مقایسه دوره جاهلیت و اسلام صفحه 28

ای مردم ! ما همه شما را از مردی و زنی آفریدیم و شما را ملتها و قبیله ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید . گرامی ترین شما نزد خداوند باتقواترین شما است .

تعصب عربی

عرب دوران جاهلی به تعصّب عربی پایبند بود و برای نسب و زبان خود اهمیت زیادی می داد ، تا آنجا که نسب شناسی در میان آنان به عنوان یک علم مطرح بود . آنان غیر عرب را عجم می خواندند و مقصودشان این بود که آنها نمی توانند مثل عربها فصیح و رسا صحبت کنند و به آسانی شعر بگویند .

فخر فروشی میان افراد مختلف عرب رایج بود و هر قبیله ای خود را برتر از دیگران می دانست و فضیلتهای خود را به رخ دیگران می کشید . ممکن بود که تیره های گوناگون یک قبیله خود را از یکدیگر برتر بدانند ، اما زمانی که پای اختلاف با قبیله دیگر به میان می آمد ، تمام اعضا و تیره های قبیله با هم

یکدل و یکزبان بودند .

خویشاوندی بطور معمول از سوی پدر سنجیده می شد و خویشاوندان پدری گرد هم می آمدند و خانواده و قبیله را تشکیل می دادند . افرادی که از این طریق با هم پیوند برقرار کرده بودند نسبت به هم تعصب داشتند و دفاع از یکدیگر را واجب می شمردند . مثلی در این باره می گوید :

(( من و برادرم علیه پسر عموی مان هستیم و من و پسر عمویم علیه بیگانه . ))

با این وجود ، خویشاوندان مادری نیز نسبت به یکدیگر تعصب می ورزیدند . (107)

روابط غیر خویشاوندی

غیر از خانواده و قبیله که خویشاوندان را به هم پیوند می داد ، انواع دیگری از رابطه نیز در میان قبایل عرب جاهلیت رایج بود . یکی از راههای مرتبط شدن قبایل ، پیمان بستن بود ، که بدان وسیله هر چند خویشاوند نبودند ، تحت مقررات ویژه ای با هم متحد می شدند .