- درس بیست و پنجم 1
- اشاره 1
- پیش گفتار 2
- مقدّمه 3
- نیروهای انسانی و غرایز او 3
- اشاره 5
- وضع جامعۀ عرب قبل از اسلام 5
- اشاره 5
- نسل قحطان: 5
- نسل عدنان: 5
- اصل و نژاد عرب 5
- وضع دینی در جزیره العرب 6
- اشاره 6
- شریعت ابراهیم،خلیل الرّحمن علیه السّلام 6
- وضع دینی،فرهنگی،اقتصادی و اجتماعی عرب قبل از اسلام 6
- شریعت عیسی بن مریم علیه السّلام 8
- شریعت موسی بن عمران علیه السّلام 8
- برخورد اهل ادیان سه گانه با یکدیگر 9
- عقیده به معاد و روز قیامت 10
- علم انساب 10
- فرهنگ عرب 10
- اشاره 10
- شعر بلیغ 12
- وضع اقتصادی عرب قبل از اسلام 13
- وضع اجتماعی و سیاسی عرب قبل از اسلام 15
- پایه های نظام قبیله ای عرب قبل از اسلام 16
- اشاره 16
- نیروی شیخ قبیله 16
- نیروی سرمایه 17
- نیروی بدنی و قهرمانی در جنگ ها 17
- نیروی شعر و شاعری 17
- اهمّیت و اعتبار قول و قرارداد در جامعۀ عرب قبل از اسلام 18
- حکّام عرب 19
- فرهنگ در مکّه و مدینه 20
- فرهنگ اهل مدینه 20
- فرهنگ اهل مکّه 20
- وضع مکّه و مدینه قبل از اسلام 20
- اشاره 21
- وضع سیاسی و اجتماعی مکّه 21
- وضع سیاسی و اجتماعی اهل مکّه و مدینه 21
- وضع طائف،شهر ییلاقی مکّه 22
- وضع سیاسی و اجتماعی مدینه 24
- درس بیست و ششم 27
- اشاره 27
- پیش از بعثت 28
- نگاهی کوتاه به سیرۀ پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 28
- اشاره 28
- اجداد پیامبر 28
- ریاست هاشم 28
- ریاست عبد المطّلب 29
- عام الفیل 30
- ریاست ابو طالب 31
- نصب«حجر الاسود» 31
- اهل کتاب در انتظار پیامبر خاتم صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 32
- بعثت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 34
- اشاره 34
- آغاز دعوت عمومی 35
- اشاره 36
- عکس العمل قریش و حمایت شیخ آنها از پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 36
- پیشنهادهای قریش 37
- درگیری حمزه،عموی پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم،با ابو جهل 39
- انقلاب علیه شیخ مکّه 40
- وفات خدیجه 43
- ابو طالب در آخرین ساعات زندگی 44
- اشاره 45
- جوانمرد اسلام رویاروی قریش 45
- اثر این قصیده 47
- آزار کفّار قریش فزونی می گیرد 48
- بر قبیلۀ بنی هاشم و سایر مؤمنان: 48
- اشاره 48
- بر قریش: 48
- ابو لهب و همسرش امّ جمیل 49
- اشاره 52
- هجرت به مدینه 52
- بنیانگذاری جامعۀ اسلامی 54
- اشاره 55
- غزوۀ بدر 55
- اختلاف در تقسیم غنائم 58
- اثر جنگ بدر بر مردمان جزیره العرب 59
- نخستین درگیری با یهود 60
- اشاره 61
- غزوۀ احد 61
- صف آرایی دو لشکر 62
- آغاز جنگ 63
- مقایسه ای کوتاه 66
- غزوۀ حمراء الاسد 66
- اشاره 68
- درس بیست و هفتم 68
- پیش گفتار 70
- سنّت در عصر ابو بکر 75
- اشاره 75
- سیاست ابو بکر با موافقان و مخالفان بیعتش 75
- ابو بکر،خلیفه ای از قریش 75
- ارزیابی این گفتارها 78
- بنی هاشم 79
- انصار 79
- اشاره 79
- نتیجۀ کار مخالفان بیعت ابو بکر 79
- واکنش دستگاه خلافت در برابر خانۀ فاطمه علیها السّلام و بست نشینان آن خانه 80
- دور نگه داشتن انصار و بنی هاشم از میدان سیاست 82
