نقش ائمه علیهم السلام در احیای دین جلد 2 صفحه 346

بررسی و مقایسه

استدلال مکتب خلفا بر اینکه خداوند از مخلوقاتش در پس پردۀ حجاب است،بر دو پایه است:

آیۀ کریمۀ کَلاّ إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ یَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ .

روایت های نقل شده.

ولی حقیقت امر آن است که احادیثی که پس از این در باب رؤیت بررسی می نماییم،سبب به وجود آمدن این پندار آنها شده است.

و در روشنگری خطا بودن این پندار،وصیّ پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم فرمود:

«بین باری تعالی و خلقش حجاب نیست،زیرا او با آنهاست، هرکجا که باشند.»

این فرمایش آن حضرت،تفسیر دو آیۀ کریمه است:

آیۀ اوّل: یَسْتَخْفُونَ مِنَ النّاسِ وَ لا یَسْتَخْفُونَ مِنَ اللّهِ وَ هُوَ مَعَهُمْ إِذْ یُبَیِّتُونَ ما لا یَرْضی مِنَ الْقَوْلِ... (1)

«از مردم پنهان می دارند و از خداوند پنهان نمی دارند و خداوند با ایشان است،آنگاه که شبانگاه سخن و قراری می گذارند که خداوند به آن رضایت ندارد.»

آیۀ دوم: ما یَکُونُ مِنْ نَجْوی ثَلاثَهٍ إِلاّ هُوَ رابِعُهُمْ وَ لا خَمْسَهٍ إِلاّ هُوَ سادِسُهُمْ وَ لا أَدْنی مِنْ ذلِکَ وَ لا أَکْثَرَ إِلاّ هُوَ مَعَهُمْ أَیْنَ ما کانُوا... (2)

«هیچ رازی را سه نفری با هم نگویند،جز آنکه خداوند چهارم آنهاست.و نه پنج نفری،جز آنکه او ششم آنهاست.و نه کمتر از آن،و نه بیشتر،جز آنکه خداوند هرکجا باشند با ایشان است...»

مقصود از آنکه خدا با آنهاست،این است که چیزی از خدا پنهان نیست؛چنان که در آخر آیۀ اوّل می فرماید:

وَ کانَ اللّهُ بِما یَعْمَلُونَ مُحِیطاً

«خداوند به کاری که می کنند احاطه دارد.[یعنی دانش خدا آن را فرا گرفته است و بر او