- 1- عوامل و محورهای وحدت 1
- الف) خدای واحد، پدر و مادر واحد، دین واحد 1
- اشاره 1
- 1- بررسی انسجام و ناپایداری وحدت در جامعۀ اسلامی 1
- ب) اطاعت از رهبری 2
- ج) دین مقدس اسلام 3
- د) اهل بیت پیامبر علیهم السلام 5
- ه -) برابری نوعی و برادری دینی 6
- و) اخوت اسلامی 7
- 2- عوامل تفرقه 8
- الف) دامن زدن به اختلافات 8
- ب) کناره گیری از مردم 9
- د) گوش به فریب کاری شیطان 10
- ج) مفاخره و برتری جویی 10
- ه) تحقیر و تذلیل برادر مسلمان 11
- الف) کینه توزی 12
- 3- موانع وحدت 12
- ب) سوءظن و بدفهمی 13
- ج) جهل و نادانی 14
- الف) عدم وحدت، موجب گسستن از اسلام 15
- ب) وحدت، موجب شوکت و قدرت 15
- ج) دست خدا با جماعت 16
- د) لزوم شرکت در جماعت 17
- 5- تلاش برای وحدت و حفظ آن 18
- الف) حفظ پیمان پیوند 18
- ب) حفظ جماعه و پرهیز از تفرقه 19
- ج) حفظ ارتباطات و دوری از قطع رابطه 20
- د) لزوم وحدت عملی و رفتاری 21
- و) حفظ آداب و اعتقاد جماعت 22
- ه -) لزوم حفظ وحدت برای بقا 22
- ز) تلاش و دل سوزی برای تحقق وحدت 24
- 6- آثار وحدت 25
- الف) تعاون و همکاری 25
- ح) تفرقه افکنی، بدترین تلاش 25
- ب) وحدت مایه رحمت 26
- ج) امداد الهی در سایه وحدت 27
- د) قدرت و تسلط 28
- 7- نتایج تفرقه 29
- الف) دین زدایی ثمرۀ اختلاف 29
- ب) چیرگی باطل بر حق 30
- ج) مرگ جاهلی 30
- د) اختلاف، موجب هلاکت 31
- ه) تفرقه موجب عذاب 32
- اشاره 33
- مقدمه 33
- 1- چهل حدیث در موضوع اتحاد و انسجام امت اسلامی 35
- اشاره 35
- الف) اهمیت اتحاد و انسجام امت اسلامی و عدم تفرقه میان مسلمانان 35
- ب) بیان حقوق مسلمانان نسبت به یک دیگر 44
- ج) اهمیت محبت میان مسلمانان و دوری از کذب و سوءظن 47
- د) اهمیت به امور مسلمین و اصلاح میان آنها 49
- ه) معنای اسلام و ایمان و احترام نفس و مال مسلمانان 51
- اشاره 57
- 2- ده راهکار عملی برای انسجام اسلامی 81
- 3- ده راهکار عملی برای اتحاد ملی 81
- اشاره 87
- 4- ضامن و بقای اتحاد اسلامی 94
- 5- امداد الهی در سایه اتحاد اسلامی 95
- 6- اتحاد اسلامی، رحمت الهی 96
- 8- نماد اتحاد مسلمین 97
- 9- تفرقه، مرگی جاهلانه 98
- 10- هم بستگی، حیات جامعه مسلمین 99
- 11- آثار اتحاد اسلامی 100
- 12- پرهیز از دشنام و لعن 101
- 13- زمینه ها و مقدمات وحدت 102
- 15- مبانی حقوقی وحدت مسلمین 104
- 17- ایمان واقعی در سایه هم بستگی 105
- 19- هم بستگی مسلمانان نسبت به بیگانگان 106
- 18- راهکارهای اتحاد اسلامی 106
- 20- نرمی و آسان گیری دو عامل اتحاد 107
- 22- اختلاف مایه دگرگونی قلب ها 108
- 23- دایره مسلمانی 109
- 24- خیرخواهی برای اتحاد اسلامی 110
- 26- خطر تک روی 111
- 25- محور اتحاد اسلامی 111
- 27- وحدت، شرط مسلمانی 112
- 28- نهی از ترساندن مسلمان 113
- 31- پیامدهای اختلاف 114
- 30- ایمان، بنیاد اتحاد اسلامی 114
- 32- اختلاف، موجب هلاکت 115
- 33- عوامل مثبت اتحاد اسلامی 116
- 34- اختلاف، نابودگرمسلمانان 117
- 36- گستره اتحاد اسلامی 118
- 37- اختلاف افکن، ملعون درگاه الهی 119
