نقش ائمه علیهم السلام در احیای دین جلد 1 صفحه 413

حدیث سوم

امّا از احادیثی که عمرو عاص ساخته است،روایتی می باشد که متأسّفانه بخاری و مسلم در کتاب های خویش از وی نقل کرده اند.او می گوید:از رسول خدا شنیدم که می فرمود:آل ابی طالب از دوستان من نیستند،بلکه دوستان من خداوند و مؤمنین صالح و نیکوکار می باشند.

ما در این زمینه به صحیح بخاری و مسلم مراجعه می کنیم،و می بینیم که این حدیث در این دو کتاب چنین نقل شده است:

«عن عمرو بن العاص قال:سمعت رسول اللّه جهارا غیر سرّ یقول:ألا انّ آل أبی فلان لیسوا بأولیائی انّما ولیّی اللّه و صالح المؤمنین.» (1)

«عمرو عاص می گوید:از پیامبر اکرم شنیدم که با صدای رسا می فرمود:آل ابی فلان(ابی طالب) دوستان من نیستند،دوستان من تنها خداوند و مؤمنین صالح می باشند.»

بخاری،در روایت دیگری بدین حدیث اضافتی دارد که طبق نقل عمرو عاص،پیامبر به دنبال این سخن فرمود:لیکن اینها با من خویشاوندی دارند،و من با آنها صلۀ رحم می کنم. (2)

اینک ببینیم که آل ابو طالب چه کسانی هستند.آل،در زبان عربی به خویشاوندان و خانوادۀ شخص گفته می شود. (3)بنابراین فرزندان یک شخص،اوّلین کسانی هستند که مصداق کلمۀ آل هستند.فرزندان ابو طالب عبارتند از:طالب،عقیل،جعفر و علی علیه السّلام،و دختری به نام فاخته امّ هانی. (4)

ولی در واقع همۀ افراد این گروه،به خاطر حضرت علی علیه السّلام گرفتار این حدیث جعلی گردیده اند، وگرنه دشمن اموی کاری با طالب و عقیل و جعفر نداشته است.حتّی اینکه گفته اند حضرت ابو طالب کافر بوده و تا دم آخر هم ایمان نیاورده نیز،به خاطر نقصانی است که این سخن بر

1- 1) -صحیح(بخاری)،کتاب الادب 6/8،چ بولاق؛صحیح(مسلم)،کتاب الایمان 136/1 چ مصر؛مسند(احمد) 203/4؛ [1]مسند(ابی عوانه)96/1،چ هند.
2- 2) -بخاری،کتاب الادب،باب یبل الرحم ببلالها 6/8،چ بولاق و 34/3 چ مصر.
3- 3) -صاحب مفردات القرآن می گوید:«الآل قیل مقلوب عن الاهل و یصغّر علی اهیل...و یستعمل فیمن یختصّ بالانسان اختصاصا ذاتیا إمّا بقرابه قریبه أو بموالاه...و قیل آل النبی علیه الصلاه و السلام أقاربه و قیل المختصّون به.»(در واژه آل) و جوهری در الصحاح و رازی در مختار الصحاح می گویند:«و آل الرجل:أهله و عیاله.»(در واژه أول) و فیومی در المصباح المنیر [2]گفته است:«و الآل:اهل الشخص و هم ذوو قرابته و قد أطلق علی اهل بیته.»(در واژۀ أول) و فیروزآبادی در القاموس المحیط می گوید:«و الآل أهل الرجل و أتباعه و اولیائه و لا یستعمل إلاّ فیما فیه شرف غالبا.»(در مادۀ آل)
4- 4) -اعلام الوری باعلام الهدی151/. [3]