- پیشگفتار 1
- اشاره 6
- اشاره 8
- رعایت حق و پیمان 11
- وفای به عهد 11
- کرامت و گذشت 11
- انس با دانش 12
- بزرگی ارزش انسان 13
- شجاعت 13
- ارزش انسان 13
- نردبان ترقی و سقوط 14
- تفاخر 14
- آرزوهای بلند 14
- شرافت 14
- چگونه به اوج همّت برسیم ؟ 15
- دعا برای بدست آوردن همّت والا 15
- مقایسه صاحبان همّت 15
- دوری از دون همّتی 16
- توکّل بر خدا 16
- خداوند 16
- همّت به سوی خدا خواهی 17
- بردباری و وقار 19
- طمع نداشتن 19
- عزّت و سربلندی 19
- شجاعت 20
- اندوه 20
- همّت مؤمن کار و تلاش 20
- رو آوری به جوانمردان 21
- کم شدن اهتمام دنیائی 22
- اشاره 23
- تنگ حالی 24
- رنج روحی 25
- اندوه 25
- همّت نردبان عظمت 26
- همت والا مقصد عالی 26
- انجام وظیفه، روزی با خدا 28
- اشاره 30
- همّت برای خوراک 31
- الف: نشانۀ همّت های ناپسند و زیان بار 31
- پرخوری گوش همّت را کر می کند 31
- همّت برای شکم 31
- همّت منافق 32
- امور احمقانه 32
- حسرت بر داشته های دیگران 32
- امور بی ارتباط با انسان 33
- نداشتن مردانگی 33
- از بین رفتن فضیلت ها 33
- ب: آثار و پیامدهای همّت باطل و پست 34
- همّ و غم دنیایی 34
- دوری از خدا 34
- گناه 35
- خُسران 35
- فقر و نیازمندی 35
- طولانی شدن اندوه های قیامت 36
- ادا نکردن فرائض 36
- خروج از دایرۀ مسلمان 37
- عدم دستیابی به پیروزی 37
- همّت برای امور بی فایده 38
- اظهار تنگ دستی 38
- نفرت پیامبر صلی الله علیه و آله 39
- خدا 40
- الف: همّتهای مطلوب چیست ؟ 40
- اشاره 40
- اطاعت خدا 41
- اصلاح نفس 42
- نماز، روزه و عبادت 43
- دور اندیش 43
- پس از مرگ 44
- نجات از بلا و عذاب 44
- اموری که در آخرت همراه انسان است 45
- اصلاح آخرت 46
- دنیا و آخرت 46
- همّت در امر لازم 47
- همّت برای مایحتاج 47
- اندوه برای رفع حاجت برادر مؤمن 48
- اهتمام به امور مسلمین 48
- ب: نتایج پایبندی به همّت های ارزشمند 49
- رسیدن به اوج خوبی 49
- نجات از آتش 49
- کفایت امور دنیا و آخرت 50
- عزّت و بی نیازی 50
- دریافت کامل روزی دنیا 51
- بهره مندی از عنایت خاص خدا 52
- اصلاح عیوب 53
- فرمانبری از خدا 53
- اشاره 58
- امور جاویدان 59
- شناخت خدا 59
- حکمت اختلاف همّت ها 60
- اثبات خدا 60
- خواسته های مردم در دنیا 62
- پرهیز از اجیر شدن (خود اشتغالی) 64
- قناعت در مصرف 64
- همّت کم و پائین 64
- اشاره 66
- ب - موجب وسعت رزق 68
- الف - موجب تقویت و آرامش دل 68
- دوست خدا 70
- اشاره 70
- تجارت برکت خدا 71
- آمرزش از گناه 71
- کمک از جانب خدا 72
- فزونی عقل 72
- روحیه خود باوری 73
- بی نیازی از مردم 73
- ثواب جهاد در راه خدا 74
- صورتی چون ماه 74
- برترین عبادت 75
- اشاره 76
- کار کردن امام کاظم علیه السلام در شدّت گرما 77
- کرامت کارگر: 81
- بیمه کارگران 83
- توجه حکومت به کارگران 84
- پاداش کارگر برتر از مجاهد در راه خدا 84
- در مشقّت ها و سختی ها هم از کار دست مکش 88
- راه چاره را نباید بسته دید 89
- کار وسیله، روزی با خدا 90
- کارگر محبوب خدا 92
- میانه روی در کار 92
- اشاره 94
- از دست رفتن سرمایه 94
- الف: پیامدهای منفی نداشتن شغل 94
- بیکار دین فروشی می کند 95
- مستجاب نشدن دعا 96
- بیزاری خداوند 96
- ناراحتی امام علیه السلام 97
- کاهش خرد 98
- نابودی خرد 98
- ب: آثار مخرّب رها نمودن حرفه 98
