- 1- عوامل و محورهای وحدت 1
- اشاره 1
- الف) خدای واحد، پدر و مادر واحد، دین واحد 1
- 1- بررسی انسجام و ناپایداری وحدت در جامعۀ اسلامی 1
- ب) اطاعت از رهبری 2
- ج) دین مقدس اسلام 3
- د) اهل بیت پیامبر علیهم السلام 5
- ه -) برابری نوعی و برادری دینی 6
- و) اخوت اسلامی 7
- 2- عوامل تفرقه 8
- الف) دامن زدن به اختلافات 8
- ب) کناره گیری از مردم 9
- د) گوش به فریب کاری شیطان 10
- ج) مفاخره و برتری جویی 10
- ه) تحقیر و تذلیل برادر مسلمان 11
- الف) کینه توزی 12
- 3- موانع وحدت 12
- ب) سوءظن و بدفهمی 13
- ج) جهل و نادانی 14
- الف) عدم وحدت، موجب گسستن از اسلام 15
- ب) وحدت، موجب شوکت و قدرت 15
- ج) دست خدا با جماعت 16
- د) لزوم شرکت در جماعت 17
- الف) حفظ پیمان پیوند 18
- 5- تلاش برای وحدت و حفظ آن 18
- ب) حفظ جماعه و پرهیز از تفرقه 19
- ج) حفظ ارتباطات و دوری از قطع رابطه 20
- د) لزوم وحدت عملی و رفتاری 21
- و) حفظ آداب و اعتقاد جماعت 22
- ه -) لزوم حفظ وحدت برای بقا 22
- ز) تلاش و دل سوزی برای تحقق وحدت 24
- 6- آثار وحدت 25
- ح) تفرقه افکنی، بدترین تلاش 25
- الف) تعاون و همکاری 25
- ب) وحدت مایه رحمت 26
- ج) امداد الهی در سایه وحدت 27
- د) قدرت و تسلط 28
- الف) دین زدایی ثمرۀ اختلاف 29
- 7- نتایج تفرقه 29
- ج) مرگ جاهلی 30
- ب) چیرگی باطل بر حق 30
- د) اختلاف، موجب هلاکت 31
- ه) تفرقه موجب عذاب 32
- اشاره 33
- مقدمه 33
- 1- چهل حدیث در موضوع اتحاد و انسجام امت اسلامی 35
- اشاره 35
- الف) اهمیت اتحاد و انسجام امت اسلامی و عدم تفرقه میان مسلمانان 35
- ب) بیان حقوق مسلمانان نسبت به یک دیگر 44
- ج) اهمیت محبت میان مسلمانان و دوری از کذب و سوءظن 47
- د) اهمیت به امور مسلمین و اصلاح میان آنها 49
- ه) معنای اسلام و ایمان و احترام نفس و مال مسلمانان 51
- اشاره 57
- 3- ده راهکار عملی برای اتحاد ملی 81
- 2- ده راهکار عملی برای انسجام اسلامی 81
- اشاره 87
- 4- ضامن و بقای اتحاد اسلامی 94
- 5- امداد الهی در سایه اتحاد اسلامی 95
- 6- اتحاد اسلامی، رحمت الهی 96
- 8- نماد اتحاد مسلمین 97
- 9- تفرقه، مرگی جاهلانه 98
- 10- هم بستگی، حیات جامعه مسلمین 99
- 11- آثار اتحاد اسلامی 100
- 12- پرهیز از دشنام و لعن 101
- 13- زمینه ها و مقدمات وحدت 102
- 15- مبانی حقوقی وحدت مسلمین 104
- 17- ایمان واقعی در سایه هم بستگی 105
- 18- راهکارهای اتحاد اسلامی 106
- 19- هم بستگی مسلمانان نسبت به بیگانگان 106
- 20- نرمی و آسان گیری دو عامل اتحاد 107
- 22- اختلاف مایه دگرگونی قلب ها 108
- 23- دایره مسلمانی 109
- 24- خیرخواهی برای اتحاد اسلامی 110
- 26- خطر تک روی 111
- 25- محور اتحاد اسلامی 111
- 27- وحدت، شرط مسلمانی 112
- 28- نهی از ترساندن مسلمان 113
- 31- پیامدهای اختلاف 114
- 30- ایمان، بنیاد اتحاد اسلامی 114
- 32- اختلاف، موجب هلاکت 115
- 33- عوامل مثبت اتحاد اسلامی 116
- 34- اختلاف، نابودگرمسلمانان 117
- 36- گستره اتحاد اسلامی 118
- 37- اختلاف افکن، ملعون درگاه الهی 119
- 38- اصول و مبانی اتحاد اسلامی 120
- 39- رهبر عامل وحدت 121