- قبایل عرب خارج مدینه 82
- اشاره 82
- اشاره 82
- سیاست حکومت ابو بکر نسبت به سنّت و حدیث پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 82
- روایت حدیث در تأیید سیاست حکومت ابو بکر 83
- اهمیّت قول و قرارداد در نظر اعراب جزیره العرب 85
- علّت سکوت اصحاب پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم در برابر دستگاه خلافت 85
- عملکرد حکومت ابو بکر با حدیث و سنّت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 86
- جلوگیری از روایت حدیث پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 89
- اشاره 92
- درس بیست و هشتم 92
- سنّت در عصر عمر 93
- عمر خلیفه ای از قریش 93
- سیاست حکومت در عصر عمر 93
- اشاره 93
- سیاست برتری جویی برای قبیلۀ قریش 94
- چگونگی حکومت قبیلۀ قریش بر مسلمانان 95
- سیاست برتری جویی برای نژاد عرب 96
- سیاست بنیان گذاری نظام طبقاتی در جامعۀ مسلمانان 98
- سیاست حبس صحابه در مدینه 99
- سیاست ساختن ذوی القربی و اهل بیت برای پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 100
- معرّفی عبّاس و فرزندش به عنوان ذوی القربی و اهل بیت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 101
- حکمت دستور الهی در معرّفی اهل البیت علیهم السّلام 102
- معرّفی عایشه در مقام بانوی نمونۀ اسلام 103
- معرّفی ابو بکر و عمر به عنوان دو یار برتر پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 103
- سیاست جلوگیری از انتشار حدیث و سنّت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 104
- سیاست حکومت عمر نسبت به حدیث و سنّت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 104
- اشاره 104
- علّت نهی عمر از روایت حدیث و پرسش از تفسیر قرآن 106
- روایت حدیث در تأیید سیاست خلیفه 107
- نشر اخبار بنی اسرائیلی 107
- تعیین احکام و قوانین توسّط خلیفه 107
- نمونه ای از روایت حدیث در تأیید سیاست عمر 108
- بینشی که این گونه روایت ها پدید آورد 109
- بازگشت به بحث سیاست عمر 111
- پایان خلافت عمر و تعیین شورای شش نفری 112
- اشاره 112
- ارزیابی شورا و بیعت عثمان 114
- جریانات پس از بیعت 114
- نتیجۀ بحث 116
- سیاست حکومت عثمان 117
- اشاره 117
- سنّت در عصر عثمان 117
- عثمان خلیفۀ اموی 117
- دورۀ شش سالۀ اوّل 117
- اشاره 118
- سیاست حکومت عثمان نسبت به حدیث و سنّت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 118
- دورۀ شش سالۀ دوم 118
- چگونه خلافت عثمان به پایان رسید 119
- بیعت با امام علی علیه السّلام 121
- سنّت در عصر علی علیه السّلام 121
- علیّ بن ابی طالب علیه السّلام،وصیّ پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 121
- سیاست حکومت امام علی علیه السّلام 122
- اشاره 122
- تقسیم حکومت بر شهرها 123
- نتیجۀ این سیاست 123
- چند نمونه از مقابلۀ امام علی علیه السّلام با نژادپرستی 125
- اشاره 128
- درس بیست و نهم 128
- مقدّمه 129
- اشاره 129
- اجازۀ تدوین حدیث در مکتب خلفا 131
- انتشار احادیث اهل بیت علیهم السّلام در زمان درگیری بین سران مکتب خلفا 131
- بازگشت به کار تدوین حدیث در مکتب خلفا 133
