نقش ائمه علیهم السلام در احیای دین جلد 1 صفحه 473

و در مسألۀ مورد بحث غور کند. (1)امام به جای خود بازگشت و روی به کعب کرد و فرمود:

اصحاب تو به غلط رفتند،و کتاب های خدا را تحریف کردند،و به خداوند دروغ بستند.ای کعب!وای بر تو،اگر بنا باشد که صخره و هوا با خداوند باشند،آنها هم چون حقّ متعال قدیم و ازلی می شوند.پس سه موجود قدیم خواهیم داشت.گذشته از این،خداوند متعال برتر از این است که مکانی داشته باشد که بتوان بدان اشاره کرد،و خداوند آن طور که ملحدان می گویند و جاهلان گمان می برند،نیست.وای بر تو کعب!آن کس که به قول تو از آب دهانش این دریاهای عظیم به وجود می آید،بزرگ تر از آن است که بر صخرۀ بیت المقدّس جای بگیرد و.... (2)

حدیث مفصّل است،و همین مقدار از حدیث نشان می دهد که امام در برابر این جریانات انحرافی و تحریفات و بدعت ها مقابله می کرده اند.امّا اینکه شنیده اید که امام نخل کاری می کرده، در واقع برای این بوده است که اگر در جامعه می ماند و حضور او در میان مسلمانان دیده می شد، جانش در خطر قرار می گرفت،و بدون اینکه نفعی به حال اسلام داشته باشد،ممکن بود کشته شود.

چرا کعب الاحبار مورد توجّه قرار می گرفت

اینک لازم است که این مسأله را بررسی کنیم که چرا و به چه علّت،خلفایی مثل معاویه می کوشیدند که کعب الاحبار در جامعۀ اسلامی مطرح شود و در سطح بالای علمی در جامعۀ اسلامی قرار گیرد.

اوّلین کسی که کعب الاحبار را مورد توجّه قرار داد و او را مجبور ساخت تا در مدینه بماند،و از او به عنوان یک عالم بزرگ و مرجع علمی سؤال کرد،خلیفۀ دوم بود.اینکه وی چرا بدین کار دست زده،به خوبی روشن نیست.امّا با بررسی سیرۀ او به نظر می آید که او با یهودیت و تورات،در گذشته آشنایی و انس داشته،و این کتاب،اعجاب او را برمی انگیخته است.

جابر نقل می کند روزی عمر بن خطّاب با کتاب کوچکی که بخشی از تورات را حاوی بود، به نزد پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله و سلّم آمد.پیامبر نشسته بود.عمر گفت:یا رسول اللّه!این کتابچه از تورات است و من از تورات برایتان آورده ام.پیامبر اکرم در برابر او سکوت کرد.عمر سخن خود را ادامه داد و خواست تا تورات را بخواند.او شادمان بود که به دانش،دست یافته است،و می خواست با این