جلوه های نور صفحه 20

فرادی با تنها فرق دارد ، مثلا وقتی نماز را فرادی می خوانیم یعنی به جماعت نمی خوانیم که تعدادی ممکن است به عللی به تنهائی نماز بخوانند و وقتی این تنهاها را جمع ببندیم فرادی می شود . مَثْنی نیز شبیه به آن است ، یعنی فرادی به معنای یکی یکی است و مثنی یعنی دوتا دوتا ، و این به آن معنا نیست که فقط یکی یکی یا دوتا دوتا قیام نمائیم نه بیشتر ، بلکه این حدّاقل است یعنی حتی یکی یکی یا دوتا دوتا برای خدا قیام نمائید ، چرا که از طرف دیگر خدا و اقامه نماز قیام لِلّه باشد که هست ، یا ممکن است قیام لِلّه در جنگ و کشتن و کشته شدن باشد ، و زمانی هم تفکّر و نهی از منکر می نمودند و آنجا که باید ، با سکوت و تحمّل مصائب بر امور نظارت داشتند که صلوات اللّه علیهم اجمعین .

لذا وقتی قیام ، لِلّه شد ، همه چیز را در بر می گیرد ، و هر کس در هر کجا به آن مدد می جوید ، چرا که خودِ شنیدن این کلام و عمل به آن از مدد پروردگار است و هم اوست که اگر کسی را از این گونه مواعظ محروم فرماید ، کسی قادر نیست در جبران آن کاری انجام دهد ، و کسی را محروم نمی فرماید مگر اینکه در اثر نافرمانی و آلودگیها ، از ساحت قدس کبریائی فاصله بگیرد که نستعیذ باللّه .

س

ه 10/7/62

حکمت ، نور تشخیص و هدایت بسوی خداوند تعالی

بسیاری داده شده است ) . (30)

آری ، در آن هنگام که حکمت الهی بر انسانی تجلّی کند ، بر درک و بصیرتش بیفزاید ، و حقایق در ابعاد واقعی خود جلوه کند ، مرز این زندگی را در نوردد ، و هر گاه و بیگاه آن جهان و آن نشئه و آن همه که الْک افِرِ)) (دنیا برای مؤ من همانند زندان است و برای کافر چون بهشت ) . (31)

اگر کسی بخواهد در خود فرو رود ، اگر کسی بخواهد در کوچکی و حقارت خود تصوّری داشته باشد ، اگر بخواهد در هست و نیست خود تاءمّلی نماید ، لامحاله در بی وزنی و بی قدری خود نه معلّقی بر او تعلّق می گیرد و نه سکون و پروازی بر او مترتّب است ، و اما آن هنگام که به خدا توجّه نماید ، به خود که مخلوق اوست و هم متوکّل و متّکی به او ، در ارتباط خلقت و اتّکاء و توکّل می تواند خودی تصوّر نماید ، و از درک این همه واقعیّت ها به تدریج خود را به کمال و نتیجه حکمت است و (انتخاب ) راه درست از فروع آن است ) . (32)

فی المثل ، انسان می اندیشد که چرا خلق شده است ، تا وقتی که به این سخن خداوند تبارک و تعالی می رسد که : (خلق نکردم جن و انس را جز اینکه مرا پرستش نمایند) (33) ، از این کلام رحمان جلّ جلاله که همه حکمت است ، علّت غائی و غرض آفرینش انس و جن دانسته می شود؛ این دانستن

و علم نخستین ثمره آن است ، انتخاب راه درست و صواب که از فروع آن است ، عبادت خداوند تبارک و تعالی است .