- درس بیست و پنجم 1
- اشاره 1
- پیش گفتار 2
- مقدّمه 3
- نیروهای انسانی و غرایز او 3
- اشاره 5
- نسل عدنان: 5
- اشاره 5
- وضع جامعۀ عرب قبل از اسلام 5
- نسل قحطان: 5
- اصل و نژاد عرب 5
- شریعت ابراهیم،خلیل الرّحمن علیه السّلام 6
- وضع دینی در جزیره العرب 6
- وضع دینی،فرهنگی،اقتصادی و اجتماعی عرب قبل از اسلام 6
- اشاره 6
- شریعت موسی بن عمران علیه السّلام 8
- شریعت عیسی بن مریم علیه السّلام 8
- برخورد اهل ادیان سه گانه با یکدیگر 9
- اشاره 10
- فرهنگ عرب 10
- عقیده به معاد و روز قیامت 10
- علم انساب 10
- شعر بلیغ 12
- وضع اقتصادی عرب قبل از اسلام 13
- وضع اجتماعی و سیاسی عرب قبل از اسلام 15
- اشاره 16
- نیروی شیخ قبیله 16
- پایه های نظام قبیله ای عرب قبل از اسلام 16
- نیروی سرمایه 17
- نیروی شعر و شاعری 17
- نیروی بدنی و قهرمانی در جنگ ها 17
- اهمّیت و اعتبار قول و قرارداد در جامعۀ عرب قبل از اسلام 18
- حکّام عرب 19
- وضع مکّه و مدینه قبل از اسلام 20
- فرهنگ اهل مدینه 20
- فرهنگ در مکّه و مدینه 20
- فرهنگ اهل مکّه 20
- وضع سیاسی و اجتماعی مکّه 21
- اشاره 21
- وضع سیاسی و اجتماعی اهل مکّه و مدینه 21
- وضع طائف،شهر ییلاقی مکّه 22
- وضع سیاسی و اجتماعی مدینه 24
- اشاره 27
- درس بیست و ششم 27
- پیش از بعثت 28
- اشاره 28
- نگاهی کوتاه به سیرۀ پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 28
- ریاست هاشم 28
- اجداد پیامبر 28
- ریاست عبد المطّلب 29
- عام الفیل 30
- نصب«حجر الاسود» 31
- ریاست ابو طالب 31
- اهل کتاب در انتظار پیامبر خاتم صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 32
- بعثت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 34
- اشاره 34
- آغاز دعوت عمومی 35
- عکس العمل قریش و حمایت شیخ آنها از پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 36
- اشاره 36
- پیشنهادهای قریش 37
- درگیری حمزه،عموی پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم،با ابو جهل 39
- انقلاب علیه شیخ مکّه 40
- وفات خدیجه 43
- ابو طالب در آخرین ساعات زندگی 44
- جوانمرد اسلام رویاروی قریش 45
- اشاره 45
- اثر این قصیده 47
- بر قریش: 48
- اشاره 48
- آزار کفّار قریش فزونی می گیرد 48
- بر قبیلۀ بنی هاشم و سایر مؤمنان: 48
- ابو لهب و همسرش امّ جمیل 49
- هجرت به مدینه 52
- اشاره 52
- بنیانگذاری جامعۀ اسلامی 54
- اشاره 55
- غزوۀ بدر 55
- اختلاف در تقسیم غنائم 58
- اثر جنگ بدر بر مردمان جزیره العرب 59
- نخستین درگیری با یهود 60
- غزوۀ احد 61
- اشاره 61
- صف آرایی دو لشکر 62
- آغاز جنگ 63
- غزوۀ حمراء الاسد 66
- مقایسه ای کوتاه 66
- درس بیست و هفتم 68
- اشاره 68
- پیش گفتار 70
- سنّت در عصر ابو بکر 75
- سیاست ابو بکر با موافقان و مخالفان بیعتش 75
- اشاره 75
- ابو بکر،خلیفه ای از قریش 75
- ارزیابی این گفتارها 78
- نتیجۀ کار مخالفان بیعت ابو بکر 79
- بنی هاشم 79
- اشاره 79
- انصار 79
- واکنش دستگاه خلافت در برابر خانۀ فاطمه علیها السّلام و بست نشینان آن خانه 80
- اشاره 82
