- پیشگفتار 1
- اشاره 6
- اشاره 8
- کرامت و گذشت 11
- رعایت حق و پیمان 11
- وفای به عهد 11
- انس با دانش 12
- شجاعت 13
- ارزش انسان 13
- بزرگی ارزش انسان 13
- آرزوهای بلند 14
- تفاخر 14
- نردبان ترقی و سقوط 14
- شرافت 14
- چگونه به اوج همّت برسیم ؟ 15
- دعا برای بدست آوردن همّت والا 15
- مقایسه صاحبان همّت 15
- توکّل بر خدا 16
- خداوند 16
- دوری از دون همّتی 16
- همّت به سوی خدا خواهی 17
- طمع نداشتن 19
- بردباری و وقار 19
- عزّت و سربلندی 19
- شجاعت 20
- اندوه 20
- همّت مؤمن کار و تلاش 20
- رو آوری به جوانمردان 21
- کم شدن اهتمام دنیائی 22
- اشاره 23
- تنگ حالی 24
- رنج روحی 25
- اندوه 25
- همّت نردبان عظمت 26
- همت والا مقصد عالی 26
- انجام وظیفه، روزی با خدا 28
- اشاره 30
- الف: نشانۀ همّت های ناپسند و زیان بار 31
- همّت برای شکم 31
- پرخوری گوش همّت را کر می کند 31
- همّت برای خوراک 31
- حسرت بر داشته های دیگران 32
- امور احمقانه 32
- همّت منافق 32
- امور بی ارتباط با انسان 33
- از بین رفتن فضیلت ها 33
- نداشتن مردانگی 33
- ب: آثار و پیامدهای همّت باطل و پست 34
- دوری از خدا 34
- همّ و غم دنیایی 34
- خُسران 35
- فقر و نیازمندی 35
- گناه 35
- ادا نکردن فرائض 36
- طولانی شدن اندوه های قیامت 36
- خروج از دایرۀ مسلمان 37
- عدم دستیابی به پیروزی 37
- همّت برای امور بی فایده 38
- اظهار تنگ دستی 38
- نفرت پیامبر صلی الله علیه و آله 39
- خدا 40
- الف: همّتهای مطلوب چیست ؟ 40
- اشاره 40
- اطاعت خدا 41
- اصلاح نفس 42
- دور اندیش 43
- نماز، روزه و عبادت 43
- پس از مرگ 44
- نجات از بلا و عذاب 44
- اموری که در آخرت همراه انسان است 45
- دنیا و آخرت 46
- اصلاح آخرت 46
- همّت در امر لازم 47
- همّت برای مایحتاج 47
- اندوه برای رفع حاجت برادر مؤمن 48
- اهتمام به امور مسلمین 48
- رسیدن به اوج خوبی 49
- ب: نتایج پایبندی به همّت های ارزشمند 49
- نجات از آتش 49
- عزّت و بی نیازی 50
- کفایت امور دنیا و آخرت 50
- دریافت کامل روزی دنیا 51
- بهره مندی از عنایت خاص خدا 52
- فرمانبری از خدا 53
- اصلاح عیوب 53
- اشاره 58
- شناخت خدا 59
- امور جاویدان 59
- اثبات خدا 60
- حکمت اختلاف همّت ها 60
- خواسته های مردم در دنیا 62
- قناعت در مصرف 64
- پرهیز از اجیر شدن (خود اشتغالی) 64
- همّت کم و پائین 64
- اشاره 66
- الف - موجب تقویت و آرامش دل 68
- ب - موجب وسعت رزق 68
- اشاره 70
- دوست خدا 70
- آمرزش از گناه 71
- تجارت برکت خدا 71
- فزونی عقل 72
- کمک از جانب خدا 72
- روحیه خود باوری 73
- بی نیازی از مردم 73
- ثواب جهاد در راه خدا 74
- صورتی چون ماه 74
- برترین عبادت 75
- اشاره 76
- کار کردن امام کاظم علیه السلام در شدّت گرما 77
- کرامت کارگر: 81
- بیمه کارگران 83
- پاداش کارگر برتر از مجاهد در راه خدا 84
- توجه حکومت به کارگران 84
- در مشقّت ها و سختی ها هم از کار دست مکش 88
- راه چاره را نباید بسته دید 89
- کار وسیله، روزی با خدا 90
- میانه روی در کار 92
- کارگر محبوب خدا 92
- الف: پیامدهای منفی نداشتن شغل 94
- از دست رفتن سرمایه 94
- اشاره 94
- بیکار دین فروشی می کند 95
- بیزاری خداوند 96
- مستجاب نشدن دعا 96
- ناراحتی امام علیه السلام 97
- ب: آثار مخرّب رها نمودن حرفه 98
- کاهش خرد 98
- نابودی خرد 98
- زائل شدن دو سوم عقل 100
- ترک تجارت کار شیطان است 101
- دشمنی و جنگ با خود 102
- بی اعتباری 102
- اشاره 106
- انگیزه ای کار 107
- دین فروشی نکنید 108
- کاسب راستگو 108
- اخلاص در کار 108
