دو مکتب در اسلام جلد اول صفحه 408

اسماعیل را برکت می دهم ، پربارش می کنم و فرزندانش را هر چه بیشتر گردانم . دوازده امام از او به وجود آیند و از او امتی بزرگ پدید آوردم .

این قسمت به برکت و فراوانی و پراکندگی فرزندان اسماعیل (ع ) و در صلب او اشاره دارد. اشاره عسار که معدود است مذکر می باشد، و یم اضافه شده در آخر آن به صیغه جمع آمده است که می شود نسیئیم (امامان ، پیشوایان ، فرمانروایان ) که مفرد آن ناسی (امام ، پیشوا) است .

و اما سخن رب به ابراهیم (ع ) در این بشارت چنین آمده است : جمله فی نتتیف به اسماعیل برمی گردد، معنای

آن چنین می شود: او را قرار می دهم .

اما کلمه گوی (امت ، شعب ، قبیله بزرگ ، دودمان ) و گدول (بزرگ ، عظیم )، روی هم به این معنی است که : او را امتی بزرگ قرار می دهم . از همین فقره چنین استنباط می شود که فراوانی و برکت تنها در صلب اسماعیل (ع ) قرار داشته و آشکارا رسول خدا(ص ) و ائمه اهل بیت آن حضرت (علیهم السلام ) را در نظر دارد.

به اعتبار اینکه پیامبر خدا و اهل بیتش همان امتداد نسل اسماعیل (ع ) می باشند، زیرا خدای متعال ابراهیم را فرمان داده بود که از سرزمین نمرود به شام مهاجرت کند. او هم اطاعت کرد و با همسرش و لوط، همان گونه که خداوند فرمان داده بود، دست به هجرت زد و به سرزمین فلسطین فرود آمد. (818) در فلسطین خدای تعالی به ابراهیم گشایش داد و مال فراوان به وی بخشید، تا آنجا که گفت : پروردگارا! مرا که فرزندی نباشد، این همه مال به چه کار آید؟! خدای عزوجل به وی وحی فرستاد که : من فرزندانت را به تعداد ستارگان آسمان زیاد خواهم کرد. (819)

در آن روزگار، هاجر کنیزکی از آن ساره ، همسر ابراهیم بود. ساره ، هاجر را به ابراهیم بخشید او هم از ابراهیم باردار شد و اسماعیل را به دنیا آورد. ابراهیم به هنگام تولد اسماعیل هشتاد و شش سال داشت . (820)

قرآن کریم از خلال توجه و درخواست ابراهیم از خدای متعال به این واقعه چنین اشاره دارد: ربنا انی اسکنت من ذریتی بواد غیر ذی زرع

عند بیتک المحرم ربنا لیقیموا الصلاهع فاجعل افئده من الناس تهوی الیهم و ارزقهم من الثمرات لعلهم یشکرون . یعنی با پروردگار! من برخی از فرزندانم را در سرزمینی بی کشت و زرع به نزد خانه گرامی تو، برای برپا داشتن نماز جای دادم . پس دلهای مردمان را به سوی ایشان متمایل کن و آنها را از انواع ثمرات روزی ده ، باشد که شکر و سپاس تو را به جای آرند. (821) (ابراهیم / 37).

این آیه شریفه تاکید می کند که ابراهیم (ع ) برخی از فرزندانش را، که اسماعیل باشد و فرزندانی که از وی به وجود آیند، در مکه ساکن ساخته و از خدای تعالی در خواست نموده که به فرزندانش رحمت ویژه خود و رهبری بشریت را تا پایان جهان ارزانی دارد. و خداوند دعایش را با قرار دادن محمد(ص ) و دوازده امام بعد از او در ذریه اش اجابت کرده است . این است که امام باقر (ع ) می فرماید: