- 1- عوامل و محورهای وحدت 1
- 1- بررسی انسجام و ناپایداری وحدت در جامعۀ اسلامی 1
- اشاره 1
- الف) خدای واحد، پدر و مادر واحد، دین واحد 1
- ب) اطاعت از رهبری 2
- ج) دین مقدس اسلام 3
- د) اهل بیت پیامبر علیهم السلام 5
- ه -) برابری نوعی و برادری دینی 6
- و) اخوت اسلامی 7
- الف) دامن زدن به اختلافات 8
- 2- عوامل تفرقه 8
- ب) کناره گیری از مردم 9
- ج) مفاخره و برتری جویی 10
- د) گوش به فریب کاری شیطان 10
- ه) تحقیر و تذلیل برادر مسلمان 11
- 3- موانع وحدت 12
- الف) کینه توزی 12
- ب) سوءظن و بدفهمی 13
- ج) جهل و نادانی 14
- الف) عدم وحدت، موجب گسستن از اسلام 15
- ب) وحدت، موجب شوکت و قدرت 15
- ج) دست خدا با جماعت 16
- د) لزوم شرکت در جماعت 17
- 5- تلاش برای وحدت و حفظ آن 18
- الف) حفظ پیمان پیوند 18
- ب) حفظ جماعه و پرهیز از تفرقه 19
- ج) حفظ ارتباطات و دوری از قطع رابطه 20
- د) لزوم وحدت عملی و رفتاری 21
- ه -) لزوم حفظ وحدت برای بقا 22
- و) حفظ آداب و اعتقاد جماعت 22
- ز) تلاش و دل سوزی برای تحقق وحدت 24
- ح) تفرقه افکنی، بدترین تلاش 25
- 6- آثار وحدت 25
- الف) تعاون و همکاری 25
- ب) وحدت مایه رحمت 26
- ج) امداد الهی در سایه وحدت 27
- د) قدرت و تسلط 28
- 7- نتایج تفرقه 29
- الف) دین زدایی ثمرۀ اختلاف 29
- ج) مرگ جاهلی 30
- ب) چیرگی باطل بر حق 30
- د) اختلاف، موجب هلاکت 31
- ه) تفرقه موجب عذاب 32
- مقدمه 33
- اشاره 33
- الف) اهمیت اتحاد و انسجام امت اسلامی و عدم تفرقه میان مسلمانان 35
- 1- چهل حدیث در موضوع اتحاد و انسجام امت اسلامی 35
- اشاره 35
- ب) بیان حقوق مسلمانان نسبت به یک دیگر 44
- ج) اهمیت محبت میان مسلمانان و دوری از کذب و سوءظن 47
- د) اهمیت به امور مسلمین و اصلاح میان آنها 49
- ه) معنای اسلام و ایمان و احترام نفس و مال مسلمانان 51
- اشاره 57
- 3- ده راهکار عملی برای اتحاد ملی 81
- 2- ده راهکار عملی برای انسجام اسلامی 81
- اشاره 87
- 4- ضامن و بقای اتحاد اسلامی 94
- 5- امداد الهی در سایه اتحاد اسلامی 95
- 6- اتحاد اسلامی، رحمت الهی 96
- 8- نماد اتحاد مسلمین 97
- 9- تفرقه، مرگی جاهلانه 98
- 10- هم بستگی، حیات جامعه مسلمین 99
- 11- آثار اتحاد اسلامی 100
- 12- پرهیز از دشنام و لعن 101
- 13- زمینه ها و مقدمات وحدت 102
- 15- مبانی حقوقی وحدت مسلمین 104
- 17- ایمان واقعی در سایه هم بستگی 105
- 19- هم بستگی مسلمانان نسبت به بیگانگان 106
- 18- راهکارهای اتحاد اسلامی 106
- 20- نرمی و آسان گیری دو عامل اتحاد 107
- 22- اختلاف مایه دگرگونی قلب ها 108
- 23- دایره مسلمانی 109
- 24- خیرخواهی برای اتحاد اسلامی 110
- 25- محور اتحاد اسلامی 111
- 26- خطر تک روی 111
- 27- وحدت، شرط مسلمانی 112
- 28- نهی از ترساندن مسلمان 113
- 30- ایمان، بنیاد اتحاد اسلامی 114
- 31- پیامدهای اختلاف 114
- 32- اختلاف، موجب هلاکت 115
- 33- عوامل مثبت اتحاد اسلامی 116
- 34- اختلاف، نابودگرمسلمانان 117
