وحدت و همگرایی در اندیشه اسلامی صفحه 78

مذهبی خود را تعدیل کنند و آنها را به گونه ای طرح و عملی سازند که به تحریک دیگر فِرَق اسلامی نینجامد. به جای آنکه مسلمانان، در داخل حوزۀ خودی، آن شعارها را در مقابل دیگر گروهها سر دهند و به رخ دیگران بکشند، می باید در جهت تقویت شعارهایی مشترک مانند شعار «الله أکبر» و «لا إله إلا الله» تلاشی جدی مبذول دارند، چرا که دامن زدن افراطی به شعارها و شعائر فرقه ای در برابر دیگر مسلمانان، جز کینه و خون ریزی و صف آرایی فِرَق اسلامی در برابر یکدیگر، چیزی به همراه ندارد.

بنابراین، به جای اینکه مسلمانان شعارهای خود را در برابر دیگر فرقه های اسلامی مطرح کنند و به اقامۀ شعائر خود بپردازند، باید آن را با همان محتوای مشترک، در برابر بیگانگان سر دهند و شعائر اسلامی را با انگیزۀ الهی برپا دارند.(1)

2. همدلی در جوامع اسلامی

از کنار هم بودن بدنها چه سود، آن گاه که دلها از هم دور باشند، و از فاصلۀ جسمها چه غم، آن گاه که میان دلها پیوندی عمیق برقرار باشد. شریعت اسلام آمد تا به رغم تفاوت زبانها و نژادها و تنوع رنگها و ملیتها، میان مسلمانان الفت برقرار کند و دلهای آنان را به یکدیگر مهربان و نزدیک سازد و به این وسیله، وحدتی فراگیر در جوامع اسلامی پدید آورد. امام علی‰ در ضرورت همدلی میان مسلمانان که وحدتی پایدار در پی دارد، فرمود: «إنّه لا غَناء فی کثری عددکم مع قلّی اجتماع قلوبکم»؛ به یقین، فراوانی تعداد شما سودی ندارد، آن گاه که همدلی شما اندک باشد.(2)