- سیاست حکومت ابو بکر نسبت به سنّت و حدیث پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 82
- دور نگه داشتن انصار و بنی هاشم از میدان سیاست 82
- اشاره 82
- قبایل عرب خارج مدینه 82
- روایت حدیث در تأیید سیاست حکومت ابو بکر 83
- اهمیّت قول و قرارداد در نظر اعراب جزیره العرب 85
- علّت سکوت اصحاب پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم در برابر دستگاه خلافت 85
- عملکرد حکومت ابو بکر با حدیث و سنّت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 86
- جلوگیری از روایت حدیث پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 89
- اشاره 92
- درس بیست و هشتم 92
- عمر خلیفه ای از قریش 93
- سیاست حکومت در عصر عمر 93
- اشاره 93
- سنّت در عصر عمر 93
- سیاست برتری جویی برای قبیلۀ قریش 94
- چگونگی حکومت قبیلۀ قریش بر مسلمانان 95
- سیاست برتری جویی برای نژاد عرب 96
- سیاست بنیان گذاری نظام طبقاتی در جامعۀ مسلمانان 98
- سیاست حبس صحابه در مدینه 99
- سیاست ساختن ذوی القربی و اهل بیت برای پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 100
- معرّفی عبّاس و فرزندش به عنوان ذوی القربی و اهل بیت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 101
- حکمت دستور الهی در معرّفی اهل البیت علیهم السّلام 102
- معرّفی عایشه در مقام بانوی نمونۀ اسلام 103
- معرّفی ابو بکر و عمر به عنوان دو یار برتر پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 103
- سیاست جلوگیری از انتشار حدیث و سنّت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 104
- سیاست حکومت عمر نسبت به حدیث و سنّت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 104
- اشاره 104
- علّت نهی عمر از روایت حدیث و پرسش از تفسیر قرآن 106
- تعیین احکام و قوانین توسّط خلیفه 107
- روایت حدیث در تأیید سیاست خلیفه 107
- نشر اخبار بنی اسرائیلی 107
- نمونه ای از روایت حدیث در تأیید سیاست عمر 108
- بینشی که این گونه روایت ها پدید آورد 109
- بازگشت به بحث سیاست عمر 111
- پایان خلافت عمر و تعیین شورای شش نفری 112
- اشاره 112
- ارزیابی شورا و بیعت عثمان 114
- جریانات پس از بیعت 114
- نتیجۀ بحث 116
- اشاره 117
- سنّت در عصر عثمان 117
- سیاست حکومت عثمان 117
- دورۀ شش سالۀ اوّل 117
- عثمان خلیفۀ اموی 117
- اشاره 118
- سیاست حکومت عثمان نسبت به حدیث و سنّت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 118
- دورۀ شش سالۀ دوم 118
- چگونه خلافت عثمان به پایان رسید 119
- سنّت در عصر علی علیه السّلام 121
- علیّ بن ابی طالب علیه السّلام،وصیّ پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 121
- بیعت با امام علی علیه السّلام 121
- اشاره 122
- سیاست حکومت امام علی علیه السّلام 122
- نتیجۀ این سیاست 123
- تقسیم حکومت بر شهرها 123
- چند نمونه از مقابلۀ امام علی علیه السّلام با نژادپرستی 125
- درس بیست و نهم 128
- اشاره 128
- اشاره 129
- مقدّمه 129
- اجازۀ تدوین حدیث در مکتب خلفا 131
