- پیشگفتار 1
- اشاره 6
- اشاره 8
- رعایت حق و پیمان 11
- کرامت و گذشت 11
- وفای به عهد 11
- انس با دانش 12
- ارزش انسان 13
- شجاعت 13
- بزرگی ارزش انسان 13
- آرزوهای بلند 14
- تفاخر 14
- شرافت 14
- نردبان ترقی و سقوط 14
- چگونه به اوج همّت برسیم ؟ 15
- دعا برای بدست آوردن همّت والا 15
- مقایسه صاحبان همّت 15
- توکّل بر خدا 16
- خداوند 16
- دوری از دون همّتی 16
- همّت به سوی خدا خواهی 17
- بردباری و وقار 19
- طمع نداشتن 19
- عزّت و سربلندی 19
- اندوه 20
- شجاعت 20
- همّت مؤمن کار و تلاش 20
- رو آوری به جوانمردان 21
- کم شدن اهتمام دنیائی 22
- اشاره 23
- تنگ حالی 24
- رنج روحی 25
- اندوه 25
- همّت نردبان عظمت 26
- همت والا مقصد عالی 26
- انجام وظیفه، روزی با خدا 28
- اشاره 30
- همّت برای شکم 31
- همّت برای خوراک 31
- الف: نشانۀ همّت های ناپسند و زیان بار 31
- پرخوری گوش همّت را کر می کند 31
- حسرت بر داشته های دیگران 32
- امور احمقانه 32
- همّت منافق 32
- امور بی ارتباط با انسان 33
- نداشتن مردانگی 33
- از بین رفتن فضیلت ها 33
- ب: آثار و پیامدهای همّت باطل و پست 34
- همّ و غم دنیایی 34
- دوری از خدا 34
- خُسران 35
- گناه 35
- فقر و نیازمندی 35
- طولانی شدن اندوه های قیامت 36
- ادا نکردن فرائض 36
- خروج از دایرۀ مسلمان 37
- عدم دستیابی به پیروزی 37
- همّت برای امور بی فایده 38
- اظهار تنگ دستی 38
- نفرت پیامبر صلی الله علیه و آله 39
- اشاره 40
- خدا 40
- الف: همّتهای مطلوب چیست ؟ 40
- اطاعت خدا 41
- اصلاح نفس 42
- دور اندیش 43
- نماز، روزه و عبادت 43
- پس از مرگ 44
- نجات از بلا و عذاب 44
- اموری که در آخرت همراه انسان است 45
- دنیا و آخرت 46
- اصلاح آخرت 46
- همّت در امر لازم 47
- همّت برای مایحتاج 47
- اندوه برای رفع حاجت برادر مؤمن 48
- اهتمام به امور مسلمین 48
- رسیدن به اوج خوبی 49
- ب: نتایج پایبندی به همّت های ارزشمند 49
- نجات از آتش 49
- عزّت و بی نیازی 50
- کفایت امور دنیا و آخرت 50
- دریافت کامل روزی دنیا 51
- بهره مندی از عنایت خاص خدا 52
- فرمانبری از خدا 53
- اصلاح عیوب 53
- اشاره 58
- شناخت خدا 59
- امور جاویدان 59
- اثبات خدا 60
- حکمت اختلاف همّت ها 60
- خواسته های مردم در دنیا 62
- پرهیز از اجیر شدن (خود اشتغالی) 64
- قناعت در مصرف 64
- همّت کم و پائین 64
- اشاره 66
- الف - موجب تقویت و آرامش دل 68
- ب - موجب وسعت رزق 68
- دوست خدا 70
- اشاره 70
- آمرزش از گناه 71
- تجارت برکت خدا 71
- فزونی عقل 72
- کمک از جانب خدا 72
- بی نیازی از مردم 73
- روحیه خود باوری 73
- ثواب جهاد در راه خدا 74
- صورتی چون ماه 74
- برترین عبادت 75
- اشاره 76
- کار کردن امام کاظم علیه السلام در شدّت گرما 77
- کرامت کارگر: 81
- بیمه کارگران 83
- پاداش کارگر برتر از مجاهد در راه خدا 84
- توجه حکومت به کارگران 84
- در مشقّت ها و سختی ها هم از کار دست مکش 88
- راه چاره را نباید بسته دید 89
- کار وسیله، روزی با خدا 90
- کارگر محبوب خدا 92
- میانه روی در کار 92
- الف: پیامدهای منفی نداشتن شغل 94
- اشاره 94
- از دست رفتن سرمایه 94
- بیکار دین فروشی می کند 95
- بیزاری خداوند 96
- مستجاب نشدن دعا 96
- ناراحتی امام علیه السلام 97
- نابودی خرد 98
- کاهش خرد 98
