نقش ائمه علیهم السلام در احیای دین جلد 2 صفحه 531

بودند،به کارگری خود گماشتند و چنان که در مکّه مانع نشر رسالت پیامبر بودند،بعد از او از نشر سنّت(حدیث و سیره)آن حضرت جلوگیری کردند و قرآن را از شرح و تفسیر پیامبر جدا ساخته احکامی را تغییر دادند.جامعۀ اسلامی را طبقاتی نمودند و خاندان خود را روی کار آورده مخالفان خود،یعنی انصار را سرکوب کردند.

پس از قتل عثمان،مسلمان ها برای اوّلین بار در تاریخ اسلام سرنوشت خود را به دست گرفته با آزادی کامل با علی بن ابی طالب بیعت نمودند.بدین سبب،این بیعت پس از بیعت با پیامبر تنها بیعت صحیح در اسلام بود که بدون اجبار و اکراه انجام گرفته بود.و آنگاه که حضرت علی علیه السّلام روی کار آمد و خواست بین مردم به عدالت رفتار کند و افراد لایقی از انصار را والی ولایات قرار دهد،همان قریش علیه او شورش کردند و به رهبری امّ المؤمنین عایشه و طلحه و زبیر،جنگ جمل را برپا نمودند. (1)

بنابراین،آن حضرت در مدینه که پایتخت خلفا و مرکز حکومت قریش شده بود،نمی توانست اصلاحات خود را انجام دهد.لذا مرکز حکومت خود را به کوفه منتقل ساخت.چون در کوفه بیشتر اعراب از قبایل غیر قریش بودند و بقیه ایرانی هایی بودند که تازه مسلمان شده و آمادگی پذیرش اسلام راستین را بیشتر داشتند.

آن حضرت طی حدودا 4 سال خلافت خود،برای نشر اسلام از سه راه اقدام نمود:

تبلیغ مردم به وسیلۀ بیانات خود

تربیت شاگردان شایسته

آزادی دادن به صحابه در نقل حدیث پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم.

تبلیغ مردم

حضرت امیر علیه السّلام اسلامی را که از پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم تلقّی کرده بود،در طول زمان حکومت خود در کوفه به مردم تبلیغ نمود و احکام قرآن و سنّت پیامبر را به جامعۀ اسلامی بازگرداند.

خدمات حضرت به قرآن کریم و سنّت پیامبر را جداگانه و به شرحی که ذیلا می آید،بررسی خواهیم کرد.