- اشاره 135
- اشاره 135
- اختلاف و فرقه گرایی در مکتب خلفا 135
- اختلاف در احکام اسلام 135
- روش سیاسی ابو حنیفه و شاگردانش 137
- اشاره 138
- اختلاف در عقاید 138
- فرقۀ جهمیّه 139
- اشاره 139
- آرای جهم و جهمیّه 139
- زندگانی جهم 140
- تحرّک سیاسی جهم 141
- اشاره 143
- فرقۀ معتزله 143
- آرای معتزله 143
- اهل حدیث 144
- فرقۀ اشعری 145
- فرقۀ سلفیّه 146
- فرقۀ وهّابیّه 147
- اشاره 147
- محمّد بن عبد الوهّاب و سعودی ها 149
- درس سی ام 150
- اشاره 150
- تعیین اوصیای پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 151
- وحدت در مکتب اهل بیت علیهم السّلام 151
- مقدّمه 151
- کتمان حدیث 152
- در مکتب خلفا: 152
- قیام های پیروان مکتب اهل بیت علیهم السّلام 153
- در مکتب اهل بیت علیهم السّلام: 153
- اثر تعیین اوصیای پیامبر و کتمان حدیث 154
- شناخت شیعه و تشیّع 155
- اشاره 159
- اختلاف در مکتب اهل بیت علیهم السّلام 159
- کیسانیّه 159
- اشاره 159
- سبائیّه 159
- عقیدۀ کیسانیّه 160
- حقیقت این داستان 161
- غرابیّه 162
- اشاره 164
- مقایسه بین فرقه هایی که برای مکتب اهل بیت علیهم السّلام جعل کرده اند 164
- فرقۀ سبائیّه: 164
- کیسانیّه: 165
- زیدیّه 165
- غرابیّه: 165
- اسماعیلیّه 167
- فطحیّه 167
- اشاره 171
- داستان مسیلمۀ کذّاب و بنی حنیفه 171
- غلات 173
- اشاره 174
- علل به وجود آمدن فرقه های دینی 174
- مسیلمۀ کذّاب و بنی حنیفه 175
- اسماعیلیّه 176
- اشاره 176
- غلات 176
- قیام امامزادگان: 177
- افرادی که مدّتی در شناخت امام زمان خود دچار سردرگمی می شدند: 177
- حقیقت امر 178
- اختلاف های فکری در مکتب اهل بیت علیهم السّلام،در دوران غیبت کبری 179
- اخباری ها و اصولی ها 179
- خلاصۀ بحث 181
- اشاره 184
- درس سی و یکم 184
- مقام اهل بیت در سنّت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 185
- مقام اهل بیت علیهم السّلام در کلام خدا 185
- پیش گفتار 188
- مقدّمه 190
- پیامبر تفسیر آیات قرآن و سنّتش را به امر پروردگار نزد دوازده وصیّ اش به ودیعت نهاد 190
- مجالس تعلیم منظّم 191
- اشاره 191
- سرگذشت حدیث در مکتب اهل بیت 191
- مجالس تعلیم و دیدارهای نامنظّم امام با رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 193
- دستور کتابت علوم توسّط اوّلین وصی برای دیگر اوصیا 194
- آخرین جلسۀ تعلیم 196
- جامعه یا کتاب امام علی علیه السّلام 197
- امام حسن،امام حسین و امام سجّاد علیهم السّلام 198
- کتاب های امام علی علیه السّلام در دست ائمّه اهل بیت علیهم السّلام 198
- امام محمّد باقر علیه السّلام 201
- امام صادق علیه السّلام 202
- امام موسی بن جعفر علیهما السّلام 202
- امام رضا علیه السّلام 202
- مراجعۀ امامان مکتب اهل بیت علیهم السّلام به«جامعه» 203
- سرگذشت حدیث در مکتب خلفا 206
- اشاره 206
- سخن آخر 208
- اشاره 209
- درس سی و دوم 209
- اشاره 210
- خداوند حافظان اسلام پس از پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم را تعیین فرموده و پیامبر این امر را به امّت تبلیغ نموده است 210
- اساس تفکّرات دو مکتب در امر امامت 210
