مدیریت و فرماندهی در اسلام صفحه 77

تصفیه لازم

سیره نویس معروف «برهان الدّین حلبی» در کتاب خود می نویسد:

پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) هنوز به احد نرسیده بود که ضمن بازدید از لشگر، گروهی را در میان آنها دید که هرگز ندیده بود، پرسید اینها کیستند؟ عرض کردند: عدّه ای از یهودند که با «عبداللّه بنِ اُبَیّ» هم پیمان بوده اند، و به این مناسبت به یاری مسلمانان آمده اند.

فرمود: آیا آنها مسلمان شده اند؟ گفتند: نه.

حضرت تأمّلی کرد و فرمود:

«إِنّا لانَنْتَصِرُ بِأَهْلِ الْکُفْرِ عَلی أَهْلِ الشِّرْکِ»(1):

ما برای جنگ با مشرکان از کافران کمک نمی گیریم، مگر این که مسلمان شوند! یهودیان این پیشنهاد را قبول نکردند، و همگی به مدینه بازگشته و به این ترتیب از قوای یک هزار نفری پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم)، سیصد تن کاسته شد; امّا ناخالصی ها برطرف گشت (و این گام پنجم بود).(2)

آرایش صفوف جنگجویان

به هر حال، پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) پس از تصفیه لازم، با قوای خود که هفتصد نفر بودند به پای کوه احد رسید و بعد از ادای نماز صبح، صفوف مسلمانان را آراست; «عبداللّه بن جُبَیْر» را با پنجاه نفر از تیراندازان مأمور ساخت در دهانه شکاف کوه قرار گیرند و به آنها تأکید کرد که در هر حال از جای خود تکان نخورند و پشت لشگر را حفظ کنند و فرمود حتّی اگر ما دشمن را تا مکّه تعقیب کنیم و یا اگر دشمن ما را شکست داد و ما را تا مدینه مجبور به عقب نشینی کرد باز هم از سنگر خود دور نشوید(1)!

پاورقی

1 سیره حلبی، ج 2، ص 232، طبع قاهره.

2 سیره حلبی، ج 2، ص 233.