- اشاره 125
- الف) اسلام و ایمان 128
- 1- مبانی وحدت و انسجام اسلامی 128
- ب) قرآن 130
- یکم. تأکید به انسجام 130
- اشاره 130
- سوم. هدف واحد 132
- پنجم. معیار برتری 133
- ج) سنت 134
- د) مرجعیت اهل بیت 135
- اشاره 142
- الف) ضرورت وحدت و انسجام 142
- ب) ضرورت پرهیز از افتراق 147
- الف) برابری 148
- 3- عوامل وحدت و انسجام اسلامی 148
- ب) برادری 149
- ج) حسن خلق 151
- ه) مدارا 154
- د) حسن سلوک 154
- و) هم زیستی 156
- ز) محبت 159
- ح) احترام 161
- ط) کمک 162
- ی) حسن ظن 162
- ک) خیرخواهی و نصیحت 165
- ل) اصلاح 167
- م) ادای حقوق 169
- ن) احترام به مال و جان مسلمان 171
- الف) سخن چینی 174
- ب) جست وجوی اسرار مردم 177
- ج) تعصب بی جا 178
- د) دعواهای بی جا 182
- ه) دشنام و تحقیر 184
- و) فتوای کفر و شرک 185
- ز) آزار و اذیت 186
- ح) آلودگی باطنی 187
- 5- آثار وحدت و انسجام اسلامی 188
- یکم. موجب رحمت و رهایی از عذاب الهی 188
- الف) آثار وحدت و انسجام 188
- دوم. رهایی از هلاکت 189
- سوم. موجب ورود بهشت 190
- پنجم. باعث برکت 191
- ب) آثار افتراق و عدم انسجام 192
- یکم. فتنه و هلاکت 192
- دوم. مرگ جهالت 193
- سوم. مرگ کفر 194
- چهارم. باعث ورود جهنم 194
- ششم. دوری دل ها 195
- پنجم. مهدورالدم 195
- هشتم. عدم قبولی اعمال 196
- هفتم. نابودی 196
- دهم. عدم استجابت دعا 197
- یازدهم. مبغوض ترین مخلوق نزد خداوند عالم 197
خداوندی است که نصیب هر ملتی از هستی، تنها به مقدار بهره ای است که از اتحاد و اتفاق برده است و خداوند هیچ قومی را هلاک نساخته مگر پس از آن که به تفرقه و نفاق مبتلا شدند.»(1)
شهید مطهری رحمه الله می فرماید: «یکی از عواملی که مایه فنای اقوام است تفرق و تشتت است: دست دست شدن، فرقه فرقه شدن، دو قبیله شدن، هر دسته ای یک فکری، عقیده ای، مسلکی داشتن، هر دسته ای در گوشه ای یک کشور تشکیل دادن.»(2)
33- عوامل مثبت اتحاد اسلامی
حدیث سی وسوم
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:
«الْمُسْلِمُ أَخُو الْمُسْلِمِ لایَظْلِمُهُ ولَا یسْلِمُهُ ومَنْ کَانَ فِی حاجَهِ أَخِیهِ کَانَ اللَّهُ فِی حاجَتِهِ ومَنْ فَرَّجَ عنْ مسْلِمٍ کُرْبَهً فَرَّجَ اللَّهُ عنْهُ کُرْبَهً منْ کُرُبَاتِ یوْمِ الْقِیَامَهِ ومَنْ ستَرَ مسْلِمًا ستَرَهُ اللَّهُ یوْمَ الْقِیَامَهِ؛(3) مسلمان برادر مسلمان است، نه به او ظلم می کند و نه از او دست می کشد تا هر کاری بخواهد انجام دهد؛ (یعنی او را به حال خود وانمی گذارد. و کسی که حاجت برادر (مسلمان) خویش را برآورده کند خدا حاجت او را برآورده می کند و کسی که مصیبتی از مسلمان دور کند خدا غمی از غم های روز قیامت را از او دور می نماید و کسی که مسلمانی را بپوشاند خداوند در روز قیامت او را خواهد پوشاند.»
برخی از عواملی که می تواند نقش مثبت و سازنده ای در امر اتحاد و انسجام
1- (1) مقاله الوحده و السیاسه، ص 74؛ به نقل از اندیشه اصلاحی در نهضت های اسلامی اخیر، ص 183، محمد جواد صاحبی، دفتر تبلیغات اسلامی قم، 1374.
2- (2) مجموعه آثار؛ ج 25، ص 307.
3- (3) صحیح بخاری، جزء 8، ح 2262، ص 309.