87
- 4- ضامن و بقای اتحاد اسلامی 94
- 5- امداد الهی در سایه اتحاد اسلامی 95
- 6- اتحاد اسلامی، رحمت الهی 96
- 8- نماد اتحاد مسلمین 97
- 9- تفرقه، مرگی جاهلانه 98
- 10- هم بستگی، حیات جامعه مسلمین 99
- 11- آثار اتحاد اسلامی 100
- 12- پرهیز از دشنام و لعن 101
- 13- زمینه ها و مقدمات وحدت 102
- 15- مبانی حقوقی وحدت مسلمین 104
- 17- ایمان واقعی در سایه هم بستگی 105
- 18- راهکارهای اتحاد اسلامی 106
- 19- هم بستگی مسلمانان نسبت به بیگانگان 106
- 20- نرمی و آسان گیری دو عامل اتحاد 107
- 22- اختلاف مایه دگرگونی قلب ها 108
- 23- دایره مسلمانی 109
- 24- خیرخواهی برای اتحاد اسلامی 110
- 26- خطر تک روی 111
- 25- محور اتحاد اسلامی 111
- 27- وحدت، شرط مسلمانی 112
- 28- نهی از ترساندن مسلمان 113
- 31- پیامدهای اختلاف 114
- 30- ایمان، بنیاد اتحاد اسلامی 114
- 32- اختلاف، موجب هلاکت 115
- 33- عوامل مثبت اتحاد اسلامی 116
- 34- اختلاف، نابودگرمسلمانان 117
- 36- گستره اتحاد اسلامی 118
- 37- اختلاف افکن، ملعون درگاه الهی 119
- 38- اصول و مبانی اتحاد اسلامی 120
- 39- رهبر عامل وحدت 121
- اشاره 125
- الف) اسلام و ایمان 128
- 1- مبانی وحدت و انسجام اسلامی 128
- ب) قرآن 130
- یکم. تأکید به انسجام 130
- اشاره 130
- سوم. هدف واحد 132
- پنجم. معیار برتری 133
- ج) سنت 134
- د) مرجعیت اهل بیت 135
- اشاره 142
- الف) ضرورت وحدت و انسجام 142
- ب) ضرورت پرهیز از افتراق 147
- 3- عوامل وحدت و انسجام اسلامی 148
- الف) برابری 148
- ب) برادری 149
- ج) حسن خلق 151
- ه) مدارا 154
- د) حسن سلوک 154
- و) هم زیستی 156
- ز) محبت 159
- ح) احترام 161
- ط) کمک 162
- ی) حسن ظن 162
- ک) خیرخواهی و نصیحت 165
- ل) اصلاح 167
- م) ادای حقوق 169
- ن) احترام به مال و جان مسلمان 171
- الف) سخن چینی 174
- ب) جست وجوی اسرار مردم 177
- ج) تعصب بی جا 178
- د) دعواهای بی جا 182
- ه) دشنام و تحقیر 184
- و) فتوای کفر و شرک 185
- ز) آزار و اذیت 186
- ح) آلودگی باطنی 187
- یکم. موجب رحمت و رهایی از عذاب الهی 188
- الف) آثار وحدت و انسجام 188
- 5- آثار وحدت و انسجام اسلامی 188
- دوم. رهایی از هلاکت 189
- سوم. موجب ورود بهشت 190
- پنجم. باعث برکت 191
- ب) آثار افتراق و عدم انسجام 192
- یکم. فتنه و هلاکت 192
- دوم. مرگ جهالت 193
- چهارم. باعث ورود جهنم 194
- سوم. مرگ کفر 194
- ششم. دوری دل ها 195
- پنجم. مهدورالدم 195
- هشتم. عدم قبولی اعمال 196
- هفتم. نابودی 196
- دهم. عدم استجابت دعا 197
- یازدهم. مبغوض ترین مخلوق نزد خداوند عالم 197
متعلقان است، چه تعلق دینی و مذهبی و مسلکی باشد، یا تعلق وطنی و آب و خاکی و غیر آن، که منشأ بسیاری از مفاسد اخلاقی است و خود آن فی نفسه مذموم است، گرچه برای حق با امر دینی باشد و منظور اظهار حق نباشد بلکه منظور غلبه خود با هم مسلک خود یا بستگان خود باشد.»(1)
24- خیرخواهی برای اتحاد اسلامی
حدیث بیست وچهارم
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:
«مَن یضمِنُ لی خمسَه اضمِنُ له الجَنَه: النَّصِیحَه لله عزَّوَجَلَّ، والنَّصِیحَه لرَسُولِه، والنَّصِیحَه لکِتَابِ الله، والنَّصِیحَه لدِین، والنَّصِیحَه لجَمَاعَهِ المُسلِمِینِ؛(2) هرکس پنج چیز را برای من ضمانت کند من نیز در عوض بهشت را برایش تضمین می نماییم: خیرخواهی برای خدا، خیرخواهی برای پیامبرش، خیرخواهی برای کتاب خدا، خیرخواهی برای دین اسلام، خیرخواهی برای جماعت مسلمین.»
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در این گفتار وحدت آمیز خویش، خواستار خیرخواهی برای جماعت مسلمین هستند و در عوض آن بهشت را تضمین می نمایند. اهمیت خیرخواهی برای اتحاد مسلمین با توجه به سیاق گفتار پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بیشتر روشن می گردد؛ چون جماعت مسلمین را هم ردیف خدا، پیامبر، قرآن و اسلام قرار داده است و از این جا معلوم می شود که مسئله وحدت مسلمانان یک مسئله توحیدی
1- (1) امام خمینی، چهل حدیث، ص 125 و 126.
2- (2) مشکاه الانوار 310. علی بن حسن طبرسی، مشابه این حدیث در کتب اهل سنت آمده است از جمله... هنگامی که شخصی معنی (الدِّینُ النَّصِیحَهُ) را از پیامبر گرامی اسلام| می پرسد و ایشان می فرماید: «مراد از آن خیر خواهی خدا، و برای کتاب خدا، و برای پیامبر خدا، و برای رهبران مسلمین و عامه مسلمین می باشد». صحیح مسلم، ح 55، ص 55.