اسلام شناسی و پاسخ به شبهات: دفاع از اسلام و پیامبر صلی الله علیه واله صفحه 384

بِالْعِبادِ}؛(1) «روزی که هر کس آنچه را از کار نیک انجام داده، حاضر می بیند و آرزو می کند میان او، و آنچه از اعمال بد انجام داده، فاصله زمانی زیادی باشد. خداوند شما را از [نافرمانی خودش، بر حذر می دارد؛ و[ در عین حال خدا نسبت به همه بندگان، مهربان است.»

و نیز می فرماید: { وَمَنْ یعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّهٍ شَرّاً یرَهُ ؛(2) «و هر کس هم وزن ذره ای کار بد کرده آن را می بیند.»

2 - جزای دنیوی

جزای دنیوی عمل زشت به نوبه خود بر دو قسم است:

الف) جزای تکوینی مطابق قانون علیت و نظام اسباب و مسبّبات و ربط نتایج به مقدمات؛ زیرا عالم تکوین، عالم اسباب و مسبّبات است و هر عملی چه خوب و چه بد تکویناً دارای اثر در همین دنیا است، و هر مجتمعی هنگام انحراف پیدا کردنش باید منتظر عاقبت و جزای آن باشد، و این سنت حتمی الهی است.

قرآن کریم می فرماید: { قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِکُمْ سُنَنٌ فَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُروا کَیفَ کانَ عاقِبَهُ الْمُکَذِّبِینَ ؛(3) «پیش از شما، سنت هایی وجود داشت؛ [و هر قوم، طبق اعمال و صفات خود، سرنوشت هایی داشتند که شما نیز، همانند آن را دارید.] پس در روی زمین، گردش کنید و ببینید که سرانجام تکذیب کنندگان [آیات خدا] چگونه بود؟!»

و نیز می فرماید: { وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَهً ضَنْکاً}؛(4) «و هر کس از یاد من روی گردان شود، زندگی [سخت و تنگی خواهد داشت.»

این ها همگی آثار تکوینی گناه و دوری از خداوند متعال است.

ب) نظام جزایی و قوانین قراردادی برای عقوبت مجرم که فقهای اسلامی آن ها را از کتاب و سنت استخراج کرده اند و وظیفه حاکمان جامعه اسلامی است که آن ها را به