- الف) خدای واحد، پدر و مادر واحد، دین واحد 1
- 1- بررسی انسجام و ناپایداری وحدت در جامعۀ اسلامی 1
- 1- عوامل و محورهای وحدت 1
- اشاره 1
- ب) اطاعت از رهبری 2
- ج) دین مقدس اسلام 3
- د) اهل بیت پیامبر علیهم السلام 5
- ه -) برابری نوعی و برادری دینی 6
- و) اخوت اسلامی 7
- الف) دامن زدن به اختلافات 8
- 2- عوامل تفرقه 8
- ب) کناره گیری از مردم 9
- ج) مفاخره و برتری جویی 10
- د) گوش به فریب کاری شیطان 10
- ه) تحقیر و تذلیل برادر مسلمان 11
- 3- موانع وحدت 12
- الف) کینه توزی 12
- ب) سوءظن و بدفهمی 13
- ج) جهل و نادانی 14
- ب) وحدت، موجب شوکت و قدرت 15
- الف) عدم وحدت، موجب گسستن از اسلام 15
- ج) دست خدا با جماعت 16
- د) لزوم شرکت در جماعت 17
- الف) حفظ پیمان پیوند 18
- 5- تلاش برای وحدت و حفظ آن 18
- ب) حفظ جماعه و پرهیز از تفرقه 19
- ج) حفظ ارتباطات و دوری از قطع رابطه 20
- د) لزوم وحدت عملی و رفتاری 21
- ه -) لزوم حفظ وحدت برای بقا 22
- و) حفظ آداب و اعتقاد جماعت 22
- ز) تلاش و دل سوزی برای تحقق وحدت 24
- ح) تفرقه افکنی، بدترین تلاش 25
- الف) تعاون و همکاری 25
- 6- آثار وحدت 25
- ب) وحدت مایه رحمت 26
- ج) امداد الهی در سایه وحدت 27
- د) قدرت و تسلط 28
- 7- نتایج تفرقه 29
- الف) دین زدایی ثمرۀ اختلاف 29
- ج) مرگ جاهلی 30
- ب) چیرگی باطل بر حق 30
- د) اختلاف، موجب هلاکت 31
- ه) تفرقه موجب عذاب 32
- مقدمه 33
- اشاره 33
- الف) اهمیت اتحاد و انسجام امت اسلامی و عدم تفرقه میان مسلمانان 35
- 1- چهل حدیث در موضوع اتحاد و انسجام امت اسلامی 35
- اشاره 35
- ب) بیان حقوق مسلمانان نسبت به یک دیگر 44
- ج) اهمیت محبت میان مسلمانان و دوری از کذب و سوءظن 47
- د) اهمیت به امور مسلمین و اصلاح میان آنها 49
- ه) معنای اسلام و ایمان و احترام نفس و مال مسلمانان 51
- اشاره 57
- 3- ده راهکار عملی برای اتحاد ملی 81
- 2- ده راهکار عملی برای انسجام اسلامی 81
- اشاره 87
- 4- ضامن و بقای اتحاد اسلامی 94
- 5- امداد الهی در سایه اتحاد اسلامی 95
- 6- اتحاد اسلامی، رحمت الهی 96
- 8- نماد اتحاد مسلمین 97
- 9- تفرقه، مرگی جاهلانه 98
- 10- هم بستگی، حیات جامعه مسلمین 99
- 11- آثار اتحاد اسلامی 100
- 12- پرهیز از دشنام و لعن 101
- 13- زمینه ها و مقدمات وحدت 102
- 15- مبانی حقوقی وحدت مسلمین 104
- 17- ایمان واقعی در سایه هم بستگی 105
- 19- هم بستگی مسلمانان نسبت به بیگانگان 106
- 18- راهکارهای اتحاد اسلامی 106
- 20- نرمی و آسان گیری دو عامل اتحاد 107
- 22- اختلاف مایه دگرگونی قلب ها 108
- 23- دایره مسلمانی 109
- 24- خیرخواهی برای اتحاد اسلامی 110
- 25- محور اتحاد اسلامی 111
- 26- خطر تک روی 111
- 27- وحدت، شرط مسلمانی 112
- 28- نهی از ترساندن مسلمان 113
- 30- ایمان، بنیاد اتحاد اسلامی 114
- 31- پیامدهای اختلاف 114
- 32- اختلاف، موجب هلاکت 115
- 33- عوامل مثبت اتحاد اسلامی 116
- 34- اختلاف، نابودگرمسلمانان 117
- 36- گستره اتحاد اسلامی 118
- 37- اختلاف افکن، ملعون درگاه الهی 119
