- 1- عوامل و محورهای وحدت 1
- اشاره 1
- الف) خدای واحد، پدر و مادر واحد، دین واحد 1
- 1- بررسی انسجام و ناپایداری وحدت در جامعۀ اسلامی 1
- ب) اطاعت از رهبری 2
- ج) دین مقدس اسلام 3
- د) اهل بیت پیامبر علیهم السلام 5
- ه -) برابری نوعی و برادری دینی 6
- و) اخوت اسلامی 7
- 2- عوامل تفرقه 8
- الف) دامن زدن به اختلافات 8
- ب) کناره گیری از مردم 9
- د) گوش به فریب کاری شیطان 10
- ج) مفاخره و برتری جویی 10
- ه) تحقیر و تذلیل برادر مسلمان 11
- الف) کینه توزی 12
- 3- موانع وحدت 12
- ب) سوءظن و بدفهمی 13
- ج) جهل و نادانی 14
- الف) عدم وحدت، موجب گسستن از اسلام 15
- ب) وحدت، موجب شوکت و قدرت 15
- ج) دست خدا با جماعت 16
- د) لزوم شرکت در جماعت 17
- الف) حفظ پیمان پیوند 18
- 5- تلاش برای وحدت و حفظ آن 18
- ب) حفظ جماعه و پرهیز از تفرقه 19
- ج) حفظ ارتباطات و دوری از قطع رابطه 20
- د) لزوم وحدت عملی و رفتاری 21
- و) حفظ آداب و اعتقاد جماعت 22
- ه -) لزوم حفظ وحدت برای بقا 22
- ز) تلاش و دل سوزی برای تحقق وحدت 24
- 6- آثار وحدت 25
- ح) تفرقه افکنی، بدترین تلاش 25
- الف) تعاون و همکاری 25
- ب) وحدت مایه رحمت 26
- ج) امداد الهی در سایه وحدت 27
- د) قدرت و تسلط 28
- 7- نتایج تفرقه 29
- الف) دین زدایی ثمرۀ اختلاف 29
- ج) مرگ جاهلی 30
- ب) چیرگی باطل بر حق 30
- د) اختلاف، موجب هلاکت 31
- ه) تفرقه موجب عذاب 32
- اشاره 33
- مقدمه 33
- 1- چهل حدیث در موضوع اتحاد و انسجام امت اسلامی 35
- اشاره 35
- الف) اهمیت اتحاد و انسجام امت اسلامی و عدم تفرقه میان مسلمانان 35
- ب) بیان حقوق مسلمانان نسبت به یک دیگر 44
- ج) اهمیت محبت میان مسلمانان و دوری از کذب و سوءظن 47
- د) اهمیت به امور مسلمین و اصلاح میان آنها 49
- ه) معنای اسلام و ایمان و احترام نفس و مال مسلمانان 51
- اشاره 57
- 3- ده راهکار عملی برای اتحاد ملی 81
- 2- ده راهکار عملی برای انسجام اسلامی 81
- اشاره 87
- 4- ضامن و بقای اتحاد اسلامی 94
- 5- امداد الهی در سایه اتحاد اسلامی 95
- 6- اتحاد اسلامی، رحمت الهی 96
- 8- نماد اتحاد مسلمین 97
- 9- تفرقه، مرگی جاهلانه 98
- 10- هم بستگی، حیات جامعه مسلمین 99
- 11- آثار اتحاد اسلامی 100
- 12- پرهیز از دشنام و لعن 101
- 13- زمینه ها و مقدمات وحدت 102
- 15- مبانی حقوقی وحدت مسلمین 104
- 17- ایمان واقعی در سایه هم بستگی 105
- 18- راهکارهای اتحاد اسلامی 106
- 19- هم بستگی مسلمانان نسبت به بیگانگان 106
- 20- نرمی و آسان گیری دو عامل اتحاد 107
- 22- اختلاف مایه دگرگونی قلب ها 108
- 23- دایره مسلمانی 109
- 24- خیرخواهی برای اتحاد اسلامی 110
- 26- خطر تک روی 111
- 25- محور اتحاد اسلامی 111
- 27- وحدت، شرط مسلمانی 112
- 28- نهی از ترساندن مسلمان 113
- 30- ایمان، بنیاد اتحاد اسلامی 114
- 31- پیامدهای اختلاف 114
- 32- اختلاف، موجب هلاکت 115
- 33- عوامل مثبت اتحاد اسلامی 116
- 34- اختلاف، نابودگرمسلمانان 117
