جلوه های نور صفحه 72

موعظه

سیر زندگی ، سیری در عبرت و موعظه است ، و چه نیکو فرمود بهترین اوصیاء که ((اِذَا اَحَبَّ اللّهُ عَبْدا وَعَظَهُ بِالعِبَر))(79) و هم اینکه : ((فَیَالَهَا مَوَاعِظَ شَافِیَهً لَوْ صَادَفَتْ قُلُوبا زَاکِیَهً وَ اَسْمَاعا وَاعِیَهً وَ آرَاءً عَازِمَهً))(80) (شگفتا ، از این همه موعظه شفابخش ! به شرط آنکه برخورد نماید با قلب های پاکیزه ، و گوشهای شنوا ، و اندیشه های مصمّم . ) رسائیِ موعظه ، با کیفیّتِ پندپذیری در ارتباط است ، و آن کس که در پندپذیری درکی مبهم دارد قصور واعظ نیست ، چه می بینیم آنچه را که می بینیم که همه موعظه اند ، و زندگی مجموعه کاملی از پندپذیری و تنبّه و بیداری است که الحق نقصی در کمال ندارد ! هم نه تنها آن که نمی داند ، محتاجِ موعظه است ، بلکه آن کس که می داند هم ، می داند که چه بسیار محتاج به آن است .

اعتقادی در اخلاص ، و به دور از تکبّر و خودبینی ، و اینکه هر واعظ الهی سخن از خدا دارد ، گسترشی از فیوضات ربّانی می آورد که انسانِ خوب را خوب تر و غفلت زده مایل را بیدار می نماید ، بالاخص که مکتبِ ما

، همه سخن ها از خود لطفی از زیبائی و تکاملی در حدّ غایت است ، چه آن انسانی فرزانه یا موجودی گذرا ، یا احساس که ، آن را که طهارت و تقوی نیست ، در آسمانِ گرفته ذهنِ خود ، بسا که معجزه را سحر و کلماتِ رحمانی را شعر و راهنمایان خدائی را با نارواها در هم آمیزد ، که این شومْ پاداشی ، مسلّما از خبائث نیّات و رذائل گناهان است ، ولی نه همه آنان ، چه برای گناهکاری جاهل که در فرار از آلودگیهاست ، و منجلاب زده ای که در تنفّر از آن مفرّی می جوید ، مواعظ خدائی روشنی و طهارت و بیداری می آورد . آری او در نخست با هر چه نیکوئی و خدائی است وجهه ای بستانکارانه دارد ، ولی وقتی از درخششِ ناصحانه روشنی یافت ، بر رسولِ این نور به عذر می نشیند که رحمت خدا بر آنان باد و هم بر آنان که بر آنان به موعظه می نشینند ، در واقعیّتی از حیات که همه در تسبیح پروردگارْ زندگی می یابند .

س ه 17/9/64

توحید

شرک هاست .

از این نقطه والائی و شکوه ، انسان آنچه هست را که از خداست به درک می آورد .

لذا ، از همه و خود رها می شود ، و در جوّی انسانی به پرواز در می آید .

جز این ، انسان به والائی نمی رسد و جز همین کلمه از قرآن ، کلمه دیگری گویائی آن را ندارد ، و فلسفه ها ، آن را در محاصره می گیرند ، و در نتیجه اندیشه