دو مکتب در اسلام جلد دوم صفحه 345

شرح و من کلام له (ع ) انه سیظهر علیکم بعدی رجل ...؛ احادیث عایشه ، ج 1، ص 295-297.

118- خطیب بغدادی در تاریخ بغداد ج 14، ص 7 آورده است که روزی در خدمت هارون الرشید و یکی از معاریف قریش حدیثی از ابو هریره خوانده شد که موسی (ع ) حضرت آدم را ملاقات کرد و از او پرسید: تو همانی که ما را از بهشت بیرون کرده ؟! مرد قریشی به اعتراض گفت : آخر موسی کجا، و آدم کجا! چه وقت و در کجا موسی آدم را دیده است ؟! که هارون به خشم آمد و فریاد زد: جلاد! سر این مرد را بردار. زندیق به حدیث رسول خدا (ص ) خرده می گیرد!! که ابو معاویه ، راوی همین داستان ، به شفاعت بر می خیزد و با این دلیل که این مرد نفهمیده و نسنجیده سخنی گفته است و قصد توهینی نداشته ، او را از مرگ حتمی نجات می دهد.

119 تا 170

119- ابو حفص عمر بن عبدالعزیز در سال 99 به خلافت نشست . او لعن و ناسزای بر امیرالمؤ منین را ممنوع کرد، فدک را به فرزندان فاطمه باز پس داد، و فرمان به نوشتن حدیث صادر کرد و کارهای پسندیده دیگر. او را در سال 101 هجری مسموم کردند. شرح حالش در تاریخ الخلفاء سیوطی و تقریب التهذیب ابن حجر آمده است . در مورد فرمان او به مقدمه دارمی ص 126 و طبقات ابن سعد، چاپ بیروت ج 7، ص 447، و مصنف عبدالرزاق ، چاپ هند سال 1970 ج 9، ص 337، و اخبار اصفهان

ابو نعیم ج 1، ص 312، و تدریب الراوی سیوطی ص 90 مراجعه شود.

120- فتح الباری ، ج 1، ص 218، باب کتابه العلم .

121- تهذیب التهذیب ، ج 12، ص 39.

122- ابن جریج ، عبدالملک بن عبدالعزیز بن جریج مکی ، از گروهی از علما کسب علم کرده است . می گویند که او نخستین کسی است که دست به تصنیف کتاب زده است . احمد بن حنبل می گوید: ابن جریج از گنجینه های علم است . او در سال 151 هجری از دنیا رفت . تذکره الحافظ، ج 1، ص 160، ابن خلکان ، ج 1، ص 286، تاریخ بغداد، ج 10، ص 400 و دول اسلامی ذهبی ، ج 1، ص 79.

123- حماد بن سلمه بن دینار بصری ، ابو سلمه ، مفتی بصره و یکی از رجال حدیث بوده است . حماد نخستین کسی است که تصانیف مرضیه را نوشته و در سال 167 هجری از دنیا رفته است . تهذیب التهذیب ، ج 1، ص 11، میزان الاعتدال ج 1، ص 277، حلیه الاولیاء ابو نعیم ، ج 6، ص 249، و اعلام زر کلی .

124- اوزاعی ، ابو عمر، عبدالرحمان بن عمرو بن یحمد کیکرم . امام مردم شام بود و در شام کسی از او علمتر نبود. اوزاعی در بیروت سکونت داشت و در سال 157 هجری از دنیا رفت . اوزاعی به اوزاع تیره ای از قبیله همدان منسوب است ، نه به قریه ای از توابع دمشق که بیرون دروازه فرادیس قرار دارد. الفهرست ابن الندیم ، ج 1، ص 227؛ الوفیات ، ج 1،