- 36- گستره اتحاد اسلامی 118
- 37- اختلاف افکن، ملعون درگاه الهی 119
- 38- اصول و مبانی اتحاد اسلامی 120
- 39- رهبر عامل وحدت 121
- اشاره 125
- الف) اسلام و ایمان 128
- 1- مبانی وحدت و انسجام اسلامی 128
- ب) قرآن 130
- یکم. تأکید به انسجام 130
- اشاره 130
- سوم. هدف واحد 132
- پنجم. معیار برتری 133
- ج) سنت 134
- د) مرجعیت اهل بیت 135
- اشاره 142
- الف) ضرورت وحدت و انسجام 142
- ب) ضرورت پرهیز از افتراق 147
- 3- عوامل وحدت و انسجام اسلامی 148
- الف) برابری 148
- ب) برادری 149
- ج) حسن خلق 151
- ه) مدارا 154
- د) حسن سلوک 154
- و) هم زیستی 156
- ز) محبت 159
- ح) احترام 161
- ط) کمک 162
- ی) حسن ظن 162
- ک) خیرخواهی و نصیحت 165
- ل) اصلاح 167
- م) ادای حقوق 169
- ن) احترام به مال و جان مسلمان 171
- الف) سخن چینی 174
- ب) جست وجوی اسرار مردم 177
- ج) تعصب بی جا 178
- د) دعواهای بی جا 182
- ه) دشنام و تحقیر 184
- و) فتوای کفر و شرک 185
- ز) آزار و اذیت 186
- ح) آلودگی باطنی 187
- 5- آثار وحدت و انسجام اسلامی 188
- یکم. موجب رحمت و رهایی از عذاب الهی 188
- الف) آثار وحدت و انسجام 188
- دوم. رهایی از هلاکت 189
- سوم. موجب ورود بهشت 190
- پنجم. باعث برکت 191
- ب) آثار افتراق و عدم انسجام 192
- یکم. فتنه و هلاکت 192
- دوم. مرگ جهالت 193
- چهارم. باعث ورود جهنم 194
- سوم. مرگ کفر 194
- ششم. دوری دل ها 195
- پنجم. مهدورالدم 195
- هشتم. عدم قبولی اعمال 196
- هفتم. نابودی 196
- دهم. عدم استجابت دعا 197
- یازدهم. مبغوض ترین مخلوق نزد خداوند عالم 197
3. اطاعت از ولی امر مسلمین، عامل و محور وحدت جامعه اسلامی است.
4. ولی امر و حاکم اسلامی، باید همیشه مصالح جامعه اسلامی و هم بستگی آنها را در نظر داشته باشد.
حدیث سوم
امام علی علیه السلام نیز درباره جایگاه رهبر و نقش وحدت آفرین او در جامعه می فرمایند:
«وَ مکَانُ القَیّمِ بالْاَمرِ مکَانُ النِّظَامِ منَ الْخَرَزِ یجْمَعُهُ ویضُمُّهُ فَإذا انقَطَعَ النّظَامُ تفَرِّقُ الْخَرَزُ وذَهَبَ ثُمّ لمْ یجْتَمِع بحَذافِیرِه أبدَا؛(1) جایگاه رهبر و سرپرست در اجتماع، جایگاه رشته ای است که دانه ها را به هم پیوند داده و جمع می کند، و آن گاه که آن رشته بگسلد، دانه ها پراکنده گشته و هرگز تمام آنها جمع نخواهند شد.»
نکته ها
1. رهبر و ولی امر مسلمین، عامل وحدت جامعه است.
2. اطاعت از رهبر به منزله رشتۀ وحدت، موجب اتحاد و هم دلی جامعه می گردد و سرپیچی از فرامین او باعث افتراق و اختلاف افراد جامعه می شود.
3. بدون رهبر و ولی امر، مسلمین هرگز به وحدت و هماهنگی نمی رسند.
ج) دین مقدس اسلام
حدیث چهارم
دین مقدس اسلام از دیگر محورهای وحدت به شمار می رود. چنان که در حدیثی آمده؛ یکی از اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله همراه برادرش خدمت آن حضرت می رسند و می گویند که بر هجرت بیعت فرما، آن
1- (1) نهج البلاغه، خطبه 146.