1- 1. راغب، المفردات فی غریب القرآن، ص714.
2- . یزدی، العروه الوثقی، کتاب الطهاره، مبحث النجاسات.
3- . البته معانی دیگری نیز برای تکفیر بیان شده است؛ ازجمله پاک کردن گناهان و ابطال عقاب، پرداختن کفارۀ سوگند (ابن منظور، لسان العرب، ج5، ص148)، نهادن یک دست بر روی دست دیگر برای ادای احترام (طریحی، مجمع البحرین، ج3، ص477) یا نهادن یک دست بر روی دست دیگر در نماز (شوکانی، نیل الأوطار، ج2، ص204؛ العینی، عمده القاری، ج5، ص279).
4- . مائده، 17و72و73.
5- . بقره، 102.
بخش مهمی از مسلمانان توسط سلفیان وهابی شده است.
2.پیشینه
اشاره
تکفیر در میان مسلمانان، به پس از رحلت رسول خدا باز می گردد. برخی از حوادث مهم تاریخی در دهه های آغازین اسلام، به سبب تکفیر روی داده است. ازجمله رویدادهای مهم دوران پس از رحلت پیامبر اکرم ، جنگ های «رِدّه» در زمان ابوبکر بود. در این جنگ ها، دستگاه خلافت، معارضان خود را به دلیل ندادن زکات و نپذیرفتن اصل خلافت، کافر و خارج از دین خواند.(1) این حادثه، حتی در میان افراد نزدیک به خلیفه، تردیدهای بسیاری به وجود آورد.
شکل گیری گروه خوارج و حرکت های خشونت بار آنان نیز با تکفیر در ارتباط بود؛ به گونه ای که می توان خوارج را نخستین گروهی برشمرد که مسلمانان را تکفیر کردند. بسیاری از فرقه های خوارج نه تنها کسی را که مرتکب یکی از گناهان کبیره می شد، بلکه امت پیامبر را نیز تکفیر می کردند.(2)
آنان حتی حرمت جایگاه امیرمؤمنان، علی را پاس نمی داشتند و ایشان را تکفیر می کردند.(3)
نمونه ای از تکفیر نیز در میان بعضی از معتزله و اشاعره گزارش شده است: آنان مشبّهه را تکفیر
1- . طبری، تاریخ الطبری، ج3، ص250تا252؛ ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج1، ص15و16و23.
2- . شهرستانی، الملل و النحل، ج1، ص122و128و135؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج8، ص113.
3- . مجلسی، بحارالانوار، ج37، ص15.