- کار کردن با وضو 109
- صبح زود به دنبال کار رفتن 110
- مداومت در کار 111
- کار، تا سر حدّ توانایی 111
- مداومت با آگاهی 112
- در هر کاری معیار و الگو لازم است 112
- کارگزار باید متخصصّ و تعهّد عمل داشته باشد 112
- کار را به کاردان بسپارید 113
- اتقان در کار 113
- ترک وطن در طلب رزق 114
- کار در شهر خود 114
- کارهای ناچیز را به دیگران بسپارید 115
- کار کردن در سایه 115
- بیرون رفتن از خانه 116
- کار اطاعت خداست 117
- اشاره 117
- بکارگیری سرمایه را خدا دوست دارد 119
- کار آبرومندی است 120
- اشاره 123
- بافندگی 127
- اشاره 129
- کشاورزی 131
- احیاء زمین 133
- باغبانی و کشاورزی 134
- حفظ گیاهان 134
- کشاورزان گنج های مردم 136
- کشاورزی، خیاطی 136
- کشاورزی و دامداری 138
- تولید نخل 140
- کاشتن درخت صدقه 141
- کاشت درخت صدقه جاریه 142
- درخت را قطع نکنیم 143
- تدریس قرآن و معارف 144
- آسیابانی 144
- به کاری که یک بار از آن بهره برده ای بپرداز 145
- یافتن شغل پر درآمد 146
- صرّافی 146
- برده فروشی 148
- خیاطی و ریسندگی 149
- خیاطی رسول خدا صلی الله علیه و آله 149
- ریسندگی برای زنها 149
- حکمت کار کردن 150
- تجارت 153
- اصول صنعت گری 156
- بهره مندی از خوبی ها 157
- مردانگی 157
- ایمان 158
- کسب حلال همراه رحمت الهی 158
- باز داشتن از ستم 159
- اشاره 162
- الف: مذمّت سُستی کردن 163
- پرهیز از تنبلی و بی حوصلگی 163
- کاهلی نکنید 163
- دشمن کار 163
- فقر، فرزند کاهلی و ناتوانی 164
- تنبلی فرزند... 164
- از تنبل یاری مخواه 164
- بی بهره گی از دنیا و آخرت 165
- ب: نتایج سُستی ورزیدن در امور زندگی 165
- تباهی آخرت 166
- ادا ننمودن حقوق دیگران 166
- آفت موفقیّت 166
- ناکامی در آرزو 167
- زیان به آخرت 168
- نشانه های تنبل 169
- مستجاب نشدن دعا 169
- غضب خداوند 171
- زوال دین و دنیا 171
- قطع روزی از آسمان 172
- تن دادن به کار 172
- چرا راه تأمین رزق معلوم نیست ؟ 172
- به آنچه امید نداری امیدوارتر باش 173
- اهمّیت نان در زندگی 174
- هیچ گاه درب روزی بسته نیست 174
- تأمین رزق مایه آرامش 174
- روزی را از دست نده 175
- حسنه چیست ؟ 175
- دنیا و آخرت را داشته باش 176
- دنیا یاور آخرت 176
- توانگری یاور تقوا 177
- برادر خود را در جریان بگذارید 177
48-فضیلُ الأعور قال: شَهِدتُ مَعاذَ بنَ کثیرٍ، وقالَ لِأبی عَبدِ اللّٰهِ علیه السلام: إنِّی قَد أیسَرتُ، فَأَدَعُ التِّجارهَ؟ فَقالَ: إنَّکَ إنْ فَعَلتَ قَلَّ عَقلُکَ، أو نَحوَهُ(1).
فضیل بن اعور می گوید: شاهد بودم که معاذ بن کثیر به امام صادق علیه السلام عرض کرد. من توانگر شده ام آیا تجارت را رها کنم؟ فرمود: اگر این کار را بکنی عقلت کم می شود، یا چیزی شبیه این جمله.
زائل شدن دو سوم عقل
49 -أَسْبٰاطُ بنُ سٰالِمٍ بَیّاعِ الزُِّطی قٰالَ: سَأَلَ أبُو عَبدِ اللّٰهِ علیه السلام یَوْماً وَأَنٰا عِنْدَهُ عَنْ مَعاذِ بَیّٰاع الکَرابِیس؟ فَقِیلَ:
تَرَکَ التِّجٰارَهَ، فَقَالَ: عَمل الشَّیْطٰان، مَنْ تَرَکَ التِّجٰارَهَ ذَهَبَ ثُلْثٰا عَقْلِهِ، أَمٰا عَلِمَ أَنَّ رَسُولَ اللّٰهِ صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ قَدِمَتْ عِیرٌ مِنَ الشّٰامِ فَاشْتَریٰ مِنْها، وَاتَّجَرَ فَرَبِحَ فیِها مٰا قَضَی دَیْنَهُ(2).
اسباط بن سالم فروشندۀ پارچه های زُطّی (3)
1- (1)) - وسائل الشیعه، ج 17، ص 14..
2- (2)) - وسائل الشیعه، ج 17، ص 17-16..
3- (3)) گروهی از سیاه پوستان سِنْد که پارچه های زطّی را به آن ها نسبت می دهند (لسان العرب، ج 7، ص 308)..