مدیریت و فرماندهی در اسلام صفحه 6

زمینه بحث

در ابتدای بحث، باید توجّه به این مطلب داشته باشیم که مدیریّت و فرماندهی یک نوع «ایدئولوژی» است; یعنی، یک نوع از «بایدها» است.

مدیر باید این چنین باشد، فرمانده باید آنچنان باشد، وظیفه فرمانده این است و وظیفه مدیران آن است; و می دانیم «بایدها» همیشه از «هستیها» یعنی از «جهان بینی» سرچشمه می گیرد.

ما اگر واقعیّات موجود را تشخیص ندهیم، وظائف لازم را تشخیص نخواهیم داد; اگر «هستیها» را ندانیم، «بایدها» را نخواهیم دانست.

اینجا بحث مفصّلی است درباره رابطه «جهان بینی» و «ایدئولوژی» و این که اینها چه نوع رابطه ای با هم دارند; ولی ما در اینجا همین اندازه می گوئیم که طرفدار این رابطه هستیم.

ما معتقدیم همیشه «بایدها» از «واقعیّت ها» سرچشمه می گیرند و یک رابطه محکم و منطقی میان «جهان بینی» و «ایدئولوژی» وجود دارد.

بنا بر این، چون ما در مدیریّت و فرماندهی با یک سلسله «بایدها» سر و کار داریم طبعاً باید ببینیم چه واقعیّتهائی است که این بایدها را به دنبال خود می کشاند; و چون مدیریّت، و فرماندهی اسلامی مطرح است، قهراً جهان بینی هم باید جهان بینی اسلامی باشد.

یک نگاه اجمالی به عالم هستی می افکنیم و یک نگاه اجمالی هم به قرآن، آن وقت یک جهان بینی فشرده در زمینه این

بحث به دست می آوریم; و سپس به بحث فرماندهی و مدیریّت و بایدها و نبایدهایی که در این زمینه وجود دارد می پردازیم.