- 36- گستره اتحاد اسلامی 118
- 37- اختلاف افکن، ملعون درگاه الهی 119
- 38- اصول و مبانی اتحاد اسلامی 120
- 39- رهبر عامل وحدت 121
- اشاره 125
- 1- مبانی وحدت و انسجام اسلامی 128
- الف) اسلام و ایمان 128
- اشاره 130
- ب) قرآن 130
- یکم. تأکید به انسجام 130
- سوم. هدف واحد 132
- پنجم. معیار برتری 133
- ج) سنت 134
- د) مرجعیت اهل بیت 135
- الف) ضرورت وحدت و انسجام 142
- اشاره 142
- ب) ضرورت پرهیز از افتراق 147
- 3- عوامل وحدت و انسجام اسلامی 148
- الف) برابری 148
- ب) برادری 149
- ج) حسن خلق 151
- د) حسن سلوک 154
- ه) مدارا 154
- و) هم زیستی 156
- ز) محبت 159
- ح) احترام 161
- ی) حسن ظن 162
- ط) کمک 162
- ک) خیرخواهی و نصیحت 165
- ل) اصلاح 167
- م) ادای حقوق 169
- ن) احترام به مال و جان مسلمان 171
- الف) سخن چینی 174
- ب) جست وجوی اسرار مردم 177
- ج) تعصب بی جا 178
- د) دعواهای بی جا 182
- ه) دشنام و تحقیر 184
- و) فتوای کفر و شرک 185
- ز) آزار و اذیت 186
- ح) آلودگی باطنی 187
- یکم. موجب رحمت و رهایی از عذاب الهی 188
- 5- آثار وحدت و انسجام اسلامی 188
- الف) آثار وحدت و انسجام 188
- دوم. رهایی از هلاکت 189
- سوم. موجب ورود بهشت 190
- پنجم. باعث برکت 191
- یکم. فتنه و هلاکت 192
- ب) آثار افتراق و عدم انسجام 192
- دوم. مرگ جهالت 193
- سوم. مرگ کفر 194
- چهارم. باعث ورود جهنم 194
- ششم. دوری دل ها 195
- پنجم. مهدورالدم 195
- هفتم. نابودی 196
- هشتم. عدم قبولی اعمال 196
- دهم. عدم استجابت دعا 197
- یازدهم. مبغوض ترین مخلوق نزد خداوند عالم 197
علی عصبیه، ولیس منا من مات علی عصبیه؛(1) کسی که به تعصب دعوت کند و بر عصبیت کشته شود و بر عصبیت بمیرد، از ما نیست.»
د) دعواهای بی جا
حدیث بیستم
پیامبراسلام صلی الله علیه و آله فرمود:
«أبغض الرجال إلی الله الألد الخصام؛(2) بدترین مردم نزد خداوند کسی است که دعوا و جدال می کند.»
در روایات دربارۀ دعواهای بی جا حداقل سه واژه به کار برده شده است: جدال، مراء و خصومت. جدال، شدیدترین صورت خصومت و مناظره است.(3) و خصومت به این معناست که با دلیل فاسد از چیزی و یا از کسی دفاع کند. مراء، با کسره «میم»، به معنای مجادله در امر دینی و دنیوی است و این کار حرام می باشد.(4)
فرق بین این دو این است که مراء با اعتراض همراه است ولی جدال ممکن است با جدل باشد و ممکن است بدون اعتراض باشد. جدال اخص از خصومت است.
«مراء» گاهی مرادف مجادله است و گاهی اخص از آن می باشد و در خصومت شدت لازم نیست. غزالی گفته است، هر سخنی با مقابلش مخالف باشد در مراء داخل است. مثلاً کسی بگوید این شیرین است ولی شما بگویید که این ترش است. هرگاه مراء و خصومت با یک دیگر جمع شود که
1- (1) سنن أبی داود، ج 2، ص 503.
2- (2) شرح أصول الکافی، ج 5 ص 94.
3- (3) ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج 1، ص 122.
4- (4) من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 187.