- اشاره 6
- معنای لغوی ملت 6
- توضیح چند اصطلاح 13
- اشاره 17
- 1. ریشه های ملی گرایی در جوامع اسلامی 19
- 2. پیشینه مکتب ناسیونالیسم 21
- اشاره 21
- الف) قرن هیجدهم، آغاز جنبش های ملی در غرب 23
- ب) ورود ناسیونالیسم به کشورهای اسلامی 25
- اشاره 27
- اشاره 27
- 1. اشکال های نظری پدیده ناسیونالیسم 27
- الف) ناتوانی از ارائه تعریفی درست از ملت 27
- اشاره 31
- ب) ایجاد حس برتری و تفاخر نسبت به دیگر ملل و پی آمدهای منفی آن 31
- یک _ نژاد پرستی و قبیله گرایی 31
- دو _ اختلاف، تفرقه، جنگ و خون ریزی 32
- سه _ سلطه جویی و مستعمره سازی 33
- ج) سکولاریسم و دور شدن دین از صحنه اجتماع 33
- و) محدود شدن آزادی های فردی و زمینه سازی استبداد 34
- د) تحریف تاریخ 34
- ه_) محدود شدن همکاری های بین المللی 34
- ز) پایین آمدن ارزش انسان و محدود شدن افق فکری او 35
- ح) حل نشدن مشکل اقلیت ها 36
- دو نکته ادبی و تفسیری 37
- الف) تقسیم جامعه بشری به ملل مختلف 37
- اشاره 37
- 2. دیدگاه اسلام درباره مبانی ملی گرایی 37
- اشاره 37
- ب) داشتن ملیت خاص، سبب برتری، تفاخر و برخورداری از امتیازات 39
- د) افتخار به تاریخ و گذشته ملت خویش 40
- ه ) تعصب ورزیدن 44
- و) اختصاص هر سرزمین به ملت آن 46
- اشاره 46
- «حب الوطن» در روایات اسلامی 48
- ز) ملت، بالاترین قدرت 51
- 3. اسلام و احساسات معتدل درباره ملیت 57
- اشاره 57
- الف) جایگاه ملت در مکتب اسلام 63
- ج) اقلیت های مذهبی 74
- ب) امتیازهای امت اسلامی بر دیگر ملت ها 74
- اشاره 75
- فصل چهارم: پی آمدهای ناسیونالیسم در کشورهای اسلامی 75
- الف) ناسیونالیسم در میان اعراب 78
- اشاره 78
- 1. نتایج روی آوردن مسلمانان به ناسیونالیسم 78
- اشاره 80
- ب) اسلام و پان عربیسم 80
- پی آمدهای پان عربیسم 81
- ج) پان ترکیسم یا ملی گرایی ترک ها 84
- الف) به حکومت رسیدن وکیل الرعایا 86
- اشاره 86
- 2. پیشینه هویت ملی در ایران 86
- ج) نهضت مشروطیت 87
- ب) نهضت تحریم تنباکو 87
- د) ملی شدن صنعت نفت 88
- ه ) بیداری ملت و انقلاب اسلامی 88
- اشاره 89
- یک _ ناسیونالیسم فرهنگی، در عرصه نظری 89
- اشاره 89
- الف) ناسیونالیسم فرهنگی 89
- دو _ ناسیونالیسم فرهنگی، در عرصه عمل 91
- ب) ملی گرایی نهضت ملی ایران 92
- ج) ملی گرایی معتدل، در محدوده عقل و دین 94
- د) دیدگاه امام خمینی رحمه الله 94
- ه ) دیدگاه اسلام 98
- ز) دیدگاه علامه اقبال لاهوری 99
- و) دیدگاه استاد شهید مطهری رحمه الله 99
- اشاره 101
- اشاره 101
- 1. اهمیت پژوهش در صدا و سیما 101
- الف) هویت ملی 105
- ب) اهمیت هویت ملی: 105
- ج) دشواری های تعریف هویت ملی: 107
- د) راه حل بحران: 108
- ه_) ارکان هویت ملی ایرانیان و نقش رسانه در تقویت و استحکام آن: 110
- 2. پیشنهادهای کلی 112
- الف) بیان مخالفت اسلام با تعصبات افراطی، درباره ملت یا قوم خاص: 116
- اشاره 116
- ب) مبارزه با ناسیونالیسم منفی: 116
- ج) تقویت هویت ملی مردم ایران: 117
- د) توجه به اقلیت های قومی یا مذهبی کشور 118
- ه ) رسانه های برون مرزی 120
- 4. پرسش های مردمی 122
- 5. پرسش های کارشناسی 123
اولاً محدود در دایره عرب هاست و فراتر از آنها را شامل نمی شود. ثانیا چون عربیت یک واقعیت است، متضمن یک آرمان فرا ملیتی نیست که برای دیگر ملت های جهان جاذبه ای داشته باشد. لذا در یک کمربند محصور می ماند، حتی با افرادی که آن سوی مرز هستند، تعارض هم پیدا می کند، عرب و غیر عرب، عرب و فارس، عرب و ترک؛ چون آرمانی در آن نیست که بتواند یک دایره وسیع تر از این هویت را فرا بگیرد. ولی نظام اسلامی، این گونه نیست. نظام اسلامی، هم دارای کاربرد ملی است، هم دارای کاربرد اسلامی است، هم دارای کاربرد جهانی است.(1)
بنابراین، رسانه های ما، به ویژه در برنامه های برون مرزی خود، باید به این نکته توجه داشته باشند که لازم است در دو محدوده کار کنند. گاهی مخاطب ما ایرانیان هستند (داخل یا خارج از کشور) که در این حالت، تأکید بر ملیت ایرانی و افتخارات آن، برای تقویت اشتیاق آنان به ایران و خدمت به آن، بسیار خوب است، ولی گاهی مخاطب ما جهان اسلام (اعم از ایرانیان) است. در این صورت، باید بر جنبه هویت اسلامی مخاطبان، در عین احترام به ملیت های متفاوت آنان تأکید کرد.
در سیاست گذاری ها نیز ما از مسلمانان جهان از هر ملیتی که باشند، حمایت می کنیم. در همین حال، منافع ملی خود را نیز زیر پا نمی گذاریم؛ زیرا هویت ملی ما چنین اقتضا می کند؛ همچنان که دیگر مسلمانان نیز نباید منافع ملی خود را خدشه دار سازند.
ه_) ارکان هویت ملی ایرانیان و نقش رسانه در تقویت و استحکام آن:
ه_) ارکان هویت ملی ایرانیان و نقش رسانه در تقویت و استحکام آن:
اگرچه میان هویت دینی و هویت ملی تفاوت قائل شدیم، ولی باید به این نکته مهم توجه داشت که هویت ملی ما ایرانیان، به کلی از باورها و دینمان جدا نیست، بلکه رکنی مهم از هویت ملی ما را دینمان تشکیل می دهد.
این یک واقعیت تاریخی است که ما مردم ایران، زبان و آداب و رسومی داریم و در وطن مشترک خود به سر می بریم، ولی این وطن، صرف آب و خاک نیست. این وطن، فضایی است که مردم در آن
1- 2 . حدیث شکوفایی، ص 120.