نقش ائمه علیهم السلام در احیای دین جلد 2 صفحه 204

امام باقر و امام صادق علیهما السّلام،از کتاب امیر المؤمنین علی علیه السّلام سخن گفته اند،به دست آورده ایم. (1)

گذشته از اینها مواردی نیز بوده است که همین دو امام بزرگوار عین کتاب امیر المؤمنین را بیرون آورده متن آن را برای برخی از اصحاب خود چون زراره،محمّد بن مسلم (2)،عمر بن اذینه (3)، ابو بصیر،ابن بکیر (4)،عبد الملک بن اعین (5)و معتب (6)خوانده اند. (7)

گاهی نیز دیده شده است که امام باقر و امام صادق علیهما السّلام کتاب امیر المؤمنین را در برابر پیروان مکتب خلفا گشوده و مطالبی از آن را به ایشان نشان داده اند.حدیث زیر مبیّن همین مطلب است.

نجاشی روایت کرده است:

«عذافر صیرفی (8)در معیّت حکم بن عتیبه (9)به خدمت امام باقر علیه السّلام رسیدند.حکم آغاز سخن کرد و مسائلی را مطرح ساخت و امام با اینکه دیدار حکم را خوش نداشت،او را پاسخ می داد تا اینکه در مسأله ای بینشان اختلاف نظر افتاد[و حکم پاسخ امام را نپذیرفت].در این هنگام امام باقر رو به فرزند خود کرده فرمود:«پسرم برخیز و آن کتاب[علی علیه السّلام]را بیاور.»

فرزند امام فرمان برد و کتابی بزرگ که طوماروار روی هم پیچیده شده بود،پیش روی آن حضرت نهاد.امام آن را گشود و به جستجوی مسألۀ مورد بحث پرداخت تا آن را یافت.سپس

1- 1) -رجوع کنید به:معالم المدرستین 336/2-339. [1]
2- 2) -ابو جعفر اوقص،محمّد بن مسلم بن ریاح طحان،از امام باقر علیه السّلام روایت کرده و مؤلّف کتاب«اربع مائه مسأله فی ابواب الحلال و الحرام»بوده است.وفاتش در سال 150 هجری است.(قاموس الرّجال 378/8)
3- 3) -می گویند نامش محمّد بن عمر بن اذینه بوده که نام پدرش بر نام خودش پیشی گرفته است.وی از اصحاب امام صادق علیه السّلام بوده است.(معجم رجال الحدیث 21/13)
4- 4) -ابن بکیر،ابو علی عبد اللّه بن بکیر بن اعین شیبانی است.از ثقات می باشد و از امام صادق علیه السّلام روایت کرده است. (قاموس الرّجال 399/5)
5- 5) -عبد الملک بن اعین،ابو فراس شیبانی است که از امام باقر و امام صادق علیهما السّلام روایت کرده و در زمان امام صادق از دنیا رفته است.(قاموس الرّجال 181/6)
6- 6) -معتب آزاد کردۀ امام صادق علیه السّلام است.منصور دوانیقی،خلیفۀ عبّاسی فرمان داد تا او را هزار تازیانه بزنند که بر اثر آن درگذشت.(قاموس الرّجال 47/9)
7- 7) -برای ملاحظۀ روایات مربوطه رجوع کنید به:معالم المدرستین 339/2-343. [2]
8- 8) -عذافر بن عیسی خزاعی صیرفی است که از امام جعفر صادق علیه السّلام روایت کرده است.(قاموس الرّجال 295/6)
9- 9) -حکم بن عتیبه کوفی است که از امام باقر و امام صادق علیهما السّلام روایت نقل کرده است.حکم به سال 113 یا 114 یا 115 در سنّ شصت و چند سالگی درگذشت.اصحاب صحاح در مکتب خلفا احادیث او را آورده اند.(قاموس الرّجال 375/3؛تهذیب 292/1)