- 38- اصول و مبانی اتحاد اسلامی 120
- 39- رهبر عامل وحدت 121
- اشاره 125
- 1- مبانی وحدت و انسجام اسلامی 128
- الف) اسلام و ایمان 128
- ب) قرآن 130
- اشاره 130
- یکم. تأکید به انسجام 130
- سوم. هدف واحد 132
- پنجم. معیار برتری 133
- ج) سنت 134
- د) مرجعیت اهل بیت 135
- الف) ضرورت وحدت و انسجام 142
- اشاره 142
- ب) ضرورت پرهیز از افتراق 147
- 3- عوامل وحدت و انسجام اسلامی 148
- الف) برابری 148
- ب) برادری 149
- ج) حسن خلق 151
- د) حسن سلوک 154
- ه) مدارا 154
- و) هم زیستی 156
- ز) محبت 159
- ح) احترام 161
- ط) کمک 162
- ی) حسن ظن 162
- ک) خیرخواهی و نصیحت 165
- ل) اصلاح 167
- م) ادای حقوق 169
- ن) احترام به مال و جان مسلمان 171
- الف) سخن چینی 174
- ب) جست وجوی اسرار مردم 177
- ج) تعصب بی جا 178
- د) دعواهای بی جا 182
- ه) دشنام و تحقیر 184
- و) فتوای کفر و شرک 185
- ز) آزار و اذیت 186
- ح) آلودگی باطنی 187
- 5- آثار وحدت و انسجام اسلامی 188
- یکم. موجب رحمت و رهایی از عذاب الهی 188
- الف) آثار وحدت و انسجام 188
- دوم. رهایی از هلاکت 189
- سوم. موجب ورود بهشت 190
- پنجم. باعث برکت 191
- یکم. فتنه و هلاکت 192
- ب) آثار افتراق و عدم انسجام 192
- دوم. مرگ جهالت 193
- سوم. مرگ کفر 194
- چهارم. باعث ورود جهنم 194
- پنجم. مهدورالدم 195
- ششم. دوری دل ها 195
- هشتم. عدم قبولی اعمال 196
- هفتم. نابودی 196
- یازدهم. مبغوض ترین مخلوق نزد خداوند عالم 197
- دهم. عدم استجابت دعا 197
بنی اسرائیل اختلاف کردند.» پیامبراسلام صلی الله علیه و آله برای جلوگیری از تفرقه بین امت اسلامی به قدری مراقب بود که هرگاه اختلاف حتی در مسئله ای کوچک ایجاد می باشد، فوری مداخله می کرد و آن را رفع و دفع می نمود. چنان که چند نمونه از این موارد را ملاحظه کردیم. مورد دیگری آمده است که دو نفر در قرائت آیه ای از قرآن اختلاف کردند، وقتی رسول خدا صلی الله علیه و آله باخبر شد با حالت ناراحتی فرمود:
«انما هلک من کان قبلکم باختلافهم فی الکتاب؛(1) کسانی که قبل از شما بودند به علت اختلاف در کتاب (شان) هلاک شدند.»
دوم. مرگ جهالت
حدیث سی ویکم
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله فرمود:
«من خرج من الطاعه وفارق الجماعه مات میته جاهلیه؛(2) هرکس از اطاعت و از گروه (مسلمین) خارج شود، به مرگ جاهلیت مرده است.» در روایت دیگر، کسانی که از جماعت جدا شده اند با کسانی که امام وقت را نشناخته اند در یک صف آورده شده اند، زیرا کسی که در اطاعت امام درآید و او را قبول کند دیگر معنا ندارد که از گروه مسلمانان خارج شود؛ چون امام حق، محور انسجام است:
«من فارق الجماعه قیاس او قید شبر فقد خلع ربقه الاسلام من عنقه من مات ولیس علیه امام فمیتته میته جاهلیه ومن مات تحت رایه عصبیه فقتلته قتله جاهلیه؛(3) هرکس به اندازۀ یک وجب از جماعت جدا شود، طوق اسلام
1- (1) صحیح مسلم، ج 8، ص 57.
2- (2) همان، ج 6، ص 21؛ بحار الانوار، ج 29، ص 331.
3- (3) مجمع الزواید، ج 5، ص 224.