نقش ائمه علیهم السلام در احیای دین جلد 2 صفحه 283

«بنابراین مقصود از«انزال»(فرو فرستادن)خلق کردن و آفریدن می باشد.» (1)

بدین ترتیب معنی دو آیه چنین می شود:«خداوند هشت نوع از چهار پایان را برای شما آفرید...و آهن را آفرید...»

*** وصیّ پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم در این حدیث،دو قانون علمی به ما آموخته است:

قانون اوّل برای شناخت صفات پروردگار

در این قانون می فرماید:

«افعال خدا،مانند افعال مخلوق خدا نیست.»

برای شرح این قاعده چند مثال می آوریم:

1. خداوند در قرآن می فرماید:«خداوند شنید.» (2)

دربارۀ انسان و حیوان نیز می گویند:«شنید.»

شنیدن مخلوق خدا(انسان یا حیوان)با گوش که عضو بدن ایشان است،می باشد.لیکن شنیدن خداوند چنین نیست.

2. خداوند در قرآن می فرماید:«با دو دست خود آفریدم.» (3)

دربارۀ انسان نیز گفته می شود:«با دو دست خود،کاری کرد.»

در اینجا مجال توضیح لازم،پیرامون عنایاتی که می تواند در تعبیر«دو دست»باشد،وجود ندارد.ولی آنچه مسلّم است،مقصود کار کردن با دو دستی که عضو بدن می باشد،نیست. (4)

3. خداوند در قرآن به حضرت موسی می فرماید:«من با شما دو نفر هستم.می شنوم و می بینم.»(5)

دربارۀ انسان نیز گفته می شود:«فلانی با ایشان است.می شنود و می بیند.»

1- 1) -توحید صدوق،باب الرّدّ علی الثّنویّه و الزنادقه265/ و 266،ح 5؛تفسیر نور الثقلین،ذیل آیۀ«و جاء ربّک...» 574/5.(قسمت اخیر روایت و قسمتی از عبارات قبلی،از این تفسیر آورده شده است.)
2- 2) -مجادله:1. [1]قَدْ سَمِعَ اللّهُ قَوْلَ...
3- 3) -ص:75. ...خَلَقْتُ بِیَدَیَّ...
4- 4) -در بحث«ید اللّه»،توضیح مختصری در این زمینه خواهد آمد.