دو مکتب در اسلام جلد دوم صفحه 176

و بنا به روایتی دیگر از رسول خدا (ص ) پرسیدیم : کدام کارهای حلال را می گویید؟ فرمود: همه کارهای حلال را. این بود که هم بوهای خوش به کار بردیم و هم با همسرانمان مباشرت کردیم و چون روز ترویه درآمد، تلبیه به حج گفتیم (661).

بدین سان بود که با همه سختیها، جمع بین حج و عمره را در ماههای حج پذیرفتند، و اینکه در فاصله بین عمره و حج از حلالها بهره برگیرند! زیرا چنین سنتی بر خلاف روش و آداب دوره جاهلیت ایشان بوده است ! و نظر به اینکه ام المؤ منین عایشه به علت ابتلا به عادت ماهانه از انجام عمره پیش از مراسم حج بازمانده بود، رسول خدا (ص ) فرمان داد تا آن را پس از مناسک حج قضا کند. روایت زیر با همه صراحت گویای همین مطلب است .

عایشه و قضای عمره تمتع

در صحیح

مسلم از قول عایشه آمده است که گفت : به همراه پیامبر خدا (ص ) و تنها به نیت انجام حج از مدینه بیرون آمدیم . چون به محل سرف و یا نزدیکیهای آن رسیدیم ، من مبتلا به عادت ماهانه شدم . پس در حالی که از این پیشامد می گریستم ، پیامبر خدا (ص ) بر من وارد شد و فرمود: تو را چه می شود، دچار دوره ماهانه شده ای ؟ گفتم : آری . فرمود: این چیزی است که خداوند برای دختران آدم مقرر داشته است . تو همه کارهای حاجیان را، بجز طواف ، انجام ده تا هنگامی که از عادت پاک شوی و غسل نمایی (662).

و در روایت پیش از این از قول عایشه آمده است که گفت : چون مراسم حج را به پایان بردیم ، پیامبر خدا (ص ) مرا به همراهی برادرم عبدالرحمان بن ابی بکر به تنعیم فرستاد و فرمود: از اینجا عمره بگزار. و من عمره به جای آوردم (663).

و بنا به روایت دیگر در صحیح مسلم و سنن ابوداود، که کاملتر از روایات گذشته است عایشه گفت :

با رسول خدا (ص ) در حجه الوداع به نیت ادای عمره بیرون شدیم . پیامبر خدا (ص ) فرمود: هر کس که قربانی به همراه دارد، نیت حج با عمره کند و از احرام بیرون نیاید تا آنگاه که همه اعمالش را انجام داده باشد. من در حالی که در عادت ماهانه بودم ، به مکه وارد شدم . از این رو نه طواف کعبه به جای آوردم و نه سعی بین صفا و مروه

را. پس شکایت به پیامبر خدا (ص ) بودم . آن حضرت فرمود: موی سرت را بگشای و آن را شانه زن و نیت حج کن و فعلا عمره را بگزار. من نیز چنان کردم و چون حج را به پایان بردیم ، پیامبر خدا (ص ) مرا به همراه عبدالرحمان بن ابی بکر به تنعیم فرستاد تا از آنجا عمره به جای آوردم . چه ، پیامبر به من فرموده بود که از اینجا عمره بگزار. آنان که تلبیه به عمره گفته بودند، طواف کعبه و سعی بین صفا و مروه را انجام داده ، از احرام بیرون شده بودند و پس از بازگشتنشان از منی ، طوافی دیگر برای حجشان به جای آوردند.

و عایشه در روایت دیگر گفته است : برادرم عبدالرحمان مرا در پشت خود بر شترش نشانید. من گوشه مقنعه ام را، که به دور گردنم پیچیده شده بود، بالا زدم . عبدالرحمان با تازیانه به پایم زد. من گفتم مگر کسی مرا می بیند؟ پس لبیک عمره گفتم و آن را به پایان بردم و در محل رمی جمرات در منی به رسول خدا (ص ) پیوستم (664).