مدیریت و فرماندهی در اسلام صفحه 158

در اینجا امام صفات زیر را به عنوان صفات ویژه ای برای این فرمانده بزرگ و نمونه، می شمرد:

1 عظمت روح

2 بلندی فکر

3 استواری و پایمردی در

برابر حوادث سخت

4 کسی که به هنگام فقدانش راستی جای خالی او احساس می شود

از مجموعه این صفات و صفات گذشته، ارزشهای والائی که در یک فرمانده نمونه باید جمع باشد به دست می آید; و باید تصدیق کرد جمع میان این صفات کار مشکل، و اگر کسانی واجد آن باشند وجودشان بسیار مغتنم است.

ویژگیهای دهگانه فرماندهان سپاه و لشگر در فرمان علی(علیه السلام)

علی(علیه السلام) برای فرماندهان سپاه و لشگر شرایطی بیان فرموده که در فرمان مالک اشتر که از غنی ترین، و دقیق ترین برنامه های کشور داری اسلامی است، منعکس است; و در حقیقت قسمتهای مهمّی از مسائل لازم و ارزشهای انسانی واسلامی معتبر برای مدیریّت و فرماندهی را در آن بیان فرموده است; و برای تکمیل این بحث ذکر آن ضروری به نظر می رسد.

فَوَلِّ مِنْ جُنُودِکَ أَنْصَحَهُمْ فی نَفْسِکَ لِلّهِ وَلِرَسُولِهِ وَلاِِمامِکَ

وَأَنْقاهُمْ جَیْباً

وَأَفْضَلَهُمْ حِلْماً

مِمَّن یُبْطِئُ عَنِ الْغَضَبِ

وَیَسْتَریحُ إِلَی الْعُذْرِ

وَیَرْأَفُ بِالضُّعَفاءِ