اسلام شناسی و پاسخ به شبهات: دفاع از اسلام و پیامبر صلی الله علیه واله صفحه 389

علم اقتصاد در اصطلاح توده مردم همان علم معاش است. علمی که به ما می آموزد چگونه از منابع طبیعی با کار کمتر، تولید بیشتر داشته باشیم، تولیدی که نیاز ما را در زندگی فراهم کند.

اسلام با در نظر گرفتن سعادت انسان، کلیه فعالیت های اقتصاددانان را کنترل کرده، مشروع یا نامشروع، نیک و بد، ظالمانه و عادلانه بودن آن ها را روشن می سازد. از این جهت باید گفت که در آیین اسلام علم اقتصاد به این معنا مطرح نیست در حالی که در این آیین، مکتب اقتصادی که حافظ شؤون انسانی و عدالت اجتماعی است وجود دارد.

در اسلام علم اقتصاد به صورت اصطلاحات پیچیده وجود ندارد، امّا نظام مالی و سیستم اقتصادی ویژه ای وجود دارد و این تفاوت با توجّه به خطوط اقتصادی اسلام درباره معاملات حلال و حرام کاملاً روشن می گردد.

بنابراین، هدف و موضوع بحث، بیان مکتب ها و سیستم های اقتصادی نیست، بلکه هدف تشریح بینش اسلام در مسائل اقتصادی و بیان امتیازات اسلام در این زمینه است.

توجه اسلام به اقتصاد

توجه اسلام به اقتصاد

با بررسی آیات و روایات پی می بریم که اسلام نسبت به اقتصاد عنایت خاصّی قائل است. اینک این مطلب را در ضمن چند عنوان مورد بررسی قرار خواهیم داد.

1 - مال، ودیعه الهی

برخی از آیات قرآن، مال را یک ودیعه الهی معرفی می کند که از جانب خداوند در اختیار بشر قرار گرفته است.

خداوند متعال می فرماید: { ... وَأَنْفِقُوا مِمّا جَعَلَکُمْ مُسْتَخْلَفِینَ فِیهِ ؛(1) «... و از آنچه خداوند شما را نماینده خویش در آن ساخته انفاق کنید.»