- اشاره 210
- مقدّمه 210
- معنای لغوی خلیفه 211
- خلیفه در اصطلاح مسلمانان 212
- خلیفه در اصطلاح اسلامی 212
- امامت در مکتب خلفا 214
- اشاره 214
- خلیفه و مسلمانان 217
- امامت در مکتب اهل بیت علیهم السّلام 220
- اشاره 220
- نظریۀ مفسّران در مورد تفسیر این آیه 223
- بررسی شرط انتصابی بودن 225
- اشاره 226
- اثبات امامت عموم اهل بیت علیهم السّلام 226
- حدیث ثقلین 226
- روایات تعداد ائمّه 228
- تفسیر حدیث و سرگردانی شارحان 229
- مفهوم حقیقی این روایات 235
- چگونه و چرا این حدیث از تحریف مصون مانده است 237
- تصریح روایات بر نام امام و خلیفۀ پس از پیامبر 238
- اشاره 238
- جانشین آیندۀ پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم،در اوّلین دعوت علنی 238
- سرپرست بعد از پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 242
- اشاره 242
- حدیث اوّل 244
- بررسی حدیث 245
- حدیث دوم 247
- اهمیّت تعیین امام علی علیه السّلام به عنوان وصیّ بلافصل پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 248
- درس سی و سوم 250
- اشاره 250
- پیش گفتار 251
- اشاره 252
- اشاره 252
- نشر فرهنگ اهل کتاب بین مسلمانان،توسّط خود اهل کتاب 252
- اثر اندیشه های اهل کتاب بر فرهنگ مسلمانان 252
- بررسی حدیث 254
- بررسی روایت ابو هریره و انس 256
- اشاره 258
- اشاره 258
- نشر فرهنگ اهل کتاب بین مسلمانان،توسّط بعضی از مسلمانان 258
- ابو هریره ،از صحابۀ پیامبر 258
- اعتراف ناگوار ابو هریره 260
- عبد اللّه بن عمرو عاص 261
- اشاره 262
- مقاتل بن سلیمان بلخی 262
- نمونه ای از روایت های جعلی مقاتل در تأیید خلفا 265
- بررسی حدیث 266
- داستان آفرینش آدم 266
- بینش حاصل این گونه گفتارها 267
- داستان کشتی گرفتن یعقوب با خداوند 267
- اثر تورات بر فرهنگ بشری 268
- یهود: 268
- اشاره 268
- نصاری: 269
- مسلمانان: 269
- نقش شناسایی کاربرد الفاظ،در فهم گفتار 270
- حقیقت و مجاز 270
- خلاصۀ سخن اینکه: 271
- مقایسه دو کتاب توحید،در دو مکتب 272
- «ابن خزیمه»در مکتب خلفا 272
- اشاره 272
- شیخ صدوق در مکتب اهل بیت علیهم السّلام 273
- اشاره 274
- درس سی و چهارم 274
- صورت خدا در روایات مکتب خلفا 275
- بحث اوّل : صورت خدا در دو مکتب 275
- کشف حقیقت در روایات اهل بیت علیهم السّلام 276
- بررسی و مقایسۀ بین احادیث 277
- حذف ابتدای حدیث 277
- اشاره 277
- دو اضافه در حدیث 278
- بحث دوّم : وجه اللّه در دو مکتب 280
- وجه اللّه در مکتب خلفا 280
- اشاره 281
- وجه اللّه در مکتب اهل بیت علیهم السّلام 281
- قانون اوّل برای شناخت صفات پروردگار 283
- قانون دوم برای فهم جمله های قرآن 284
- بررسی و مقایسه 285
- نتیجۀ بحث 286
- عین اللّه در مکتب خلفا 289
- بحث سوم : عین اللّه در دو مکتب 289
- بررسی اقوال و احادیث مکتب خلفا دربارۀ«عین اللّه» 292
- اشاره 292
- عین اللّه در مکتب اهل بیت علیهم السّلام 292
- روایت عبد اللّه بن عمر بن خطّاب،دربارۀ«دجّال» 296
- روایت ابو هریره 297
- اشاره 298
- درس سی و پنجم 298
- بحث اوّل : ید اللّه در دو مکتب 299
- ید اللّه در مکتب خلفا 299
