آنگاه هدایت شدم صفحه 185

از او چه بدعتها (در دین) گذاشتیم! ١(1).

و اگر این صحابی از سابقین و مسلمانان نخستین است که در زیر درخت با پیامبر «ص» بیعت کردند و خداوند از آنها راضی شد و از آنچه در قلبشان است فهمید و فتحی نزدیک به آنها عطا فرمود، این‌چنین علیه خود و اصحابش گواهی می‌دهد که پس از پیامبر بدعتها در دین گذاردند و این شهادت، مصداق خبری است که پیامبر «ص» داده است و پیشگوئی کرده است که اصحابش، پس از او بدعت در دین می‌گذارند و به قهقرا بر می‌گردند و مرتد می‌شوند. پس آیا برای انسان خردمند جائی می‌ماند که بازهم به عدالت تمام اصحاب-بدون استثناء- گواهی بدهد، همان گونه که اهل سنّت می‌گویند؟ و هرکس که چنین سخنی بگوید، بی‌گمان با عقل و نقل مخالفت کرده است و بدین سان فرصتی برای پژوهشگر نمی‌ماند که با تکیه بر مقیاس‌های فکری به حقیقت دست یابد.

۴-گواهی شیخین علیه خودشان:

بخاری در صحیحش، در باب «مناقب عمر بن خطاب» گوید:

هنگامی که عمر ضربه خورد، از شدّت درد ناله می‌کرد، ابن عباس که می‌خواست دلداریش بدهد، بدو گفت:

«ای امیر مؤمنان! هرچه باشد تو مدتی در خدمت پیامبر بودی و صحابی خوبی بودی، آنگاه از او جدا شدی درحالی‌که از تو راضی و خشنود بود، سپس همنشین ابو بکر شدی و با او هم بسیار خوب بودی و در حالی فراقش را تحمّل کردی که او هم از تو راضی بود و