تقابل فرهنگی در روابط بین الملل اسلام و غرب صفحه 19

ساموئل هانتینگتن در نظریه خود به نام (برخورد تمدنها) درباره تهدید نیروی اسلامی، بی شک اغراق کرده است.

جنبش های اسلامی در درون حصار کشورها محصور مانده اند. شکافی عمیق میان گروه های مختلف احیا طلب از جمله سازمانهای (اخوان المسلمین) که اغلب اعتقاد به اصلاح تدریجی سیاسی و اجتماعی دارند و برخی دیگر از گروه های احیا طلب که در پی اقدامات خشونت آمیز در قالب محافل مخفی هستند، بر سر نحوه رسیدن به اهداف عالیه اسلامی پدیدار شده است.

در نظام بین الملل معاصر، کشورهای اسلامی هر یک ابتدا به منافع ملی - کشوری خویش می اندیشند و همین امر باعث شده است تا این کشورها سیاستها و آمال اسلامی خویش را تعدیل بخشند.

نتیجه گیری

اسلام سیاسی، نیرویی است که از دهه 1970 خیزشی دوباره یافته است، این همان نیرویی است که آشکارا مبین تقابل فرهنگی با غرب است. نیروی بنیادین نهفته در فرهنگ اسلامی و این حقیقت که اسلام کاملا (غیر غربی) و غرب ستیز است، غربیان را بیمناک ساخت و در اندیشه فرو برد که آیا ممکن است نوعی تقابل فرهنگی عمده اسلام

و غرب ظهور یابد؟ گرچه رفته رفته از میزان فوران آتشفشان انقلاب اسلامی ایران کاسته شده است، اما این انقلاب، غربیان را مبهوت و (نگران) خود نموده است. غرب همچنین از رشد اسلام در میان توده های مردمی در الجزایر، مصر و عربستان سعودی وحشت دارد، زیرا معتقد است که رخداد هر گونه انقلاب اسلامی در هر یک از این کشورها، شکاف فرهنگی میان اسلام و غرب را عمیق تر خواهد ساخت و از این رو، حیاتی ترین منافع غرب در معرض تهدید و مخاطره قرار خواهند گرفت.

این استدلال که تمدن اسلامی بیش از پیش تمدن غربی را تهدید خواهد کرد، بسیار مشکل آفرین است. اسلام مانند اتحاد جماهیر شوروی سابق در دوران جنگ سرد، چالشی نظامی - سیاسی برای بقای غرب نیست. اسلام به صورت موضعی چالشهایی را برای هژمونی غرب بر نظام بین الملل پدید آورد، اما به دلیل وجود قرائت های مختلف از آن و تعدد کشورهای اسلامی که هر یک به منافع خود می اندیشد، از نیروی بالقوه ای که در تمدن اسلامی وجود داشته کاسته شده است. روند در حال رشد جهانگرایی ممکن است که به جدایی هر چه بیشتر نخبگان سکولار کشورهای اسلامی از توده مردم و از این رو تشویق و تحریک حرکتهای احیا طلبانه اسلامی غیر متحمل می نماید. پایان سخن اینکه، حتی پیدایش وحدت رویه در میان کشورهای اسلامی بعید به نظر می رسد به اتحاد این کشورها و تشکیل پیکره ای منسجم.

پرسشها

1- فرهنگ چیست و شناخت آن چه تاثیری بر شناخت ساختارهای روابط بین الملل دارد؟

2- از دیدگاه فرهنگی، واژه (بیگانه) چگونه توصیف می