- زائل شدن دو سوم عقل 100
- ترک تجارت کار شیطان است 101
- دشمنی و جنگ با خود 102
- بی اعتباری 102
- اشاره 106
- انگیزه ای کار 107
- اخلاص در کار 108
- کاسب راستگو 108
- دین فروشی نکنید 108
- کار کردن با وضو 109
- صبح زود به دنبال کار رفتن 110
- مداومت در کار 111
- کار، تا سر حدّ توانایی 111
- در هر کاری معیار و الگو لازم است 112
- کارگزار باید متخصصّ و تعهّد عمل داشته باشد 112
- مداومت با آگاهی 112
- کار را به کاردان بسپارید 113
- اتقان در کار 113
- کار در شهر خود 114
- ترک وطن در طلب رزق 114
- کارهای ناچیز را به دیگران بسپارید 115
- کار کردن در سایه 115
- بیرون رفتن از خانه 116
- کار اطاعت خداست 117
- اشاره 117
- بکارگیری سرمایه را خدا دوست دارد 119
- کار آبرومندی است 120
- اشاره 123
- بافندگی 127
- اشاره 129
- کشاورزی 131
- احیاء زمین 133
- باغبانی و کشاورزی 134
- حفظ گیاهان 134
- کشاورزان گنج های مردم 136
- کشاورزی، خیاطی 136
- کشاورزی و دامداری 138
- تولید نخل 140
- کاشتن درخت صدقه 141
- کاشت درخت صدقه جاریه 142
- درخت را قطع نکنیم 143
- تدریس قرآن و معارف 144
- آسیابانی 144
- به کاری که یک بار از آن بهره برده ای بپرداز 145
- صرّافی 146
- یافتن شغل پر درآمد 146
- برده فروشی 148
- خیاطی و ریسندگی 149
- ریسندگی برای زنها 149
- خیاطی رسول خدا صلی الله علیه و آله 149
- حکمت کار کردن 150
- تجارت 153
- اصول صنعت گری 156
- بهره مندی از خوبی ها 157
- مردانگی 157
- ایمان 158
- کسب حلال همراه رحمت الهی 158
- باز داشتن از ستم 159
- اشاره 162
- الف: مذمّت سُستی کردن 163
- دشمن کار 163
- پرهیز از تنبلی و بی حوصلگی 163
- کاهلی نکنید 163
- فقر، فرزند کاهلی و ناتوانی 164
- تنبلی فرزند... 164
- از تنبل یاری مخواه 164
- بی بهره گی از دنیا و آخرت 165
- ب: نتایج سُستی ورزیدن در امور زندگی 165
- ادا ننمودن حقوق دیگران 166
- آفت موفقیّت 166
- تباهی آخرت 166
- ناکامی در آرزو 167
- زیان به آخرت 168
- نشانه های تنبل 169
- مستجاب نشدن دعا 169
- زوال دین و دنیا 171
- غضب خداوند 171
- تن دادن به کار 172
- چرا راه تأمین رزق معلوم نیست ؟ 172
- قطع روزی از آسمان 172
- به آنچه امید نداری امیدوارتر باش 173
- هیچ گاه درب روزی بسته نیست 174
- تأمین رزق مایه آرامش 174
- اهمّیت نان در زندگی 174
- حسنه چیست ؟ 175
- روزی را از دست نده 175
- دنیا یاور آخرت 176
- دنیا و آخرت را داشته باش 176
- برادر خود را در جریان بگذارید 177
- توانگری یاور تقوا 177
بخش دوّم کار و تلاش در آیات قرآن و سیرۀ عملی و گفتار امامان معصوم علیهم السلام
اشاره
کار در لغت به معنای «آنچه از شخص یا چیزی صادر گردد و آنچه شخص خود را بدان مشغول سازد و فعل و عمل و کردار» در جای دیگر آمده کار به معنای «آنچه کرده و به جا آورده شود که الفاظ دیگرش عمل و فعل و شغل است» همچنین واژۀ کار به معنای «امر، شأن، اقدام، رفتار، رفتار و کردار» نیز آمده است(1).
اما در عرف و سخن روز مرّۀ مردمی به معنای هر فعلی است که انسان انجام می دهد خواه ثمربخش بوده باشد یا نباشد قرآن کریم درباره ارزش کار و برکات و آثار مادی و معنوی آن چنین فرموده است:
1 -«وَ أَن لَّیْسَ لِلْإِنسَٰنِ إِلَّا مَا سَعَیٰ *
1- (1)) - لغت نامه دهخدا، ج 11، ص 15817 و 15818..