- اشاره 299
- انگشتان خدا در روایات مکتب خلفا 300
- حدیث اوّل:بیان معنی«ید اللّه»در قرآن 302
- پاسخ اهل بیت علیهم السّلام 302
- حدیث دوم 303
- حدیث سوم:بیان معنی«قبضته»در قرآن کریم 303
- بررسی و مقایسۀ روایات و تأویل آیات دربارۀ«ید اللّه» 304
- پا و قدم خدا،در روایت های مکتب خلفا: 306
- پا و ساق خدا در مکتب خلفا 306
- بحث دوم : پا و ساق خدا در دو مکتب 306
- ساق خدا در روایت های مکتب خلفا: 307
- تفسیر«یکشف عن ساق»در احادیث اهل بیت علیهم السّلام 308
- بررسی حدیث کشف ساق 310
- بحث سوم : عرش و کرسی در دو مکتب 313
- اشاره 313
- عرش و کرسی در مکتب خلفا 314
- عرش خدا قبل از خلق مخلوقات: 314
- عرش خدا بر پشت بزهای کوهی: 315
- سنگینی خدا بر عرش و کرسی یا«حدیث اطیط»: 316
- روایتی دربارۀ کرسی و حاملان کرسی: 317
- «حدیث اطیط»در روایت کعب الاحبار یهود: 317
- عرش و کرسی در مکتب اهل بیت علیهم السّلام 319
- دو روایت دربارۀ عرش: 319
- چند روایت در معنای کرسی: 319
- یک روایت دربارۀ عرش و کرسی: 320
- مقایسۀ روایات و بررسی تأویل آیات در دو مکتب 321
- عرش و کرسی در مکتب خلفا: 321
- معنی عرش و کرسی در روایات اهل بیت علیهم السّلام: 322
- اشاره 322
- کرسی: 323
- عرش در زبان عربی: 323
- معنی استوی: 323
- نتیجۀ بحث 325
- درس سی و ششم 328
- اشاره 328
- اقوال گروه مجسّمه و مشبّهه 329
- بحث اوّل : مکان خدا در دو مکتب 329
- اشاره 329
- روایات مکتب خلفا در مکان داشتن باری تعالی و نقل و انتقال او 330
- فرود آمدن خدا از عرش به آسمان: 330
- رفت و آمد ملائکه نزد خداوند: 331
- خبر معراج: 332
- تأویل آیۀ «وَ جاءَ رَبُّکَ...» : 333
- روایات اوصیای پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم،در نفی مکان و نقل و انتقال باری تعالی 333
- اشاره 333
- خبر عروج پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم: 334
- کشف حقیقت در حدیث نزول خدا به آسمان اوّل: 334
- رفع شبهه در خبر معراج: 335
- جواب کلّی در شبهۀ مکان داشتن خداوند: 337
- بررسی و مقایسه 338
- در تأویل آیات و روایات مکتب خلفا 342
- بحث دوم : در پس پرده بودن خدا 342
- روشنگری اوصیای پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 344
- بررسی و مقایسه 346
- درس سی و هفتم 348
- اشاره 348
- رؤیت خدا در مکتب خلفا 349
- بحث اوّل: رؤیت خدا در دو مکتب 349
- رؤیت شدن باری تعالی توسّط پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم در دنیا 349
- اشاره 349
- رؤیت شدن خداوند توسّط امّت پیامبر خاتم صلّی اللّه علیه و آله و سلّم در قیامت 350
- نفی رؤیت در مکتب اهل بیت صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 353
- بررسی و مقایسه 356
- هم نشینی با خدا و رؤیت او در مکتب خلفا 362
- بحث دوم : هم نشینی با خدا در دو مکتب 362
- پاسخ به احادیث رؤیت مؤمنان در بهشت 369
- اشاره 369
- روشنگری بحث رؤیت،در مکتب اهل بیت علیهم السّلام 369
- بررسی و مقایسه 373
- احیای عقیده به توحید توسّط اوصیای پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 377
- بحث سوّم : خلاصۀ سخن دو مکتب در توحید 377
