نقش ائمه علیهم السلام در احیای دین جلد 2 صفحه 493

حضرت امیر علیه السّلام با تثبیت این سنّت،از کشته شدن بسیاری از مسلمانان و اسارت زنان و فرزندانشان جلوگیری کرده و جامعۀ مسلمان ها را از آلوده شدن به فساد نگه داشته است.آری،«بموالاتکم علّمنا اللّه معالم دیننا و اصلح ما کان فسد من دنیانا» (1).

جنگ صفّین به رهبری معاویه

حضرت امیر علیه السّلام در آغاز حکومتش،معاویه را عزل کرد.این کار باعث شد معاویه مقابل ایشان جبهه گیری کند و جنگ صفّین را علیه آن حضرت برپا نماید.به نظر بعضی چون ابن عبّاس و مغیره بن شعبه،عزل معاویه در آن وقت صلاح نبود.آنها از روی مصلحت جویی می گفتند:

بگذارید حکومت شما ریشه بگیرد و محکم شود بعد معاویه را عزل کنید!

برای روشن شدن حکمت کار حضرت امیر علیه السّلام باید ابتدا گوشه هایی از زندگی معاویه را بررسی نماییم تا بفهمیم هم از نظر شرعی و الهی،و هم از نظر سیاسی برخورد حضرت امیر درست بوده است.

پس از فتح مکّه توسّط پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم در سال هشتم هجری،همۀ قریش حتّی ابو سفیان-پدر معاویه-اسلام آوردند.تنها معاویه و یک نفر دیگر از مکّه فرار کردند و مدّتی در اطراف بودند.

معاویه از آنجا چند بیت شعر برای پدرش ابو سفیان فرستاد:

«تو چطور اسلام آوردی در حالی که جدّ و دایی و برادر من در جنگ بدر به دست مسلمانان کشته شدند؟» (2)

بعد که فهمید دیگر جایی در جزیره العرب نمانده که مردمش اسلام نیاورده باشند،نزد پیامبر آمد و اظهار اسلام کرد.امّا حقیقت اسلام او را از واقعۀ زیر می فهمیم:

طبری می نویسد که معاویه مغیره بن شعبه را به حکومت کوفه منصوب داشت.امّا پیش از اینکه وی به طرف مرکز حکومت خویش حرکت کند،وی را به حضور طلبیده گفت:

من می خواستم سفارش های فراوان و وصایای زیادی با تو در میان بگذارم که به خاطر بینش و درک زیاد تو از آن خودداری می کنم،و عمل آن را به فهم خودت واگذار می نمایم.امّا هرگز سفارش به یک چیز را فراموش نمی کنم:«تو در مرحلۀ اوّل،هرگز نکوهش و بدگویی علی را