اسلام شناسی و پاسخ به شبهات: دفاع از اسلام و پیامبر صلی الله علیه واله صفحه 130

1- 292. گورکن ها، یک هشدار نوین به زندگان، ص 91-96.

تاریخی که بدون وجود «انسان و انسانیت» جریان دارد و یا به عبارت دیگر با عنصر بهیمی جاری است؛ تاریخ سلطه و قهر و غلبه و اشغال نظامی و استیلای اقتصادی و فرهنگی... تاریخ امپراطورهای صنعتی، تاریخ جنرال هایی که با تراکتور آدم ها را زنده به گور می کنند. تاریخ جنگ و جدال احزاب و اقوام همسایه بر سر اختلاف مرزها و چند وجب خاک خدا...! و خلاصه تاریخ همه آن چیزهایی که زمانه از خبط و خطاهای بشری ثبت کرده است. همه آن چیزهایی که درست در خطّ معکوس انسانیت و فرزانگی است».(1)

اکنون سؤال این است که این نحو از اقتصاد و توسعه و تمدن - که محصول نگرش های جدید به علم و دنیا و توسعه، و ابزارها و تکنولوژی های مدرن است - چه نسبتی با معیشت توحیدی و دینی می تواند داشته باشد؟ آیا وقتی قرآن و روایات سخن از آبادی زمین می گویند، به چنین سلوک مادی و اقتصادی نظر دارند؟ آیا صرف تشابه و یگانگی در بعضی از الفاظ و تعابیر، تا این اندازه می تواند مایه وارونه نگری باشد؟

موافقت اسلام با توسعه

فرهنگ اسلامی مملوّ از عناصر مساعد توسعه در جامعه اسلامی است و لذا بخش وسیعی از مباحث و ابواب فقه مربوط به مسائل روزمره انسان و تدبیر امور دنیوی او است؛ مانند ابواب تجارت و معاملات، اجاره، رهن، قرض، قضا و... .

قرآن با صراحت بیان می کند که انسان نباید نصیب خود را از دنیا فراموش کند، آنجا که می فرماید: { وَلا تَنْسَ نَصِیبَکَ مِنَ الدُّنْیا}؛(2) «و نصیب خود را از دنیا فراموش مکن.»

و نیز به عنوان خلیفه و جانشین خود بر روی زمین موظّف به آباد کردن زمین