- ب: آثار مخرّب رها نمودن حرفه 98
- زائل شدن دو سوم عقل 100
- ترک تجارت کار شیطان است 101
- بی اعتباری 102
- دشمنی و جنگ با خود 102
- اشاره 106
- انگیزه ای کار 107
- اخلاص در کار 108
- دین فروشی نکنید 108
- کاسب راستگو 108
- کار کردن با وضو 109
- صبح زود به دنبال کار رفتن 110
- مداومت در کار 111
- کار، تا سر حدّ توانایی 111
- مداومت با آگاهی 112
- در هر کاری معیار و الگو لازم است 112
- کارگزار باید متخصصّ و تعهّد عمل داشته باشد 112
- کار را به کاردان بسپارید 113
- اتقان در کار 113
- ترک وطن در طلب رزق 114
- کار در شهر خود 114
- کارهای ناچیز را به دیگران بسپارید 115
- کار کردن در سایه 115
- بیرون رفتن از خانه 116
- کار اطاعت خداست 117
- اشاره 117
- بکارگیری سرمایه را خدا دوست دارد 119
- کار آبرومندی است 120
- اشاره 123
- بافندگی 127
- اشاره 129
- کشاورزی 131
- احیاء زمین 133
- باغبانی و کشاورزی 134
- حفظ گیاهان 134
- کشاورزان گنج های مردم 136
- کشاورزی، خیاطی 136
- کشاورزی و دامداری 138
- تولید نخل 140
- کاشتن درخت صدقه 141
- کاشت درخت صدقه جاریه 142
- درخت را قطع نکنیم 143
- آسیابانی 144
- تدریس قرآن و معارف 144
- به کاری که یک بار از آن بهره برده ای بپرداز 145
- یافتن شغل پر درآمد 146
- صرّافی 146
- برده فروشی 148
- خیاطی و ریسندگی 149
- خیاطی رسول خدا صلی الله علیه و آله 149
- ریسندگی برای زنها 149
- حکمت کار کردن 150
- تجارت 153
- اصول صنعت گری 156
- بهره مندی از خوبی ها 157
- مردانگی 157
- ایمان 158
- کسب حلال همراه رحمت الهی 158
- باز داشتن از ستم 159
- اشاره 162
- الف: مذمّت سُستی کردن 163
- پرهیز از تنبلی و بی حوصلگی 163
- کاهلی نکنید 163
- دشمن کار 163
- فقر، فرزند کاهلی و ناتوانی 164
- تنبلی فرزند... 164
- از تنبل یاری مخواه 164
- بی بهره گی از دنیا و آخرت 165
- ب: نتایج سُستی ورزیدن در امور زندگی 165
- آفت موفقیّت 166
- ادا ننمودن حقوق دیگران 166
- تباهی آخرت 166
- ناکامی در آرزو 167
- زیان به آخرت 168
- نشانه های تنبل 169
- مستجاب نشدن دعا 169
- غضب خداوند 171
- زوال دین و دنیا 171
- قطع روزی از آسمان 172
- تن دادن به کار 172
- چرا راه تأمین رزق معلوم نیست ؟ 172
- به آنچه امید نداری امیدوارتر باش 173
- اهمّیت نان در زندگی 174
- هیچ گاه درب روزی بسته نیست 174
- تأمین رزق مایه آرامش 174
- روزی را از دست نده 175
- حسنه چیست ؟ 175
- دنیا و آخرت را داشته باش 176
- دنیا یاور آخرت 176
- توانگری یاور تقوا 177
- برادر خود را در جریان بگذارید 177
صاحِبُها، وَتأبیٰ إلّاارْتِفاعاً(1).
صاحب همّت هر چند خود را پائین آوَرَد امّا بر آید، همچون شعله آتش که صاحبش آن را پنهان می کند امّا سر می کشد.
اندوه
24 -امام علی علیه السلام: عَلیٰ قَدرِ الهِمَمِ تَکُونُ الهُمُومُ(2).
اندوه ها به اندازۀ همّت هاست.
شجاعت
25 -امام علی علیه السلام: شَجاعَهُ الرَّجُلِ عَلیٰ قَدرِ هِمَّتِهِ(3).
شجاعت مرد، به اندازۀ همّت اوست.
همّت مؤمن کار و تلاش
26 -مولای متّقیان امام علی علیه السلام: المُؤمِنُ، الدُّنیا مِضمارُهُ، وَالعَمَلُ هِمَّتُهُ، وَالمَوتُ تُحفَتُهُ، وَالجَنَّهُ سُبقَتُهُ .
1- (1)) - شرح نهج البلاغه، ابن أبی الحدید، ج 20، ص 289..
2- (2)) - میزان الحکمه، ج 14، ص 6680..
3- (3))