نقش ائمه علیهم السلام در احیای دین جلد 2 صفحه 248

اهمیّت تعیین امام علی علیه السّلام به عنوان وصیّ بلافصل پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم

دانشمندان مکتب خلفا در طول قرنهای گذشته،کوشش های فراوانی داشته اند تا آنچه نصّ حدیث از پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم دربارۀ امامت حضرت علی علیه السّلام روایت شده است-مانند حدیث غدیر و حدیث منزلت:«أنت منّی بمنزله هارون من موسی»-تأویل نموده در دلالت آن بر امامت حضرتش خدشه وارد آورند،و این نصوص را به معنای فضیلت آن حضرت تأویل نمایند.

سپس در برابر این احادیث،دربارۀ دیگر خلفا،احادیثی بسیار برتر و بالاتر،آن قدر ساخته و پرداخته و روایت کرده اند که احادیث فضایل امام علی در برابر آن،بسیار ناچیز می نماید. (1)

از آنجا که احادیث وصایت امام علی علیه السّلام و اخبار آن بر تعیین ایشان توسّط پیامبر به جانشینی پس از خود دلالت قاطع دارد،

و نیز دلالت همۀ احادیث دیگر را بر امامت آن حضرت مشخّص و آشکار می سازد،مکتب خلفا از زمان أمّ المؤمنین عایشه تا هفت صد سال بعد از او،در تحریف و کتمان الفاظ احادیث وصایت امام علی علیه السّلام کوشش فراوانی داشته اند،که ده نوع از فعالیّت های ایشان را،در بیش از هشتاد صفحه از جزء اوّل«معالم المدرستین»بررسی نموده ایم.

در اینجا به بررسی چند نمونه از مهم ترین اقدامات آنان،یعنی کتمان و حذف الفاظ احادیثی که پیامبر در آنها صفت«وصی»را دربارۀ امیر المؤمنین علیه السّلام به کار برده است،اکتفا می نماییم:

طبری در تفسیر خود (2)و ابن کثیر در البدایه و النّهایه (3)کلمۀ وصی را از حدیث پیامبر در یوم الدّار:«فأیّکم یؤازرنی هذا الأمر و أن یکون أخی و وصیّی و خلیفتی فیکم»حذف کرده و به جای آن کلمۀ«کذا و کذا»گذارده اند.

محمّد حسنین هیکل،همین حدیث را به طور کامل در چاپ اوّل از کتاب خود،«حیاه محمّد»،صفحۀ 104 آورده،ولی در چاپ دوم همان کتاب در سال 1354 هجری قمری،صفحۀ 139،حدیث را کاملا حذف کرده است. (4)

ابن هشام که سیرۀ خود را از سیرۀ ابن اسحاق اقتباس کرده است،در مقدّمۀ کتاب خود

1- 1) -رجوع کنید به:بحث های گذشته،مانند احادیث غنا و موسیقی و حیا و شرم عثمان و موافقات عمر.
2- 2) .-72/19-75. [1]
3- 3) .-40/3.
4- 4) .-به نقل از الغدیر(مرحوم امینی)288/2-289؛چ تهران 1372 ق.