- انتشار احادیث اهل بیت علیهم السّلام در زمان درگیری بین سران مکتب خلفا 131
- بازگشت به کار تدوین حدیث در مکتب خلفا 133
- اشاره 135
- اشاره 135
- اختلاف و فرقه گرایی در مکتب خلفا 135
- اختلاف در احکام اسلام 135
- روش سیاسی ابو حنیفه و شاگردانش 137
- اشاره 138
- اختلاف در عقاید 138
- فرقۀ جهمیّه 139
- اشاره 139
- آرای جهم و جهمیّه 139
- زندگانی جهم 140
- تحرّک سیاسی جهم 141
- آرای معتزله 143
- فرقۀ معتزله 143
- اشاره 143
- اهل حدیث 144
- فرقۀ اشعری 145
- فرقۀ سلفیّه 146
- فرقۀ وهّابیّه 147
- اشاره 147
- محمّد بن عبد الوهّاب و سعودی ها 149
- درس سی ام 150
- اشاره 150
- مقدّمه 151
- تعیین اوصیای پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 151
- وحدت در مکتب اهل بیت علیهم السّلام 151
- در مکتب خلفا: 152
- کتمان حدیث 152
- قیام های پیروان مکتب اهل بیت علیهم السّلام 153
- در مکتب اهل بیت علیهم السّلام: 153
- اثر تعیین اوصیای پیامبر و کتمان حدیث 154
- شناخت شیعه و تشیّع 155
- اشاره 159
- سبائیّه 159
- اختلاف در مکتب اهل بیت علیهم السّلام 159
- اشاره 159
- کیسانیّه 159
- عقیدۀ کیسانیّه 160
- حقیقت این داستان 161
- غرابیّه 162
- اشاره 164
- فرقۀ سبائیّه: 164
- مقایسه بین فرقه هایی که برای مکتب اهل بیت علیهم السّلام جعل کرده اند 164
- غرابیّه: 165
- زیدیّه 165
- کیسانیّه: 165
- اسماعیلیّه 167
- فطحیّه 167
- داستان مسیلمۀ کذّاب و بنی حنیفه 171
- اشاره 171
- غلات 173
- اشاره 174
- علل به وجود آمدن فرقه های دینی 174
- مسیلمۀ کذّاب و بنی حنیفه 175
- اسماعیلیّه 176
- اشاره 176
- غلات 176
- افرادی که مدّتی در شناخت امام زمان خود دچار سردرگمی می شدند: 177
- قیام امامزادگان: 177
- حقیقت امر 178
- اخباری ها و اصولی ها 179
- اختلاف های فکری در مکتب اهل بیت علیهم السّلام،در دوران غیبت کبری 179
- خلاصۀ بحث 181
- درس سی و یکم 184
- اشاره 184
- مقام اهل بیت در سنّت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 185
- مقام اهل بیت علیهم السّلام در کلام خدا 185
- پیش گفتار 188
- پیامبر تفسیر آیات قرآن و سنّتش را به امر پروردگار نزد دوازده وصیّ اش به ودیعت نهاد 190
- مقدّمه 190
- سرگذشت حدیث در مکتب اهل بیت 191
- اشاره 191
- مجالس تعلیم منظّم 191
- مجالس تعلیم و دیدارهای نامنظّم امام با رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 193
- دستور کتابت علوم توسّط اوّلین وصی برای دیگر اوصیا 194
- آخرین جلسۀ تعلیم 196
- جامعه یا کتاب امام علی علیه السّلام 197
- امام حسن،امام حسین و امام سجّاد علیهم السّلام 198
- کتاب های امام علی علیه السّلام در دست ائمّه اهل بیت علیهم السّلام 198
- امام محمّد باقر علیه السّلام 201
- امام موسی بن جعفر علیهما السّلام 202
- امام رضا علیه السّلام 202
- امام صادق علیه السّلام 202
- مراجعۀ امامان مکتب اهل بیت علیهم السّلام به«جامعه» 203
- اشاره 206
- سرگذشت حدیث در مکتب خلفا 206
- سخن آخر 208
- درس سی و دوم 209
- اشاره 209
- اساس تفکّرات دو مکتب در امر امامت 210
- اشاره 210
