جلوه های نور صفحه 49

و امکان دعا در بندگانِ وارسته ، از آن است که دعای آن بزرگواران خود دارای حدودی تعیین شده و کیفیّتی از قضاءِ الهی است ، و نیز حسنِ یقین آنان باعث رضای آنها به قضای خداوند تبارک و تعالی است که ((بِالرِّض اءِ بِقَض اءِ اللّه یُستَدَلُّ عَلی حُسْنِ الْیَقین ))(61) (رضا به قضاء الهی دلالت بر حسن یقین است ) .

قضاء الهی درباره نیکان و بدان اِعمال می شود ، هر دو می میرند ، هر دو کشته می شوند و هر دو زندگی می کنند ، ولی نکته در ذهنیّات آنها ابتدا می شود و با عمل شعاع می یابد؛ نقطه اصلی در مؤ من ، اخلاص توحیدی است و شعاعِ نخستینِ آن صراط مستقیم را روشن می نماید و هم او که با

اتّکاء به خداوند تعالی در این راه قدم برمی دارد ، و اما نقطه اصلی در آن دیگر ، شائبه کفر گونه ، خودباوری و نارضائی از قضاء الهی است چرا ، آن که در مقابل خدا هیچیِ خود را به درک نیاورَد در پوچیِ خود گرفتار شود . مؤ من ، منصف ، بینا و روشن ، و راضی به قضاء الهی است و نورِ ایمان بر قلبِ مؤ من اشعه حکمت می پراکند ، او درک می نماید بیشتر از آنکه وصف نماید ، و این دانشِ بیشترینِ او به خدا ، باعث رضای بیشترینِ او به قضاءِ الهی است که ((اَعْلَمُ النّ اسِ بِاللّهِ اَرض اهُمْ بِقَض ائِهِ))(62) (داناترین مردم به خداوند ، راضی ترین آنها به قضاء اوست ) .

س ه 22/7/63

قَدَر در قضا و قدر

قَدَر در بیانِ آفرینش را ، معنا این است که هر عملِ پروردگار تبارک و تعالی با توانائی کامل از حکمت و مصلحت ، نموده ایم ) ، لیله مبارکه قَدْر ، و نزول فرشتگان در آن به اذن الهی در موردِ هر امری ، خود بیانگر عظمت و اهمیّت موضوع است . در توجّه و دقّت به آنچه در پیرامون ما می گذرد ، همچون ریزشِ حساب و شماره شده قطرات باران ، نزول برف در اشکال هندسی مختلف ، ترکیب اتم ها در کیفیّتی خاص ، تشکیل مولکولها ، قوام هسته و حرکت الکترونها در پیرامون آن از روی دقّت و حسابِ صحیح همانند گردش ستارگان و کهکشان ها با محاسبه تا میلیاردیم ثانیه و دقیق تر ، نظم و قَدَری در حدّ فوق العادگی و برای

هر ذی شعوری محیّر العقول است .

درک ها ، اندیشه ها ، نبوغ ها ، مهر و محبت و خشم ، در اندازه های متفاوت و افراد مختلف ، و همین گونه از بی نهایتی تا بی نهایتی دیگر((دریائی ژَرف )) از ((اسرار الهی )) است که کرانه نمی شناسد ، لذا مؤ من را درک این کلّیات ، خود حدّی در کفایت است ، و ایمانی بی شائبه بر اینکه اِعمال قَدَر ، چون قضا ، بر نحوی صحیح و حکمت الهی بوده ، و هم باعث نظم و ترتیب امور دنیوی و اخروی است ، و این همه هر چه هست از اوامر و نواهی الهی نیز قضا و قَدَری در صلاحِ انسانهاست ، در نیل به تکامل ، که آزادی عمل در رسیدن به ثواب و عقاب در آن مضمر و امور در تمشیتی صحیح در جریان است .

در دستگاه پر عظمت خلقت ، آدمی ، گونه ای استثنائی است ، به طریقی که آنچه را انجام می دهد خود انجام می دهد ، و هم خود انجام نمی دهد ، این از دقایق تکاملی و ظریفِ خلقت است ، چه اتّکاءِ شرک گونه به خود را ، از بین می برد؛ انسان آنجا که اراده نماید برای انجام کاری ، خود را در خطِ انجام قرار داده است و از امکانات داده شده ، استفاده می نماید که خواه نا خواه در محدوده مسئولیّت قرار می گیرد ، و در این محدوده ، خوف و رجاء ، متعادل باشد ، باید حقیقت امر را در لزوم تعادل بین جبر و تفویض

نیز درک نماید ، و قدم به قدم با اتّکاء و توکّل به خداوند تعالی و بر طبق دستورات الهی پیش رود تا دوره حساس زندگی که در واقع مَعْبَری در امتحان و تکامل