اسلام شناسی و پاسخ به شبهات: دفاع از اسلام و پیامبر صلی الله علیه واله صفحه 414

در زمینه آن مسائل فکری و نظری تخصّص دارند و می توانند او را به حقیقت نایل سازند. امّا برخی که با انگیزه کشف حقیقت از دیگران تقلید و پیروی نمی کنند بلکه با انگیزه غلط و اهداف ناصحیح به دنبال دیگران راه می افتند، این گروه گرچه ممکن است اتفاقاً از آغاز، مسیر صحیحی را برگزیده باشند، امّا چون اهداف صحیح و انگیزه های درستی ندارند و از کسانی که اهلیت و شایستگی ندارند پیروی می کنند از مسیر صحیح منحرف می گردند و در نهایت به نتایج نامطلوبی می رسند. همچنین کسی که انگیزه او در تقلید از دیگری کشف حقیقت است، امّا توجّه و دقت کافی در گزینش و انتخاب متخصص نمی کند به نتیجه مطلوب دست نمی یابد.

گونه های تقلید مذموم

گونه های تقلید مذموم

تقلید، هر چند در برخی از موارد صحیح و ممدوح است؛ مثل تقلید جاهل از عالم در مسائل فقهی، لکن در برخی از موارد نیز صحیح به نظر نمی رسد.

اینک نمونه هایی از این قبیل را ذکر می کنیم.

1 - تقلید از آداب ناپسند گذشتگان

تقلید از رسوم و آداب جاهلی و ناپسند گذشتگان، باعث انحطاط و سقوط بسیاری از اقوام، در طول تاریخ گذشته است. حتی عمده عاملی که باعث گردید تا ملّت ها در برابر دعوت پیامبران به توحید و یکتا پرستی بایستند، وابستگی به رسوم جاهلی و حفظ آیین های بت پرستی بر جای مانده از گذشتگان است.

وقتی که پیامبران به آنان می گفتند: چرا بت می پرستید؟ تنها پاسخ آن ها این بود که چون پدران ما آن ها را می پرستیدند ما نیز آن ها را می پرستیم.

خداوند متعال در این باره می فرماید: { وَکَذلِکَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ فِی قَرْیهٍ مِنْ نَذِیرٍ إِلاَّ قالَ مُتْرَفُوها إِنّا وَجَدْنا آباءَنا عَلی أُمَّهٍ وَإِنّا عَلی آثارِهِمْ مُقْتَدُونَ ؛(1) «و این گونه