جلوه های نور صفحه 133

فرار می کند) . که در آن روز ، برای جبران هر ادعائی که بر علیه او شود چیزی در اختیار ندارد جز اینکه اگر اعمال صالحی دارد تقدیم نماید یا گناهان طرف مقابل را بپذیرد . روزی سخت که ریزه کاریهای به حساب نیامده ، آشکار و محاسبه می شود . در آن روز هر کسی از دَینی که بر ذِمّه دارد ترسان و پریشان است و از حقّی که بر ذمّه دارد خائف و لرزان ! بدهکاریهای پرداخت نشده و خسارات جبران نا شده و از جهتی تهمت ها ، اهانت ها ، غیبت ها ، کمک به ظلم و ظالم ، و از آن همه قصوری که در حفظ ، تاءدیب ، تعلیم و تعلّم ها مرتکب شده است .

و اما خارج از این مقوله نیز به یاد آوریم ، آنجا که لقمان به پسر می گوید :

از حرکت مورچه در شب تاریک و بر روی سنگ صاف نامحسوس تر است ،(164) و نیز گاهی می تواند در یک سلام ساده خدایا ! ما را مستحق فضل و رحمت خود قرار ده و در سختی ها و آسایش ، لبخند رضا و تسلیم را از چهره ما دور مفرما که تو بر هر چیز قادری .

س ه 1/12/79

مشورت

مشورت عبارت است از در میان گذاشتن مطلبی قابل شور ، و کسب نظرهای مختلف و مسلّم اینکه برای اظهار نظرِ خوب باید افراد خوب گرد هم آیند ، و حضور یک فرد ناباب هم ممکن است انحراف به وجود آورد .

در قرآن با ذکر بعضی از خصائص مؤ منین از جمله ((آنها که

بخدا ایمان آورده اند و بخدا توکل می کنند ، آنها که از کبائر و فواحش دوری می نمایند و موقعی که غضبناک می شوند می آمرزند ، آنها که در می نمایند) .

این تجانس عملی و ایمانی ، شرایط لازم افراد را برای مشورت به ذهن می آورد ، حال اگر یکی از این خصائص را به حساب نیاوریم به قابلیّت یک مشورت الهی خدشه وارد می شود ، مثلا اگر نماز نخواند یا از کبائر و فواحش دوری نکند ، و غیره .

را از نیکی و بخشش بازداشته و از بی چیزی و فقر می ترساند ، و نه ترسو را که تو را در کارها سست می گرداند ، و نه حریص را که از حرص زیاد ، ستمگری را در نظرت جلوه می دهد ، که بخل و ترس و حرص غرائز گوناگونی اند که بدگمانی به خدا آنها را گرد می آورد)) . (165)