مقایسه دوره جاهلیت و اسلام صفحه 44

بیعت از جمله سنّتهاو ارزشهایی بود که در میان عرب جاهلی رواج داشت . افراد یک قبیله در پرتو بیعت ، با رئیس قبیله پیمان وفاداری و دفاع می بستند و بدون چون و چرا از فرمان وی اطاعت می کردند . قرآن به این سنّت اشاره کرده می فرماید :

(( وَ قالُوا رَبَّنا اِنّا اَطَعْنا سادَتَنا وَ کُبَراءَنا . . . ))(166)

و (مشرکان ) گفتند : پروردگارا ما از مهتران و بزرگان خود پیروی کردیم .

رسول گرامی اسلام اصل بیعت را به رسمیّت شناخت . وی پیش از هجرت به مدینه با برخی از مردم این سرزمین دیدار کرد . آنان با آن حضرت بیعت کردند . پس از هجرت نیز درجریان صلح حدیبیّه مسلمانان با آن حضرت بیعت کردند .

تفاوت مهمی که بین این بیعتها و بیعتهای دوران جاهلیت وجود داشت این بود که کسانی که با رسول خدا بیعت می کردند از

روی اندیشه و اختیار تام بود در صورتی که در بیعت متداول درمیان عرب جاهلی ، اندیشه و تدبر هیچ نقشی نداشت و بیعت ، چشم بسته انجام می گرفت .

میهمان نوازی

میهمان نوازی از جمله سنّتهای پسندیده عرب جاهلی بود . عرب ، هرچند خود زندگی سخت و دشواری داشت ، لیکن میهمانش را گرامی می داشت ، حتّی به قیمت گرسنه ماندن زن و فرزندانش میهمان را سیر نگه می داشت ؛ چنانکه نقل شده است بر یکی از عربها میهمانی وارد شد . او که غذای اندکی درخانه داشت ، صبر کرد تا فرزندانش به خواب روند . آنگاه غذا آورد و با ظرافت چراغ را خاموش کرد و به میهمان چنین وانمود کرد که خود نیز مشغول خوردن است . (167)

وجود همین روحیّه بود که مهاجرت مسلمانان مکّه به مدینه با وجود فزونی مهاجران ، با کوچکترین مشکلی روبه رو نشد و انصار از تازه واردان با آغوش باز استقبال کردند . (168)

حمایت از پناهنده