- اشاره 381
- درس سی و هشتم 381
- اشاره 383
- بحث پیرامون قرآن؛قدیم،مخلوق یا هیچ یک 383
- در مکتب خلفا 383
- آتش افروز این معرکه 386
- در مکتب اهل بیت علیهم السّلام 391
- اشاره 395
- بررسی و مقایسه 395
- چرا نمی توان قرآن را«قدیم»نامید 396
- چرا نمی توان قرآن را«مخلوق»نامید 397
- چرا نمی توان قرآن را از پیش خود نام گذاری کرد 398
- چرا مجادله در مخلوق یا قدیم بودن قرآن بدعت است 399
- تأثیر اوصیای پیامبر،در تصحیح این بینش غلط 402
- درس سی و نهم 403
- اشاره 403
- اشاره 404
- جبر و تفویض 404
- عقیده به جبر در مکتب خلفا 405
- جبر و تفویض،در روایات اوصیای پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 408
- بررسی و مقایسه 415
- سعادت و شقاوت آدمی 416
- عالم نطفه یا جنین 416
- اشاره 416
- عالم دنیا 417
- عالم آخرت 419
- القضاء 422
- اشاره 422
- شناسایی الفاظ و اصطلاحات 422
- قدر 424
- فتنه 425
- درس چهلم 427
- اشاره 427
- رسول 429
- چند اصطلاح مهم 429
- وصیّ پیامبر 429
- اشاره 429
- نبی 429
- خلیفه اللّه 430
- امام 430
- اهل بیت 430
- محدودۀ سیرۀ ائمّه علیهم السّلام 431
- نقش اصلی ائمّه علیهم السّلام 431
- راهنمایی خلفا خصوصا در احکام قضاوت 433
- جمع آوری قرآن 433
- فهرست خدمات حضرت امیر علیه السّلام 433
- اشاره 433
- پاسخ به سؤالات علمای اهل کتاب 433
- تبلیغ اسلام صحیح 434
- فعالیت های اقتصادی 434
- شکستن نظام طبقاتی 434
- نفی حجّیت سیرۀ خلفا 434
- زندگانی حضرت امیر علیه السّلام در زمان خلفای سه گانه 435
- جریان سقیفه 435
- اشاره 445
- اقدامات خلفا و برخورد حضرت امیر علیه السّلام 445
- برخورد با مخالفان داخل مدینه 445
- برخورد با مخالفان خارج مدینه 446
- منع نقل حدیث از پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 448
- جداسازی قرآن از شرح و تفسیر پیامبر 451
- تغییر احکام 456
- اشاره 456
- عمرۀ تمتّع در عصر پیامبر: 457
- عمره تمتع پس از عصر پیامبر: 460
- اشاره 465
- مدرک قرار دادن سیرۀ شیخین،کنار قرآن و سنّت پیامبر 465
- ازدواج های باطل: 467
- تغییر مقام ابراهیم: 467
- تغییر صاع پیامبر: 467
- غصب فدک: 467
- تصرّف خانۀ جعفر،پسر عموی پیامبر و انضمام آن به مسجد النّبی: 467
- قضاوت های غیر عادلانه: 467
- حرام کردن متعۀ نساء و متعۀ حج: 468
- بلند نخواندن «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» : 468
- تغییر حکم طلاق: 468
- برداشتن حدّ نوعی شراب: 468
- مسح بر خفّین: 468
- کم کردن تکبیر نماز میّت: 468
- تغییر مسجد پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم: 468
- تغییر سهم بیت المال: 468
- تغییر در حکم صدقات: 469
- نماز مستحب با جماعت به جا آوردن: 469
- طبقاتی کردن جامعه 470
- روی کار آوردن و اختیار دادن به بنی امیّه 471
- شورش علیه عثمان،و برخورد حضرت امیر علیه السّلام 474
- درس چهل و یکم 478
- اشاره 478
- زندگانی حضرت امیر علیه السّلام در زمان حکومت 479
- بیعت مردم با حضرت،و اهمّیت حکومت ایشان 479
- اشاره 482
- مخالفان حضرت امیر علیه السّلام 482
- جنگ جمل به رهبری عایشه،طلحه و زبیر 482