- مقدّمه 210
- خداوند حافظان اسلام پس از پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم را تعیین فرموده و پیامبر این امر را به امّت تبلیغ نموده است 210
- اشاره 210
- معنای لغوی خلیفه 211
- خلیفه در اصطلاح اسلامی 212
- خلیفه در اصطلاح مسلمانان 212
- اشاره 214
- امامت در مکتب خلفا 214
- خلیفه و مسلمانان 217
- اشاره 220
- امامت در مکتب اهل بیت علیهم السّلام 220
- نظریۀ مفسّران در مورد تفسیر این آیه 223
- بررسی شرط انتصابی بودن 225
- اثبات امامت عموم اهل بیت علیهم السّلام 226
- اشاره 226
- حدیث ثقلین 226
- روایات تعداد ائمّه 228
- تفسیر حدیث و سرگردانی شارحان 229
- مفهوم حقیقی این روایات 235
- چگونه و چرا این حدیث از تحریف مصون مانده است 237
- اشاره 238
- جانشین آیندۀ پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم،در اوّلین دعوت علنی 238
- تصریح روایات بر نام امام و خلیفۀ پس از پیامبر 238
- اشاره 242
- سرپرست بعد از پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 242
- حدیث اوّل 244
- بررسی حدیث 245
- حدیث دوم 247
- اهمیّت تعیین امام علی علیه السّلام به عنوان وصیّ بلافصل پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 248
- درس سی و سوم 250
- اشاره 250
- پیش گفتار 251
- اثر اندیشه های اهل کتاب بر فرهنگ مسلمانان 252
- اشاره 252
- نشر فرهنگ اهل کتاب بین مسلمانان،توسّط خود اهل کتاب 252
- اشاره 252
- بررسی حدیث 254
- بررسی روایت ابو هریره و انس 256
- نشر فرهنگ اهل کتاب بین مسلمانان،توسّط بعضی از مسلمانان 258
- ابو هریره ،از صحابۀ پیامبر 258
- اشاره 258
- اشاره 258
- اعتراف ناگوار ابو هریره 260
- عبد اللّه بن عمرو عاص 261
- اشاره 262
- مقاتل بن سلیمان بلخی 262
- نمونه ای از روایت های جعلی مقاتل در تأیید خلفا 265
- بررسی حدیث 266
- داستان آفرینش آدم 266
- داستان کشتی گرفتن یعقوب با خداوند 267
- بینش حاصل این گونه گفتارها 267
- یهود: 268
- اثر تورات بر فرهنگ بشری 268
- اشاره 268
- مسلمانان: 269
- نصاری: 269
- نقش شناسایی کاربرد الفاظ،در فهم گفتار 270
- حقیقت و مجاز 270
- خلاصۀ سخن اینکه: 271
- اشاره 272
- «ابن خزیمه»در مکتب خلفا 272
- مقایسه دو کتاب توحید،در دو مکتب 272
- شیخ صدوق در مکتب اهل بیت علیهم السّلام 273
- اشاره 274
- درس سی و چهارم 274
- صورت خدا در روایات مکتب خلفا 275
- بحث اوّل : صورت خدا در دو مکتب 275
- کشف حقیقت در روایات اهل بیت علیهم السّلام 276
- بررسی و مقایسۀ بین احادیث 277
- اشاره 277
- حذف ابتدای حدیث 277
- دو اضافه در حدیث 278
- بحث دوّم : وجه اللّه در دو مکتب 280
- وجه اللّه در مکتب خلفا 280
- اشاره 281
- وجه اللّه در مکتب اهل بیت علیهم السّلام 281
- قانون اوّل برای شناخت صفات پروردگار 283
- قانون دوم برای فهم جمله های قرآن 284
- بررسی و مقایسه 285
- نتیجۀ بحث 286
- عین اللّه در مکتب خلفا 289
- بحث سوم : عین اللّه در دو مکتب 289
- اشاره 292
- عین اللّه در مکتب اهل بیت علیهم السّلام 292
- بررسی اقوال و احادیث مکتب خلفا دربارۀ«عین اللّه» 292
