دو مکتب در اسلام جلد دوم صفحه 292

ما بازی می کند! به خدا قسم که او، محمد و ابراهیم را امان نمی دهد (1126)! راوی می گوید: به همراه محمد، حمزه بن عبدالله ، نواده محمد بن علی نیز قیام کرد، در حالی که عمویش امام صادق (ع )، او را از این کار منع کرده و به وی گفته بود که کشته می شود (1127)!

پخش اخبار امام درباره سرانجام فرزندان امام حسن (ع )

خبری را که امام صادق (ع ) از سرانجام کار فرزندان امام حسن (ع ) داده بود، همه جا منتشر شد و به گوش همگان رسیده و مردمان از نزدیک و دور آن را شنیدند. و از همین جهت بود که فضیل بن یسار، یکی از اصحاب امام (ع )، به کسی که خبر قیام محمد و ابراهیم ، فرزند عبدالله بن الحسن را به وی داده بود، گفت : قیام این دو برادر به جایی نمی رسد. راوی گفته است : بارها اخبار قیام ایشان را به گوش فضیل بن یسار رساندم و او همان پاسخ نخست را به من داد؛ تا اینکه روزی به او گفتم : آخر خدایت رحمت کناد، این سخن را از پیش خودت می گویی ؟ گفت : نه به خدا قسم ، بلکه از امام صادق (ع ) شنیده ام که می فرمود: اگر قیام کنند، کشته می شوند (1128).

و به همین لحاظ است هنگامی که منصور دوانیقی خبر شکست فرمانده سپاهش را از محمد بن عبدالله شنید، گفت : چنین چیزی ممکن نیست ، پس بازی کودکان ما بر منابر، و رایزنی با زنانمان چه می شود (1129)؟!

و نیز آنگاه که ابراهیم در بصره خروج کرد و سپاه

منصور را چنان شکستی داد که پیشتازان سپاه از هم گسیخته شده اش ، در هزیمت خود به کوفه رسیدند ابو جعفر منصور فرمان داد تا شتران بارکش و دیگر چهارپایان وسیله حمل و نقل را بر همه دروازه های کوفه آماده نگاه دارند، تا فرار ایشان از آنجا بسادگی انجام شود (1130). و در آن هنگام با نگرانی پشت سر هم می گفت : ای ربیع ! وای بر تو، این چگونه ممکن است ؟ آخر هنوز فرزندان ، به حکومت نشسته اند، پس فرمانروایی کودکان چه می شود (1131)؟

در این مورد، ابوجعفر منصور دوانیقی آشکارا به فرموده های امام صادق (ع ) اشاره می کرد که فرموده بود: کودکان بنی عباس به سلطنت می نشینند و در اداره کشور زنان را به مشورت برمی گزینند!

پایان قیام دو برادر

طبری و ابوالفرج اصفهانی آورده اند که سرانجام محمد در کنار سنگهای روغن کشی مدینه کشته شد (1132).

در اغانی آمده است که ابراهیم ، برادر محمد، نیز در حالی که بر اسبش نشسته بود و فراریان سپاه منصور را تعقیب می کرد، ناگاه تیری فرا رسید و او را از پا درآورد (1133).