مدیریت و فرماندهی در اسلام صفحه 25

مثلا به هنگام ورود به مدینه و استقبال پرشکوه مردم شهر و انتظار هر یک از آنها که پیامبر به خانه او وارد شود، بیم این می رفت که هرگونه ترجیح در میان افراد و قبائل، وضع شکننده آغاز ورود را به هم ریزد; پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) با یک الهام الهی فرمود: «ناقَتی مأمورَه»(2) (شتر من، خود دستوری دارد که اجراء خواهد کرد!) و ناقه به راه خود ادامه داد تا در کنار خانه «ابوایّوب انصاری» بر زمین نشست و پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) بر او وارد شد و مسأله بدون کمترین ناراحتی پایان یافت!

2 عقد مُواخات

جامعه کوچک اسلامی آن روز از دو گروه «مهاجران مکّه» و «انصار مدینه» تشکیل می شد. دو گروه با دو فرهنگ متفاوت و آداب و رسوم مختلف که فقط اسلام، حلقه اتّصال آنان بود.

پیامبر باید آنها را دقیقاً هماهنگ ساخته و سازماندهی کند و انگیزه های حرکت در مسیر واحد را در آنها به وجود آورد، و هر گونه اختلاف را برچیند.

در اینجا دست به یک اقدام بی سابقه و ابتکاری زد و میان آنها «دو به دو» پیمان مواخاه» و برادری بست. درست است

که مسلمانان عموماً برادر هستند، ولی این یک پیمان نزدیکتر و جدّی تر بود که قدرت تأثیر عجیبی داشت، و از این طریق مشکل تنهائی و غربت مهاجران از یک سو، و ناهماهنگی ها از سوی دیگر برچیده شد، و عملا همه عضو یک خانواده شدند، حتّی این برادری تا سرحدّ «توراث» (ارث بردن از یکدیگر) پیش رفت (البته این قبل از نزول آیات ارث خویشاوندان بود).

پاورقی

1 سیره «ابن هشام» ج اول، ص 209 و 210.

2 سیره «ابن هشام» ج دوم، ص 140.