نقش ائمه علیهم السلام در احیای دین جلد 1 صفحه 117

پاره ای از مورّخان،مجلس عثمان و کعب الاحبار و نبرد ابو ذر با ایشان را به شکل دیگری تصویر کرده اند که اینک برای تکمیل سخن بدان اشاره خواهیم کرد:

«عثمان:آیا کسی که زکات مال خود را بدهد،دیگر حقّی در اموالش وجود خواهد داشت؟ کعب الاحبار:خیر یا امیر المؤمنین!

ابو ذر دست خود را به سینۀ کعب گذاشته او را پس زد و گفت:دروغ گفتی ای یهودی زاده؛ سپس این آیۀ شریفه را تلاوت نمود:

لَیْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لکِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ ...وَ آتَی الْمالَ عَلی حُبِّهِ ... (1)

«نیکی آن نیست که روی خود را به مشرق و مغرب بگردانید،ولی آن است که...و انفاق کند مال را...»

دیگرباره عثمان پرسید:آیا مانعی دارد که ما از بیت المال مسلمانان مقداری برداریم و در کارهای خود مصرف کنیم،سپس آن را بازگردانیم؟

کعب الاحبار:اشکالی ندارد!

ابو ذر عصای خود را به سینۀ کعب گذاشته او را پس زد و گفت:چه بی پروا در دین ما اظهار نظر می کنی.» (2)

عثمان نمی توانست اینگونه سخنان تند ابو ذر را در روی خویش و با عالم دربار خود تحمّل کند.به ویژه آنگاه که این سخنان به گفتارهای مختلف پیامبر استناد می یافت. (3)لذا ابو ذر را از خانۀ هجرتش بیرون کردند و به بیابان بی آبادانی ربذه فرستادند.آنجا که کسی نباشد تا سخنان او را بشنود،او نتواند حدیث خلیلش،پیامبر را بگوید و احکام اسلام را بیان دارد-رضی اللّه عنه و ارضاه.

میثم تمّار

شهادت و مرگ میثم تمّار و رشید هجری نیز به همین انگیزه بوده است.

1- 1) -بقره:177. [1]
2- 2) -مروج الذّهب 339/2-340،چ یوسف اسعد داغر،بیروت 1965.ظاهرا برخوردهای ابو ذر با کعب در مجلس خلیفۀ سوم چند بار اتّفاق افتاده است.
3- 3) -رجوع کنید به:مروج الذّهب 340/2 و 341.