- جنگ صفّین به رهبری معاویه 493
- ریاست طلبی معاویه 496
- خلاصه ای از جنگ صفّین 498
- جنگ نهروان با خوارج 500
- پیشگویی پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم نسبت به خوارج 502
- نتایج جنگ های حضرت امیر علیه السّلام 514
- رفع فتنۀ قریش 514
- بطلان خوارج 520
- اشاره 522
- درس چهل و دوم 522
- خدمات حضرت امیر علیه السّلام در زمان حکومت 523
- شکست نظام طبقاتی و ایجاد عدالت اجتماعی 523
- اشاره 530
- نشر معارف اسلام 530
- تبلیغ مردم 531
- قرآن کریم 532
- جدول تأسیس و تعلیم و انتشار علم نحو 540
- اشاره 541
- سنّت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 541
- تربیت شاگردان 542
- تشویق صحابه به نقل حدیث پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 543
- نفی حجّیت سیرۀ خلفا و پایه گذاری مکتب تشیّع 546
- فهرست مندرجات 553
بینشی که این گونه روایت ها پدید آورد
بنابراین دسته روایات،جناب عمر بن خطّاب در زمان حیات پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم به آن حضرت کاری را پیشنهاد می کرد و خداوند آن کار را بر وفق پیشنهاد عمر،بر پیامبر و همۀ مسلمانان تا روز قیامت واجب می کرد و با لفظ عمر آن را در آیات قرآن وارد می نمود.همچنین در مواردی پیامبر کاری را انجام می داد و سنّت پیامبر می شد و عمر،پیامبر را از آن کار نهی می کرد و به مجادله برمی خاست،پس از آن،آیه ای بر پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم نازل می شد که کاری را که انجام می داد ترک کند و بر وفق دستور عمر عمل نماید.
بدین ترتیب از دیدگاه کسی که به صحّت این گونه روایات معتقد است،چنانچه عمر پس از وفات پیامبر نیز از عمل به موردی از سنّت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم نهی کند،باید به دستور عمر عمل شود.چه آنکه تا زمانی که وحی نازل می شد،وحی،عمر را در مخالفتش با سنّت پیامبر تأیید می کرد.
این بینش با احادیث دیگری نیز مستحکم شد.مانند آنکه روایت کردند ملائکه با عمر سخن می گفتند. (1)
و اینکه پیامبر فرمود:خداوند حق را بر زبان و در قلب عمر قرار داد.
و فرمود:اگر بعد از من پیامبری باشد،عمر خواهد بود. (2)
*** از این دسته احادیث،حدیث های«موافقات عمر»در زمان خود عمر ساخته شده است،زیرا راوی آن،شخص خلیفه می باشد.و روایت هایی که روایات موافقات را محکم کاری می کند،باید ساخته شدۀ بعد از عصر عمر باشد.
در اینجا این سؤال مطرح می شود:
چگونه صحابۀ پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم راضی شدند روایاتی مانند روایات«موافقات عمر با پروردگار» نقل شود که در آنها به برتری عمر بر پیامبر تصریح شود و به مقام شامخ پیامبر توهین گردد؟!از آن بالاتر به قرآن کریم و پروردگار جلّ شأنه توهین شود؟!و خلیفه در محضر آنان بگوید جملۀ «فتبارک اللّه أحسن الخالقین»را پروردگار از قول من گرفت و در قرآن داخل کرد؟!
1- 1) -صحیح(مسلم)،کتاب الفضائل،باب فضائل عمر ح 23؛مسند(احمد)339/2 و 55/6؛مسند(طیالسی)ح 2348.
2- 2) -رجوع کنید به:احادیث فضائل عمر در شرح حال عمر در تاریخ ذهبی،تاریخ ابن کثیر،تاریخ ابن عساکر و تاریخ الخلفاء سیوطی.