- روایت عبد اللّه بن عمر بن خطّاب،دربارۀ«دجّال» 296
- روایت ابو هریره 297
- اشاره 298
- درس سی و پنجم 298
- اشاره 299
- بحث اوّل : ید اللّه در دو مکتب 299
- ید اللّه در مکتب خلفا 299
- انگشتان خدا در روایات مکتب خلفا 300
- حدیث اوّل:بیان معنی«ید اللّه»در قرآن 302
- پاسخ اهل بیت علیهم السّلام 302
- حدیث دوم 303
- حدیث سوم:بیان معنی«قبضته»در قرآن کریم 303
- بررسی و مقایسۀ روایات و تأویل آیات دربارۀ«ید اللّه» 304
- پا و ساق خدا در مکتب خلفا 306
- پا و قدم خدا،در روایت های مکتب خلفا: 306
- بحث دوم : پا و ساق خدا در دو مکتب 306
- ساق خدا در روایت های مکتب خلفا: 307
- تفسیر«یکشف عن ساق»در احادیث اهل بیت علیهم السّلام 308
- بررسی حدیث کشف ساق 310
- بحث سوم : عرش و کرسی در دو مکتب 313
- اشاره 313
- عرش خدا قبل از خلق مخلوقات: 314
- عرش و کرسی در مکتب خلفا 314
- عرش خدا بر پشت بزهای کوهی: 315
- سنگینی خدا بر عرش و کرسی یا«حدیث اطیط»: 316
- روایتی دربارۀ کرسی و حاملان کرسی: 317
- «حدیث اطیط»در روایت کعب الاحبار یهود: 317
- چند روایت در معنای کرسی: 319
- عرش و کرسی در مکتب اهل بیت علیهم السّلام 319
- دو روایت دربارۀ عرش: 319
- یک روایت دربارۀ عرش و کرسی: 320
- مقایسۀ روایات و بررسی تأویل آیات در دو مکتب 321
- عرش و کرسی در مکتب خلفا: 321
- معنی عرش و کرسی در روایات اهل بیت علیهم السّلام: 322
- اشاره 322
- کرسی: 323
- عرش در زبان عربی: 323
- معنی استوی: 323
- نتیجۀ بحث 325
- درس سی و ششم 328
- اشاره 328
- اقوال گروه مجسّمه و مشبّهه 329
- اشاره 329
- بحث اوّل : مکان خدا در دو مکتب 329
- فرود آمدن خدا از عرش به آسمان: 330
- روایات مکتب خلفا در مکان داشتن باری تعالی و نقل و انتقال او 330
- رفت و آمد ملائکه نزد خداوند: 331
- خبر معراج: 332
- تأویل آیۀ «وَ جاءَ رَبُّکَ...» : 333
- اشاره 333
- روایات اوصیای پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم،در نفی مکان و نقل و انتقال باری تعالی 333
- خبر عروج پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم: 334
- کشف حقیقت در حدیث نزول خدا به آسمان اوّل: 334
- رفع شبهه در خبر معراج: 335
- جواب کلّی در شبهۀ مکان داشتن خداوند: 337
- بررسی و مقایسه 338
- بحث دوم : در پس پرده بودن خدا 342
- در تأویل آیات و روایات مکتب خلفا 342
- روشنگری اوصیای پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 344
- بررسی و مقایسه 346
- اشاره 348
- درس سی و هفتم 348
- بحث اوّل: رؤیت خدا در دو مکتب 349
- اشاره 349
- رؤیت خدا در مکتب خلفا 349
- رؤیت شدن باری تعالی توسّط پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم در دنیا 349
- رؤیت شدن خداوند توسّط امّت پیامبر خاتم صلّی اللّه علیه و آله و سلّم در قیامت 350
- نفی رؤیت در مکتب اهل بیت صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 353
- بررسی و مقایسه 356
- هم نشینی با خدا و رؤیت او در مکتب خلفا 362
- بحث دوم : هم نشینی با خدا در دو مکتب 362
