- پیشگفتار 1
- اشاره 6
- اشاره 8
- کرامت و گذشت 11
- رعایت حق و پیمان 11
- وفای به عهد 11
- انس با دانش 12
- ارزش انسان 13
- شجاعت 13
- بزرگی ارزش انسان 13
- آرزوهای بلند 14
- نردبان ترقی و سقوط 14
- تفاخر 14
- شرافت 14
- چگونه به اوج همّت برسیم ؟ 15
- دعا برای بدست آوردن همّت والا 15
- مقایسه صاحبان همّت 15
- دوری از دون همّتی 16
- توکّل بر خدا 16
- خداوند 16
- همّت به سوی خدا خواهی 17
- طمع نداشتن 19
- بردباری و وقار 19
- عزّت و سربلندی 19
- شجاعت 20
- اندوه 20
- همّت مؤمن کار و تلاش 20
- رو آوری به جوانمردان 21
- کم شدن اهتمام دنیائی 22
- اشاره 23
- تنگ حالی 24
- اندوه 25
- رنج روحی 25
- همّت نردبان عظمت 26
- همت والا مقصد عالی 26
- انجام وظیفه، روزی با خدا 28
- اشاره 30
- پرخوری گوش همّت را کر می کند 31
- همّت برای شکم 31
- الف: نشانۀ همّت های ناپسند و زیان بار 31
- همّت برای خوراک 31
- امور احمقانه 32
- حسرت بر داشته های دیگران 32
- همّت منافق 32
- امور بی ارتباط با انسان 33
- از بین رفتن فضیلت ها 33
- نداشتن مردانگی 33
- دوری از خدا 34
- ب: آثار و پیامدهای همّت باطل و پست 34
- همّ و غم دنیایی 34
- فقر و نیازمندی 35
- خُسران 35
- گناه 35
- ادا نکردن فرائض 36
- طولانی شدن اندوه های قیامت 36
- عدم دستیابی به پیروزی 37
- خروج از دایرۀ مسلمان 37
- همّت برای امور بی فایده 38
- اظهار تنگ دستی 38
- نفرت پیامبر صلی الله علیه و آله 39
- خدا 40
- اشاره 40
- الف: همّتهای مطلوب چیست ؟ 40
- اطاعت خدا 41
- اصلاح نفس 42
- دور اندیش 43
- نماز، روزه و عبادت 43
- نجات از بلا و عذاب 44
- پس از مرگ 44
- اموری که در آخرت همراه انسان است 45
- دنیا و آخرت 46
- اصلاح آخرت 46
- همّت در امر لازم 47
- همّت برای مایحتاج 47
- اندوه برای رفع حاجت برادر مؤمن 48
- اهتمام به امور مسلمین 48
- رسیدن به اوج خوبی 49
- نجات از آتش 49
- ب: نتایج پایبندی به همّت های ارزشمند 49
- کفایت امور دنیا و آخرت 50
- عزّت و بی نیازی 50
- دریافت کامل روزی دنیا 51
- بهره مندی از عنایت خاص خدا 52
- فرمانبری از خدا 53
- اصلاح عیوب 53
- اشاره 58
- شناخت خدا 59
- امور جاویدان 59
- اثبات خدا 60
- حکمت اختلاف همّت ها 60
- خواسته های مردم در دنیا 62
- همّت کم و پائین 64
- پرهیز از اجیر شدن (خود اشتغالی) 64
- قناعت در مصرف 64
- اشاره 66
- ب - موجب وسعت رزق 68
- الف - موجب تقویت و آرامش دل 68
- اشاره 70
- دوست خدا 70
- تجارت برکت خدا 71
- آمرزش از گناه 71
- فزونی عقل 72
- کمک از جانب خدا 72
- روحیه خود باوری 73
- بی نیازی از مردم 73
- ثواب جهاد در راه خدا 74
- صورتی چون ماه 74
- برترین عبادت 75
- اشاره 76
- کار کردن امام کاظم علیه السلام در شدّت گرما 77
- کرامت کارگر: 81
- بیمه کارگران 83
- توجه حکومت به کارگران 84
- پاداش کارگر برتر از مجاهد در راه خدا 84
- در مشقّت ها و سختی ها هم از کار دست مکش 88
- راه چاره را نباید بسته دید 89
- کار وسیله، روزی با خدا 90
- میانه روی در کار 92
- کارگر محبوب خدا 92
- الف: پیامدهای منفی نداشتن شغل 94
- از دست رفتن سرمایه 94
- اشاره 94
- بیکار دین فروشی می کند 95
- بیزاری خداوند 96
- مستجاب نشدن دعا 96
- ناراحتی امام علیه السلام 97
- کاهش خرد 98
- نابودی خرد 98
- ب: آثار مخرّب رها نمودن حرفه 98
- زائل شدن دو سوم عقل 100
- ترک تجارت کار شیطان است 101
- بی اعتباری 102
- دشمنی و جنگ با خود 102
- اشاره 106
- انگیزه ای کار 107
