وحدت و همگرایی در اندیشه اسلامی صفحه 12

توحید فرا خوانده، می گوید: «« یَا أَهْلَ الْکِتَابِ تَعَالَوْا إِلَی کَلِمَهٍ سَوَاءٍ بَیْنَنَا وَبَیْنَکُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِکَ بِهِ شَیْئًا » € ؛ ای اهل کتاب، به سخنی روی آورید که میان ما و شما یکسان است و آن اینکه جز خداوند را نپرستیم و چیزی را همتای او قرار ندهیم.(1)

3. همگرایی در جامعۀ اسلامی

آیۀ  «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَهٌ »€(2) فرهنگ برادری و همگرایی ایمانی را در جامعۀ توحیدی پی ریخت و پیوندی عمیق با محوریت ایمان در میان یگانه پرستان پدید آورد. این پیوند با روایاتی همچون «المؤمن أخو المؤمن»(3) و «المسلم أخو المسلم»(4) تأکیدی مضاعف یافت.

روشن است که قرآن کریم این پیوند را پیوندی صوری و تشریفاتی نمی داند، بلکه پیوندی عمیق و مسئولیت آفرین می داند و از این رو، همگان را موظف کرده است تا هر تازه واردی را که توبه کرده و می خواهد به جامعۀ ایمانی درآید، در جمع برادرانۀ خود بپذیرند(5) و دیگر برادران ایمانی را در پارسایی و کارهای نیک یاری دهند.(6)

موضوع نوشتار حاضر، همین نوع سوم همگرایی است.

1- آل عمران (3)، آیۀ 64 .
2- حجرات (49)، آیۀ 10.
3- محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج1، ص151.
4- ابن ابی جمهور احسائی، عوالی اللئالی، قم، سیدالشهداء، چاپ اول، 1403 ق، ج1، ص128؛ ملامحسن فیض کاشانی، التفسیر الصافی، تهران، مکتبی الصدر، چاپ دوم، 1416 ق، ج2، ص68 .
5- توبه (9)، آیۀ 11.
6- مائده (5)، آیۀ 2.