- روشنگری بحث رؤیت،در مکتب اهل بیت علیهم السّلام 369
- اشاره 369
- پاسخ به احادیث رؤیت مؤمنان در بهشت 369
- بررسی و مقایسه 373
- احیای عقیده به توحید توسّط اوصیای پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 377
- بحث سوّم : خلاصۀ سخن دو مکتب در توحید 377
- درس سی و هشتم 381
- اشاره 381
- بحث پیرامون قرآن؛قدیم،مخلوق یا هیچ یک 383
- اشاره 383
- در مکتب خلفا 383
- آتش افروز این معرکه 386
- در مکتب اهل بیت علیهم السّلام 391
- اشاره 395
- بررسی و مقایسه 395
- چرا نمی توان قرآن را«قدیم»نامید 396
- چرا نمی توان قرآن را«مخلوق»نامید 397
- چرا نمی توان قرآن را از پیش خود نام گذاری کرد 398
- چرا مجادله در مخلوق یا قدیم بودن قرآن بدعت است 399
- تأثیر اوصیای پیامبر،در تصحیح این بینش غلط 402
- اشاره 403
- درس سی و نهم 403
- جبر و تفویض 404
- اشاره 404
- عقیده به جبر در مکتب خلفا 405
- جبر و تفویض،در روایات اوصیای پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 408
- بررسی و مقایسه 415
- سعادت و شقاوت آدمی 416
- اشاره 416
- عالم نطفه یا جنین 416
- عالم دنیا 417
- عالم آخرت 419
- شناسایی الفاظ و اصطلاحات 422
- القضاء 422
- اشاره 422
- قدر 424
- فتنه 425
- درس چهلم 427
- اشاره 427
- نبی 429
- رسول 429
- وصیّ پیامبر 429
- اشاره 429
- چند اصطلاح مهم 429
- خلیفه اللّه 430
- امام 430
- اهل بیت 430
- محدودۀ سیرۀ ائمّه علیهم السّلام 431
- نقش اصلی ائمّه علیهم السّلام 431
- فهرست خدمات حضرت امیر علیه السّلام 433
- پاسخ به سؤالات علمای اهل کتاب 433
- راهنمایی خلفا خصوصا در احکام قضاوت 433
- جمع آوری قرآن 433
- اشاره 433
- تبلیغ اسلام صحیح 434
- نفی حجّیت سیرۀ خلفا 434
- فعالیت های اقتصادی 434
- شکستن نظام طبقاتی 434
- جریان سقیفه 435
- زندگانی حضرت امیر علیه السّلام در زمان خلفای سه گانه 435
- اشاره 445
- اقدامات خلفا و برخورد حضرت امیر علیه السّلام 445
- برخورد با مخالفان داخل مدینه 445
- برخورد با مخالفان خارج مدینه 446
- منع نقل حدیث از پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 448
- جداسازی قرآن از شرح و تفسیر پیامبر 451
- اشاره 456
- تغییر احکام 456
- عمرۀ تمتّع در عصر پیامبر: 457
- عمره تمتع پس از عصر پیامبر: 460
- اشاره 465
- مدرک قرار دادن سیرۀ شیخین،کنار قرآن و سنّت پیامبر 465
- قضاوت های غیر عادلانه: 467
- تغییر مقام ابراهیم: 467
- تصرّف خانۀ جعفر،پسر عموی پیامبر و انضمام آن به مسجد النّبی: 467
- تغییر صاع پیامبر: 467
- ازدواج های باطل: 467
- غصب فدک: 467
- تغییر سهم بیت المال: 468
- بلند نخواندن «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» : 468
- کم کردن تکبیر نماز میّت: 468
- حرام کردن متعۀ نساء و متعۀ حج: 468
- تغییر حکم طلاق: 468
- تغییر مسجد پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم: 468
- برداشتن حدّ نوعی شراب: 468
- مسح بر خفّین: 468
- نماز مستحب با جماعت به جا آوردن: 469
- تغییر در حکم صدقات: 469
- طبقاتی کردن جامعه 470
- روی کار آوردن و اختیار دادن به بنی امیّه 471
