- مفهوم جاهلیّت 1
- جاهلیّت در آیینه تاریخ و قرآن 1
- دوره جاهلیّت 2
- وضع عمومی عرب در دوره جاهلیّت 3
- کعبه ، حج و حرم 4
- دیانت عرب جاهلی 4
- وضعیّت اجتماعی 5
- ویژگیهای جاهلیّت از دیدگاه قرآن 5
- حکومت و فرمانروایی در عصر جاهلی 7
- حکومت و فرمانروایی در عصر جاهلی 7
- انواع حکومت در شبه جزبره عربستان 8
- دولتهای حیره و غسّان 9
- دولت یمن 9
- اشاره 10
- حکومت در حجاز 10
- حاکمیّت قریش 11
- فرمانروایی در مدینه 12
- دین و مذهب در عصر جاهلی 14
- دین و مذهب در عصر جاهلی 15
- دین حنیف 15
- بت پرستی 16
- انواع بتها 17
- سرنوشت بتها : 19
- یهود ، مسیحیان وصابئان 20
- تمدن یمن 21
- میزان بهره مندی جامعه جاهلی از تمدن بشری 21
- میزان بهره مندی جامعه جاهلی از تمدن بشری 21
- شمال شبه جزیره عربستان 23
- تمدّن در مهد اسلام 23
- نتیجه بحث 24
- عصر جاهلیّت از دیدگاه امیرمؤ منان علی (ع ) 24
- فرهنگ و عادتهادر دوره جاهلیت 25
- فرهنگ و عادتهادر دوره جاهلیت 25
- خانواده 25
- قبیله 27
- روابط غیر خویشاوندی 28
- تعصب عربی 28
- نظام برده داری در فرهنگ جاهلیت 30
- اسلام والغای بردگی 31
- خرافات 33
- علوم در دوره جاهلیّت 34
- وضعیت اقتصادی و راههای تجاری عرب جاهلی 36
- وضعیت اقتصادی و راههای تجاری عرب جاهلی 36
- بازارهای تجاری قریش 37
- موقعیّت تجاری مکه 37
- رواج ربا و کم فروشی 38
- دیگر انحرافهای اقتصادی 40
- تجارت در اسلام 41
- سنّتها و ارزشهانزد عرب جاهلی و اسلام 42
- سنّتها و ارزشهانزد عرب جاهلی و اسلام 42
- افتخار به نسب و قبیله 42
- بیعت 43
- تعصّب قبیله ای 43
- حمایت از پناهنده 44
- میهمان نوازی 44
- دیگر سنّتهای رایج درمیان عرب جاهلی 45
- زن و خانواده از دیدگاه انسان جاهلی 45
- زن و خانواده از دیدگاه انسان جاهلی 45
- حقوق زن 46
- ازدواج 47
- زناشویی دوستانه 49
- زناشویی تعویضی 49
- زناشویی همگانی 49
- انواع ازدواج 49
- ازدواج با زن پدر و دو خواهر 50
- چند همسری 51
- اخلاق در عصر جاهلی 52
- اخلاق در عصر جاهلی 52
- شجاعت 53
- وفای به عهد 54
- غارتگری و ستمگری 55
- مقدمه 56
- علل گسترش اسلام 56
- سازگاری با فطرت 57
- نقش مکتب در گسترش خود 57
- سهولت 57
- واقع نگری 59
- تدریجی بودن احکام 60
- جهاد 61
- برگزیدگان خدا 62
- ابعاد شخصیّت پیامبر(ص ) 63
- خلق نیکو 63
- شکیبایی واستقامت 64
- علاقمندی به هدایت انسانها 65
- موقعیّت اجتماعی پیامبر(ص ) 66
- درخشان بودن سابقه 66
- موقعیّت اجتماعی پیامبر(ص ) 66
- عرب بودن پیامبر (ص ) 67
- قرشی بودن پیامبر(ص ) 68
- امّی بودن پیامبر(ص ) 68
- قرآن 69
- مبهوت شدن ولید 70
- جاذبه قرآن کریم 70
- تاءثیر بر سران قریش 70
- اسلام آوردن طفیل بن عمرو 71
- اسلام آوردن نمایندگان نصارا 71
- قرآن و داستانهای پیشینیان 72
- قرآن در مدینه 72
- موضع گیریهای صحیح 73
- تهمتهای مشرکان 74
- مبارزه طلبی قرآن 75
- مراحل هماورد جویی 76
- محیط و موقعیّت سیاسی ، اجتماعی وجغرافیایی جزیره العرب 77
- محیط و موقعیّت سیاسی ، اجتماعی وجغرافیایی جزیره العرب 77
- وسعت جغرافیایی شبه جزیره عربستان 78
- پراکندگی جمعیّت 79
- ضعف سیاسی یمن 80
- فقدان دولت متمرکز 80
- حمایت از محرومان و حامیان مخلص 81
- خصلتهای عربی ، بشارتهای یهود ونصاری ، 81
- بشارتهای یهود و نصاری 82
- حمایت از محرومان 83
- حامیان مخلص 84
- 1-140 86
- پی نوشتها 86
- 141-284 100
جاهلیّت در آیینه تاریخ و قرآن
ظهور اسلام در شبه جزیره عربستان زندگی مردم را در تمام ابعاد دگرگون کرد ، و آنان را از وادی گمراهی به شاهراه هدایت رهنمون ساخت . اسلام عربها را که تا آن روز در مقایسه با تمدنهای ایران و روم هیچ به شمار می آمدند ، به همه چیز رساند و سرور جهان ساخت ، کسانی را که تا زمان ظهور اسلام بدترین نوع زندگی و زشت ترین اخلاق را داشتند ، پرچمدار اخلاق و فضیلت گردانید .
در این درس وضعیت قوم عرب را پیش از اسلام بقدر گنجایش مورد بررسی قرار خواهیم داد .
مفهوم جاهلیّت
واژه جهل دو معنا دارد : یکی ؛ ضد علم به معنای نادانی و دیگری ضد حلم به معنای سفاهت و بی خردی و بدسیرتی . این واژه در قرآن کریم به صورتهای گوناگون آمده است . بعضی دانشمندان علوم قرآنی معتقدند که جهل در این کتاب شریف به مفهوم ضد حلم یعنی سفاهت آمده است . (1)
قرآن کریم آنان را که پس از نزول قرآن هنوز در پی قوانین عصر جاهلیت اند این چنین محکوم می سازد :
((اءَفَحُکْمَ الْجاهِلِیَّهِ یَبْغوُنَ وَ مَنْ اءَحْسَنُ مِنَ اللّهِ حُکْما لِقَوْمٍ یُوقِنُونَ))(2)
آیا حکم جاهلیت را می جویند و کدام حکم از حکم خدا برای اهل یقین نیکوترخواهدبود ؟
بیان قرآن درباره تعصبهای جاهلی چنین است :