نقش ائمه علیهم السلام در احیای دین جلد 2 صفحه 408

در شکم مادر،جای او در بهشت یا جهنّم مشخّص می گردد.همچنین آنچه خداوند در آن هنگام برای بنی آدم نوشت، تغییرناپذیر است.یعنی از همان رحم مادر،جهنّمی و یا بهشتی بودن فرزند آدم معیّن می شود و قابل تغییر و تبدیل هم نمی باشد. (1)

جبر و تفویض،در روایات اوصیای پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم

1. در روایات زیادی از اوصیای پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم این عبارت را می بینیم:

«لا جبر و لا تفویض،بل أمر بین أمرین.» (2)

«نه جبر است و نه تفویض،بلکه امری بین این دو می باشد.»

2. مردم در عقیده به قدر،بر سه دسته اند.در شرح این گفتار امام صادق علیه السّلام چنین می فرماید:

«کسی که می پندارد خدا مردم را بر معصیت کردن اجبار فرموده است؛چنین کسی به خدا ظلم کرده و کافر شده است.

کسی که می پندارد همۀ کارها به بندگان واگذار شده است؛چنین کسی خدا را در فرمانروایی اش توهین کرده و کافر شده است.

کسی که می گوید خدای عزّ و جلّ بندگان را بر کارهایی تکلیف کرده است که توان انجام آنها را دارند و بر کارهایی که توانایی انجام آنها را ندارند،تکلیف نفرموده است؛چنین کسی اگر کارها را به نیکی انجام دهد،خداوند را حمد می کند و اگر بدی کند،از خداوند آمرزش می طلبد.چنین