- شورش علیه عثمان،و برخورد حضرت امیر علیه السّلام 474
- درس چهل و یکم 478
- اشاره 478
- زندگانی حضرت امیر علیه السّلام در زمان حکومت 479
- بیعت مردم با حضرت،و اهمّیت حکومت ایشان 479
- اشاره 482
- جنگ جمل به رهبری عایشه،طلحه و زبیر 482
- مخالفان حضرت امیر علیه السّلام 482
- جنگ صفّین به رهبری معاویه 493
- ریاست طلبی معاویه 496
- خلاصه ای از جنگ صفّین 498
- جنگ نهروان با خوارج 500
- پیشگویی پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم نسبت به خوارج 502
- رفع فتنۀ قریش 514
- نتایج جنگ های حضرت امیر علیه السّلام 514
- بطلان خوارج 520
- درس چهل و دوم 522
- اشاره 522
- شکست نظام طبقاتی و ایجاد عدالت اجتماعی 523
- خدمات حضرت امیر علیه السّلام در زمان حکومت 523
- اشاره 530
- نشر معارف اسلام 530
- تبلیغ مردم 531
- قرآن کریم 532
- جدول تأسیس و تعلیم و انتشار علم نحو 540
- اشاره 541
- سنّت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 541
- تربیت شاگردان 542
- تشویق صحابه به نقل حدیث پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم 543
- نفی حجّیت سیرۀ خلفا و پایه گذاری مکتب تشیّع 546
- فهرست مندرجات 553
بود،بر من بپوش.
در این وقت ابو سفیان ندا کرد:آیا محمّد زنده است؟پاسخش گفتند:آری.
ابو سفیان بانگ برآورد و شعار داد:«اعل هبل!اعل هبل!»:«والاتر و برتر باش ای بت هبل! والاتر و برتر باش ای بت هبل!»
پیامبر فرمود تا در پاسخش بگویند:
«اللّه أعلی و أجلّ!»:«خداوند والاتر و برتر و با جلالت است.»
ابو سفیان ندا در داد:«لنا العزّی و لا عزّی لکم!»:«ما بت عزّی داریم و شما بت عزّی ندارید!» پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم فرمود تا در پاسخش بگویند:
«اللّه مولانا و لا مولی لکم!»:«مولا و آقا و سرپرست ما خداست،و شما آقا و سرپرست ندارید!»
*** جنگ احد با کشته شدن شصت و هشت تن از رزمندگان اسلام پایان یافت.پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم دستور داد شهدا را در همان دامنۀ کوه احد دفن کردند و در همان روز به مدینه بازگشتند.
مقایسه ای کوتاه
در این جنگ رفتار«علی»با علمدار قریش،در مقایسه با رفتار ابو سفیان و هند(پدر و مادر معاویه)با جسد حمزه سیّد الشهدا،شایان توجّه است.
همچنین رفتار«نسیبه»،یک زن انصاری،در محبّت و از خودگذشتگی در برابر پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و رفتار هند،یک زن قریش،در کینه توزی بر مسلمانان.
غزوۀ حمراء الاسد
قریش در راه بازگشت به مکّه،با هم به شور نشستند و گفتند:پس از شکست لشکر محمّد چه شد که ما به مدینه حمله نبردیم تا کار محمّد را تمام کنیم؟!
این خبر در اوّلین شبی که پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم از احد به مدینه بازگشته بود،به آن حضرت رسید.پیامبر فردای آن روز،یکشنبه هشتم شوّال،دستور داد برای تعقیب دشمن لشکری از مدینه بیرون آید،و جز همانان که در جنگ احد زخم برداشته اند،در آن لشکر شرکت نکنند.این خود سرزنشی سخت و شکننده بود برای آنها که در جنگ احد گریخته بودند.