- اخلاص در کار 108
- کاسب راستگو 108
- دین فروشی نکنید 108
- کار کردن با وضو 109
- صبح زود به دنبال کار رفتن 110
- مداومت در کار 111
- کار، تا سر حدّ توانایی 111
- مداومت با آگاهی 112
- کارگزار باید متخصصّ و تعهّد عمل داشته باشد 112
- در هر کاری معیار و الگو لازم است 112
- اتقان در کار 113
- کار را به کاردان بسپارید 113
- کار در شهر خود 114
- ترک وطن در طلب رزق 114
- کار کردن در سایه 115
- کارهای ناچیز را به دیگران بسپارید 115
- بیرون رفتن از خانه 116
- کار اطاعت خداست 117
- اشاره 117
- بکارگیری سرمایه را خدا دوست دارد 119
- کار آبرومندی است 120
- اشاره 123
- بافندگی 127
- اشاره 129
- کشاورزی 131
- احیاء زمین 133
- باغبانی و کشاورزی 134
- حفظ گیاهان 134
- کشاورزان گنج های مردم 136
- کشاورزی، خیاطی 136
- کشاورزی و دامداری 138
- تولید نخل 140
- کاشتن درخت صدقه 141
- کاشت درخت صدقه جاریه 142
- درخت را قطع نکنیم 143
- آسیابانی 144
- تدریس قرآن و معارف 144
- به کاری که یک بار از آن بهره برده ای بپرداز 145
- یافتن شغل پر درآمد 146
- صرّافی 146
- برده فروشی 148
- خیاطی رسول خدا صلی الله علیه و آله 149
- خیاطی و ریسندگی 149
- ریسندگی برای زنها 149
- حکمت کار کردن 150
- تجارت 153
- اصول صنعت گری 156
- مردانگی 157
- بهره مندی از خوبی ها 157
- ایمان 158
- کسب حلال همراه رحمت الهی 158
- باز داشتن از ستم 159
- اشاره 162
- پرهیز از تنبلی و بی حوصلگی 163
- الف: مذمّت سُستی کردن 163
- دشمن کار 163
- کاهلی نکنید 163
- از تنبل یاری مخواه 164
- فقر، فرزند کاهلی و ناتوانی 164
- تنبلی فرزند... 164
- بی بهره گی از دنیا و آخرت 165
- ب: نتایج سُستی ورزیدن در امور زندگی 165
- تباهی آخرت 166
- ادا ننمودن حقوق دیگران 166
- آفت موفقیّت 166
- ناکامی در آرزو 167
- زیان به آخرت 168
- نشانه های تنبل 169
- مستجاب نشدن دعا 169
- زوال دین و دنیا 171
- غضب خداوند 171
- قطع روزی از آسمان 172
- تن دادن به کار 172
- چرا راه تأمین رزق معلوم نیست ؟ 172
- به آنچه امید نداری امیدوارتر باش 173
- هیچ گاه درب روزی بسته نیست 174
- تأمین رزق مایه آرامش 174
- اهمّیت نان در زندگی 174
- روزی را از دست نده 175
- حسنه چیست ؟ 175
- دنیا یاور آخرت 176
- دنیا و آخرت را داشته باش 176
- برادر خود را در جریان بگذارید 177
- توانگری یاور تقوا 177
حفظ گیاهان
99 -رسول خدا صلی الله علیه و آله: مٰا مِنْ نَبْتٍ یَنْبُتُ إلّاوَ یَحَفُّهُ مَلَکٌ مُوَکَّلٌ بِهِ حَتّٰی یَحْصِدَهُ فَأَیُّما امرئٍ وطئَ ذٰلِکَ النَّبْتَ یَلْعَنُهُ ذٰلِکَ الْمَلَکُ(1).
هیچ گیاهی نمی روید مگر این که فرشته ای گماشته شده بر آن، از آن محافظت و نگهداری می کند تا زمانی که اآن را دِرو کند. پس هر کس آن گیاه را لگد کوب کند آن فرشته او را نفرین کند.
باغبانی و کشاورزی
100 -فَضلُ بنُ أبی قرَّهَ قالَ: دَخَلْنا عَلیٰ أبی عَبدِاللّٰهِ علیه السلام وَهُوَ یَعمَلُ فی حائِطٍ لَهُ، فَقُلْنا: جَعَلَنا اللّٰهُ فِداکَ، دَعْنا نَعمَلُ لَکَ أو تَعمَلُهُ الغِلمانُ، قالَ: لا، دَعونی فَإنِّی أَشتَهی أَنْ یَرانِیَ اللّٰهُ عَزَّ وَجَلَّ أَعمَلُ بِیَدی وَأَطلُبُ الحَلالَ فی أذیٰ نَفْسی(2).
فضل بن ابی قرّه روایت نموده که خدمت امام صادق علیه السلام که در باغش مشغول کار بود رسیدم و عرض کردم: خدا ما را فدای شما کند. اجازه دهید ما برایتان
1- (1)) - میزان الحکمه، ج 1، ص 131..
2- (2)) - من لایحضره الفقیه، ج 3، ص 163..