انس با قرآن و سیر مطالعاتی در دانش های قرآنی (عمومی - نیمه تخصصی - تخصصی) صفحه 18

مطالب آن باشد و در ذیل آیه 20 مزمل (فَاقْرَؤُا ما تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ) از امام رضا (علیه السلام) نقل شده که فرمودند: «هر مقدار قرائتی که با خشوع قلب و صفای باطن برای شما ممکن است بخوانید»(1).

تذکر: آنچه امروزه به عنوان قرائت قرآن در جلسات رواج دارد که به عنوان روشی در خواندن قرآن محسوب می شود، یک اصطلاح در روش های خواندن قرآن است. از مباحث بالا روشن شد که این اصطلاح غیر از معنای لغوی و قرآنی قرائت است.

5 - ترتیل قرآن

در قرآن کریم به صورت مکرر سخن از «ترتیل» گفته شده است. و این مرحله دیگری از مراحل آشنایی و انس با قرآن است. برای مثال می فرماید: «قرآن را کاملاً مرتب و آرام بخوان»(2). «ترتیل» از ماده «رتل» است که در لغت به معنای هماهنگی و نظام یافتن چیزی بر طریق مستقیم است و خروج کلمه از دهان به راحتی و به طور صحیح را نیز ترتیل گویند(3).

در تفسیر نمونه می نویسد: «ترتیل» در اصل به معنای «تنظیم» و «ترتیب موزون» است که در اینجا به معنی

1- (1) عن الرضا (علیه السلام): «ما تیسّر منه لکم فیه من خشوع القلب و صفاء السّر» (مجمع البیان، ذیل آیه 20 / مزمل و نیز تفسیر صافی، فیض کاشانی، موسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت، بی تا، ج 5، ص 243، ذیل آیه فوق).
2- (2) (وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلاً) مزمل/ 4.
3- (3) الرتل انسیاق الشئی وانتظامه علی استقامه... والترتیل ارسال الکلمه من الفم بسهوله واستقامه. مفردات راغب اصفهانی ماده «رتل».