- سخن ناشر 1
- مفهوم وحدت 5
- گسترۀ وحدت 9
- 1. همگرایی در جامعۀ جهانی 9
- اشاره 9
- 2. همگرایی در میان پیروان ادیان آسمانی 11
- 3. همگرایی در جامعۀ اسلامی 12
- اشاره 13
- الف) ضرورت عقلانی 13
- ب) ضرورت وحیانی 15
- اشاره 15
- اشاره 16
- 1. ارزش وحدت در قرآن 16
- اشاره 22
- 2. زشتی تفرقه در قرآن 22
- اشاره 26
- الف) وحدت در نظام تکوین 26
- ب) وحدت در امر دین 27
- اشاره 31
- ج) وحدت در نظام اجتماعی اسلام 31
- وحدت، تداوم زندگی اجتماعی 32
- الف) وحدت در گفتار 36
- اشاره 36
- اشاره 38
- ب) وحدت در رفتار 38
- اشاره 39
- 1. اقدامات عملی پیامبر(صلّی الله علیه و آله وسلّم ) 39
- اشاره 47
- 2. اقدامات عملی امامان 47
- حفظ وحدت در رفتار سیاسی امام علی(علیه السّلام) 48
- اشاره 51
- حفظ وحدت در رفتار دیگر امامان 53
- اشاره 54
- الف) اندیشمندان شیعه 54
- ب) اندیشمندان اهل سنت 56
- اشاره 60
- 1. ایمان 61
- اشاره 61
- الف) زمینه های وحدت (هستها) 61
- اشاره 61
- 2. امت واحده 65
- 3. دوستی اهل بیت 66
- 5. حج 69
- 4. قبلۀ واحد 69
- 6 . اجتهاد 71
- 8 . وحدت عمل در احکام 73
- 9. جمع گرایی در عبادات 74
- 10. دشمن مشترک 75
- 11. اخوت ایمانی 76
- ب) راهکارهای وحدت آفرین (بایدها) 77
- 1. جهت دهی به شعائر اسلامی 77
- 2. همدلی در جوامع اسلامی 78
- 3. شناخت متقابل 79
- 5. تسامح در چندگرایی 82
- 7. عفو و مدارا 85
- 9. عبرت از تاریخ 87
- 10. ادب معاشرت 89
- 11. امر به معروف و نهی از منکر 90
- 12. اصلاح و آشتی 91
- اشاره 94
- 1. انحراف عقیده 95
- 3. تحجرگرایی و مطلق انگاری 97
- 4. نژادپرستی 98
- 5. ناآگاهی 99
- 6 . پیمان شکنی 101
- 7. شایعه پراکنی 102
- 8 . نفاق و دورویی 103
- 9. قهر و جدایی 103
- 10. ناسزاگویی 104
- اشاره 106
- ب) آسیبهای بیرونی 106
- 1. تجزیۀ دولتها 107
- 2. مشابه سازی دینی 109
- 4. فرقه تراشی و مکتب سازی 110
- 5 . تقویت اقلیتهای دینی 112
- 6 . تحریک ملیت پرستی 114
- 7. ترویج روشن فکری وارداتی 116
- الف) آثار وحدت گرایی 120
- اشاره 120
- اشاره 120
- 2. حفظ قدرت در برابر دشمن 122
- 3. امنیت و آرامش 123
- 4. خرسندی پیامبر رحمت 124
- 2. ضعف و سستی مسلمانان و طمع دشمن 125
- ب) پیامدهای وحدت گریزی 125
- اشاره 125
- 1. قطع کمکهای متقابل 125
- 4. چیرگی باطل گرایان 127
- 3. جنگ داخلی 127
- 5. گرفتار شدن در چنگ شیطان 128
- 7. گرفتار شدن در عذاب الهی 129
- جمع بندی و چکیده 130
2- تلاش علمای دینی
اشاره
عالمان و فرهیختگان مسلمان همواره در اندیشۀ ایجاد وحدت و همدلی در جامعۀ اسلامی بوده اند. برخورد هوشمندانۀ رهبران مسلمان در این باره، خود گواهی روشن بر این مدعاست.
الف) اندیشمندان شیعه
اگر تاریخ شیعه را مرور کنیم، خواهیم دید که شیعیان، به ویژه عالمان دینی، به پیروی از سنت پیامبر و پیشوایان معصومشان، در راه وحدت و همبستگی با برادران اهل سنت تلاشی فراوان مبذول داشته اند. اندیشمندان شیعه، از شیخ مفید، شیخ طوسی و سید مرتضی در قرن چهارم و پنجم هجری گرفته تا بزرگانی همچون سیدجمال الدین اسدآبادی،(1) محمدحسین کاشف الغطاء، سیدعبدالحسین شرف الدین، آیی الله بروجردی و به ویژه امام راحل و مقام معظم رهبری، همواره در این راه کوشیده اند.(2)
امام خمینی برای ایجاد وحدت و تحکیم آن در میان مسلمانان تلاش زیادی کرد؛ از جمله: تجویز پرداخت زکات به مبارزان فلسطینی «غیر شیعه» در سال 1347 ش،(3) تأکید بر تشکیل جلسات دارالتقریب و اعزام نماینده به آن، اعلام روز جهانی قدس و جلب توجه جهان اسلام به مسئلۀ فلسطین، توصیه به شرکت حجاج شیعه در جمعه و جماعت برادران اهل سنت در مکه و مدینه، توصیه به هم زمانی وقوفین و عید قربان با آنان،(4) تأکید بر برگزاری جشنهای
1- نک: سیدمحمد محیط طباطبایی، سیدجمال اسدآبادی و بیداری مشرق زمین، ص179-212.
2- نک: کنگرۀ جهانی ائمۀ جمعه، قم، الهادی، چاپ اول، بی تا، ص530 -547 .
3- نک: امام خمینی، صحیفۀ امام (مجموعه آثار امام خمینی)، تهران، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام، چاپ اول، 1378 ش، ج2، ص194.
4- نک: در جستجوی راه از کلام امام، تهران، امیرکبیر، چاپ اول، 1362 ش، دفتر 15، ص109، پیام به زائران خانۀ خدا در تاریخ 29/6/58 ش.