- 38- اصول و مبانی اتحاد اسلامی 120
- 39- رهبر عامل وحدت 121
- اشاره 125
- الف) اسلام و ایمان 128
- 1- مبانی وحدت و انسجام اسلامی 128
- ب) قرآن 130
- اشاره 130
- یکم. تأکید به انسجام 130
- سوم. هدف واحد 132
- پنجم. معیار برتری 133
- ج) سنت 134
- د) مرجعیت اهل بیت 135
- الف) ضرورت وحدت و انسجام 142
- اشاره 142
- ب) ضرورت پرهیز از افتراق 147
- الف) برابری 148
- 3- عوامل وحدت و انسجام اسلامی 148
- ب) برادری 149
- ج) حسن خلق 151
- ه) مدارا 154
- د) حسن سلوک 154
- و) هم زیستی 156
- ز) محبت 159
- ح) احترام 161
- ط) کمک 162
- ی) حسن ظن 162
- ک) خیرخواهی و نصیحت 165
- ل) اصلاح 167
- م) ادای حقوق 169
- ن) احترام به مال و جان مسلمان 171
- الف) سخن چینی 174
- ب) جست وجوی اسرار مردم 177
- ج) تعصب بی جا 178
- د) دعواهای بی جا 182
- ه) دشنام و تحقیر 184
- و) فتوای کفر و شرک 185
- ز) آزار و اذیت 186
- ح) آلودگی باطنی 187
- یکم. موجب رحمت و رهایی از عذاب الهی 188
- الف) آثار وحدت و انسجام 188
- 5- آثار وحدت و انسجام اسلامی 188
- دوم. رهایی از هلاکت 189
- سوم. موجب ورود بهشت 190
- پنجم. باعث برکت 191
- ب) آثار افتراق و عدم انسجام 192
- یکم. فتنه و هلاکت 192
- دوم. مرگ جهالت 193
- چهارم. باعث ورود جهنم 194
- سوم. مرگ کفر 194
- ششم. دوری دل ها 195
- پنجم. مهدورالدم 195
- هشتم. عدم قبولی اعمال 196
- هفتم. نابودی 196
- دهم. عدم استجابت دعا 197
- یازدهم. مبغوض ترین مخلوق نزد خداوند عالم 197
اهتمام ورزیدن به کارهای مسلمانان، هم بستگی و وحدت را در پی خواهد داشت. تأکید پیامبر صلی الله علیه و آله نیز به همین علّت است؛ چون مسلمان وقتی مسلمان است که به فکر امور و کارهای دیگر مسلمانان باشد. به گفته شهید مطهری رحمه الله مسلمان شرط مسلمانی اش، هم دردی و هم دلی است.(1)
28- نهی از ترساندن مسلمان
حدیث بیست وهشتم
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:
«لَاتَرَوَّعُوا المُسلِمَ فَإِنَّ روعَهَ المُسلِمِ ظلمٌ عظِیمٌ؛(2) مسلمان را مترسانید او ستمی است بزرگ.»
یکی از موانع اتحاد و انسجام مسلمانان ایجاد رعب و وحشت و ترس در دل های مسلمانان است. با ترجمه به اهمیت امر اتحاد از دیدگاه پیامبر ایشان ترساندن مسلمان را مساوی با ظلمی بزرگی دانسته است. این ترس همه انواع آن را دربر می گیرد چه از حیث جان، مال، آبرو، پیشرفت و... چه از حیث دائره و محدوده آن.
حدیث بیست ونهم: اطاعت، مساوی با وحدت
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:
«إِسمَعُوا وأَطِیعُوا لمَن ولَاهَ اللهُ الأَمرُ، فَإِنَّهُ نظَامُ الإِسلَامِ؛(3) به فرمان حاکمان الهی گوش فرا دهید و از آنها اطاعت کنید؛
زیرا اطاعت از رهبری مایه وحدت امت اسلام است.»
در این حدیث به نظام و وحدت امت اسلامی اشاره شده که جز در سایه اطاعت و پیروی از حاکمان اسلامی میسر نیست؛ چون رهبریت و
1- (1) احیاء تفکر اسلامی، ص 28
2- (2) نهج الفصاحه، ح 2450، ص 107 و با اندکی تفاوت، ح 2526، 2901.
3- (3) امالی مفید، ج 1، ص 14، مجلس 2، ح 2.